Foilsiú
Treoir maidir le clúdaigh aghaidhe a úsáid go sábháilte
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Ní amháin go gcabhraíonn cumhdaigh aghaidhe éadaigh le tú a chosaint, ach cuireann sé cosc ar dhaoine nach bhfuil a fhios acu go bhfuil COVID-19 (Coróinvíreas) orthu é a scaipeadh ar dhaoine eile.
Má chaitheann tú ceann, ba cheart duit na rudaí tábhachtacha a dhéanamh atá riachtanach chun scaipeadh an víris a chosc.
Áirítear orthu sin:
- do lámha a ní i gceart agus go minic
- do bhéal agus do shrón a chlúdach le ciarsúr páipéir nó le do mhuinchille agus tú ag casacht agus ag sraothartach
- gan do lámh a leagan ar do shúile, do shrón ná do bhéal mura bhfuil do lámha glan
- scaradh sóisialta (coinnigh 2 mhéadar ar a laghad amach ó dhaoine eile)
Is éard atá i gclúdach aghaidhe clúdach de chineál ar bith a chlúdaíonn do shrón agus do bhéal gan aon bhearnaí le feiceáil. Níl cumhdaigh aghaidhe oiriúnacha iad sciatha aghaidhe agus scáthláin ach féadfaidh daoine a bhféadfadh deacrachtaí análaithe nó míchumais nó leithscéal réasúnach sonrach eile sciath aghaidh nó scáthlán a chaitheamh in ionad cumhdaigh aghaidhe.
Má chaitear clúdach aghaidhe éadaigh go poiblí, féadfar leathadh COVID-19 sa phobal a laghdú. D’fhéadfadh sé cabhrú le scaipeadh braoiníní riospráide ó dhaoine atá ionfhabhtaithe le COVID-19 a laghdú.
D’fhéadfadh clúdach aghaidhe éadaigh cuidiú le daoine nach bhfuil a fhios acu go bhfuil an víreas acu ón víreas a scaipeadh.
Má tá COVID-19 agat nó má tá siomptóim an víris agat, ní mór duit féin-aonrú . Déan é seo fiú má tá clúdach aghaidhe á chaitheamh agat.
Caithfear clúdaigh aghaidhe a chaitheamh sna suíomhanna seo a leanas:
- siopaí, lena n-áirítear cógaslanna
- ollmhargaí
- ionaid siopadóireachta
- leabharlanna
- pictiúrlanna agus coimpléisc phictiúrlainne
- amharclanna
- hallaí ceolchoirme
- hallaí biongó
- músaeim
- salón ingne
- salóin ghruaige agus bearbóirí
- siopaí tatúnna agus cneasphollta
- gníomhairí taistil agus tionscnóirí turas
- neachtlanna agus tirimghlantóirí
- siopaí geallghlacadóra
- ar iompar poiblí
- Comhaltaí foirne a bhíonn ag freastal ar chustaiméirí i mbeáir, i mbialanna agus i gcaiféanna
- I dtacsaithe (tiománaithe agus paisinéirí)
- Stáisiúin bus agus stáisiúin iarnróid
Moltar cumhdaigh aghaidhe a chaitheamh sna cúinsí seo a leanas chomh maith:
- ag daoine a thugann cuairt ar thithe daoine atá os cionn 70 bliain d’aois nó atá leochaileach ó thaobh na sláinte de
- ag daoine a mbíonn cuairteoirí atá os cionn 70 bliain d’aois nó atá leochaileach ó thaobh na sláinte de ina dtithe acu
- má tá tú ag taisteal i bhfeithicil le duine nach bhfuil cónaí ort leis/léi
- áiteanna oibre plódaithe
- ionaid adhartha
- spásanna gnóthacha nó plódaithe lasmuigh ina bhfuil go leor daoine bailithe.
- In imthosca nach féidir achar 2m a choinneáil
Tá clúdaigh aghaidhe á gcaitheamh i siopaí cheana féin ag formhór mór na ndaoine. Ba cheart d’úinéirí siopaí agus bainisteoirí áitribh a chur in iúl do dhaoine atá ag teacht isteach nó atá ina n-áitribh go gcaithfidh siad cumhdaigh aghaidhe a chaitheamh agus gur cheart dóibh comhlíonadh a chur chun cinn.
Go dtí seo tá an Garda Síochána i dteagmháil leis an bpobal chun oideachas agus spreagadh a thabhairt dóibh cloí leis na bearta atá i bhfeidhm agus níl forfheidhmiú á úsáid aige ach amháin mar rogha dheiridh.
Is cion é gan cumhdach aghaidhe a chaitheamh gan leithscéal réasúnach agus féadfaidh an Garda Síochána fógra pionóis socraithe €80 a eisiúint ina leith.
