Saoráil Faisnéise

Réamhrá
An Scéim Foilsitheoireachta Saorála Faisnéise
Oibriú an chórais Saorála Faisnéise
Na taifid a fhéadfaidh tú a rochtain

Réamhrá

Foráiltear leis an Acht um Shaoráil Faisnéise go bhfuil na cearta dlíthiúla seo a leanas ag gach duine ón 21 Aibreán 1998 amach:

an ceart chun rochtain a fháil ar thaifid oifigiúla atá i seilbh ranna rialtais nó comhlachtaí poiblí eile atá liostaithe san Acht
an ceart go ndéanfaí faisnéis phearsanta atá á sealbhú fúthu a cheartú nó a athrú chun dáta i gcás go bhfuil an fhaisnéis sin neamhiomlán, mícheart nó míthreorach
an ceart chun cúiseanna a fháil le breitheanna a thugann comhlachtaí poiblí, i gcás go dtéann na breitheanna sin i bhfeidhm orthu.

Déantar idirdhealú san Acht idir faisnéis phearsanta agus faisnéis neamhphearsanta. Féadfaidh tú d’fhaisnéis phearsanta a rochtain fad is ann di go fóill, is cuma cén uair a cruthaíodh í. Ní fhéadfaidh tú faisnéis neamhphearsanta a rochtain ach amháin i gcás gur cruthaíodh í tar éis an 21 Aibreán 1998 (dáta tosach feidhme an Achta um Shaoráil Faisnéise).

An Scéim Foilsitheoireachta Saorála Faisnéise

D’ullmhaigh an Roinn Oideachais Scéim Foilsitheoireachta Saorála Faisnéise , rud ina gcuirtear raon faisnéise ar fáil faoin Roinn agus faoina cuid oibre.

Oibriú an chórais Saorála Faisnéise

Ceanglaítear leis an Acht ar chomhlachtaí poiblí freagra a thabhairt ar iarrataí a fhaightear ón bpobal ar fhaisnéis a shealbhaíonn siad. I bhformhór na gcásanna, ní mór do chomhlachtaí poiblí an bhreith uathu maidir le hiarraidh a thabhairt laistigh de cheithre seachtaine ón iarraidh a fháil.

De réir an Achta, is ionann seachtain agus 5 lá as a chéile den tseachtain, gan an Satharn agus laethanta saoire poiblí a chur ar áireamh.

Ní chuirtear an Domhnach ar áireamh ach oiread toisc nach lá den tseachtain é.

Na taifid a fhéadfaidh tú a rochtain

Tagann na taifid seo a leanas faoi raon feidhme an Achta um Shaoráil Faisnéise:

gach taifead a bhaineann le faisnéis phearsanta atá i seilbh na Roinne, is cuma cén uair a cruthaíodh iad
gach taifead eile a cruthaíodh ó thosach feidhme an Achta um Shaoráil Faisnéise (an 21 Aibreán 1998)
aon taifid a theastaíonn chun tuiscint a ghnóthú ar thaifead reatha, fiú amháin i gcás gur cruthaíodh iad roimh an 21 Aibreán 1998
taifid phearsanra ar bhaill foirne reatha a cruthaíodh ón 21 Aibreán 1998 agus na taifid sin a cruthaíodh roimh an dáta sin i gcás go bhfuil siad á n-úsáid, nó go mbeartaítear iad a úsáid, ar mhodh a dhéanann dochar, nó a d’fhéadfadh dochar a dhéanamh, do leasanna an duine lena mbaineann

Chun gur féidir gnó an Rialtais a sheoladh go cuí, beidh sé riachtanach ó am go chéile cineálacha áirithe faisnéise a dhíolmhú óna n-eisiúint in imthosca áirithe. Tá na díolúintí sin leagtha amach san Acht.

I measc na bpríomhdhíolúintí tá taifid a bhaineann leis na nithe seo a leanas:

cruinnithe den Rialtas
forfheidhmiú an dlí agus slándáil
faisnéis rúnda agus faisnéis atá íogair ó thaobh na tráchtála de
faisnéis phearsanta (seachas faisnéis a bhaineann leis an duine a bhfuil an iarraidh á déanamh aige/aici)