Tá formhór mór an phobail ag comhlíonadh agus táthar ag súil go leanfaidh siad orthu ag déanamh amhlaidh agus nach dtiocfadh pionóis chun cinn ach i gcásanna rí-annamh.
Tá póstaeir maidir le húsáid cumhdaigh aghaidhe ar fáil i mBéarla agus i nGaeilge agus is féidir iad a íoslódáil anseo .
Déantar clúdaigh aghaidhe as ábhair éadaigh cosúil le cadás, síoda nó línéadach.
Is féidir leat iad a cheannach nó iad a dhéanamh sa bhaile ag úsáid earraí cosúil le scairfanna, t-léinte, léinte aclaíochta, nó tuáillí.
Ní mholtar cumhdaigh aghaidhe do dhuine ar bith:
- a bhfuil trioblóid análaithe acu
- atá gan aithne nó faoi éagumas
- nach bhfuil in ann é a bhaint gan chabhair
- a bhfuil riachtanais speisialta acu agus a d’fhéadfadh a bheith trína chéile nó an-míchompordach á gcaitheamh
- a chaithfidh cumarsáid a dhéanamh le daoine a bhfuil deacrachtaí foghlama acu, nach bhfuil an éisteacht go maith acu nó atá bodhar
Sna cásanna sin, más féidir leis an duine scáthlán a chaitheamh, tabharfaidh sé cosaint éigin dóibh. Ach is é sin an t-aon am amháin ba chóir duit scáthlán a chaitheamh. Is bealach níos fearr iad cumhdaigh aghaidhe éadaigh chun tú féin a chosaint ar COVID-19.
Chun clúdach éadaigh a dhéanamh sa bhaile:
- gearr dhá dhronuilleog de chadás dlúthfhite thart ar 25cm x 15cm
- fill agus fuaigh na himill ar bharr agus ar bhun
- fill agus fuaigh na himill ar na taobhanna, ag fágáil bearna atá mór go leor chun leaisteach a shnáithiú tríd
- snáithigh dhá phíosa leaisteach 15cm trí na himill agus ceangail go docht iad. Oibreoidh ceangail gruaige nó sreangán, gearrtha níos faide agus ceangailte taobh thiar den cheann
- sáigh snaidhmeanna leaisteacha taobh istigh d’imill an mhaisc agus fuaigh iad le go mbeidh siad deas néata
Ba chóir duit clúdach aghaidhe éadaigh a chaitheamh amach:
- nuair nach gclúdaíonn sé an srón agus an béal a thuilleadh
- nuair atá na ceangail tarraingthe amach nó damáistithe
- nuair nach bhfanfaidh siad ar aghaidh an duine
- nuair atá poill nó stróiceadh san fhabraic
Déan:
- glan do lámha i gceart sula gcuireann tú ort é
- cleachtadh é a úsáid ionas go mbeidh tú compordach é a chur ort agus é a bhaint díot
- cinntigh go bhfuil sé déanta as fabraic atá compordach
- clúdaigh do bhéal agus do shrón leis agus déan cinnte nach bhfuil aon bhearnaí idir do chlúdach aghaidhe éadaigh
- ceangail go docht é
- iompair maisc neamhúsáidte i mála glan uiscedhíonach séalaithe (mar shampla, mála ziplock)
- iompair an dara mála den chineál céanna chun maisc úsáidte a chur ann
Ná:
- ná leag lámh ar do chlúdach aghaidhe agus tú á chaitheamh - má dhéanann tú sin, glan do lámha i gceart
- ná úsáid masc leighis tais nó fliuch agus ná athúsáid masc leighis
- ná roinn maisc
- ná ísligh do masc chun labhairt, ithe agus tobac nó galtoitín a chaitheamh - más gá duit do shrón nó do bhéal a nochtadh bain an masc de agus cuir sa mhála é le haghaidh masc úsáidte
- ná caith uait maisc in áiteanna poiblí
Chun é a bhaint díot i gceart:
- bain díot é ón gcúl - ná leag lámh ar thosaigh an mhaisc
- ná leag lámh ar do shúile, do shrón agus do bhéal
- glan do lámha i gceart
- cuir maisc aon uaire i mbosca bruscair láithreach
Is d’oibrithe cúram sláinte na maisc leighis (máinliachta agus riospráide). Úsáideann roinnt oibrithe i bpoist ar leith iad freisin. Is soláthairtí fíorthábhachtacha iad agus níl siad beartaithe lena n-úsáid ag an bpobal.
Ba mhaith linn iarracht a dhéanamh a chinntiú go gcoinnítear maisc aghaidhe leighis d’oibrithe cúraim sláinte.
