Seirbhís
Cearta Póraitheoirí Plandaí (Catalóg Náisiúnta)
Ó An Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Is cineál de chearta maoine intleachtúla é an córas um Chearta Póraitheora Plandaí, nó Cearta Éagsúlachta Plandaí, a ráthaíonn toradh ar infheistíocht don phóraitheoir de chineál nua plandaí.
Ligeann an córas do phóraitheoir cineálacha nua plandaí talmhaíochta, gairneoireachta agus ornáideacha an ceart chun iomadú agus margaíocht na gcineálacha sin a rialú go dlíthiúil. Féadfaidh an póraitheoir gníomhairí eile a údarú ina dhiaidh sin chun iomadú síolta nó ábhar iomadaithe fásúil den éagsúlacht a iomadú agus a mhargú faoi théarmaí ceadúnais. Féadfaidh sealbhóir an chirt táille nó ríchíosa a ghearradh as an gceadúnas a dheonú.
Teastaíonn infheistíocht shuntasach acmhainní airgeadais ó phórú plandaí. Gan an sruth ioncaim ionchasach ríchíosanna, ní bheadh aon dreasacht ann do phórú tráchtála agus d’fhorbairt cineálacha nua agus feabhsaithe. Tá an ríchíos is iníoctha leis an sealbhóir ceart le fáil i bpraghas ceannaigh an síol dheimhnithe nó an ábhair iomadaithe.
Is Cearta Náisiúnta (Éireannacha) iad Cearta Póraitheoirí Plandaí atá bailí in Éirinn, bailí in Éirinn amháin, nó Cearta Eorpacha, atá bailí ar fud an AE. Tá cearta bailí ar feadh 25 bliana d’fhormhór na speiceas agus 30 bliain do chineálacha crainn, fíniúnacha agus prátaí.
Tá éagsúlacht incháilithe do chearta má tá sé sainiúil, aonfhoirmeach, seasmhach (DUS) agus nua agus má tá ainm ceadaithe aici. Nuair a bheidh ceart bunaithe ar éagsúlacht, is ar shealbhóir an chirt é a fhorfheidhmiú, más gá trí chaingean dlí. In Éirinn, cláraíonn Oifig an Rialaitheora um Chearta Póraitheoirí Plandaí Cearta Póraitheoirí Plandaí. Is é ról an Rialaitheora bunú an chirt.
Níl Cearta Póraitheoirí Plandaí na hÉireann bailí ach in Éirinn. Tá táillí iníoctha le hOifig an Rialaitheora as na seirbhísí a chuirtear ar fáil, agus tá táillí athnuachana iníoctha gach bliain chun cearta a choinneáil. I gcás roinnt cineálacha prátaí a bhfuil tóir orthu in Éirinn, tá an Ceart Éagsúlachta Plandaí imithe in éag agus tá síol deimhnithe na gcineálacha sin indíolta go saor.
Tá Cearta Eorpacha um Éagsúlacht Plandaí bailí ar fud an AE, agus tá siad bunaithe ag an An Oifig um Éagsúlacht Plandaí Pobail (CPVO) . Tá táillí iníoctha leis an CPVO as na seirbhísí a sholáthraítear. Tá tosaíocht ag Cearta an AE ar chearta náisiúnta.
An Sainmhíníonn an tAontas Idirnáisiúnta um Chosaint Cineálacha Nua Plandaí (UPOV) na bunphrionsabail a bhaineann le cosaint éagsúlachta agus is ar na prionsabail seo atá na córais náisiúnta agus AE um Chearta Póraitheoirí Plandaí bunaithe. Faoi láthair tá níos mó ná 70 ball ag UPOV, Éire san áireamh, agus tá a cheanncheathrú sa Ghinéiv.
Tá ceart na bhfeirmeoirí a síol féin a shábháil, ar a dtugtar ‘pribhléid an fheirmeora’, seanbhunaithe, agus tá sé faoi chosaint ag dlí na hÉireann agus an AE. Mar sin féin, tá sealbhóir na gCeart Póraitheoirí Plandaí i dteideal go dlíthiúil ríchíos a fháil uathu siúd a shábhálann síol. Caithfidh an ríchíosa seo a bheith “níos ísle go ciallmhar” ná an ríchíosa síl deimhnithe agus, in éagmais comhaontú foirmiúil idir an sealbhóir ceart agus an t-úsáideoir, de ghnáth socraítear é ag 50% den ríchíos caighdeánach. Maidir le táirgeoirí ar scála réasúnta beag, tá díolúine ann chun ríchíosa den sórt sin a íoc.
Comhlánaigh an fhoirm iarratais ar Chearta Póraitheoirí Plandaí thíos agus cuir sa phost í chuig an seoladh seo a leanas:
Office of the Controller of Plant Breeders' Rights
Seoladh:
Backweston Farm, Leixlip
, Co Kildare
Uimhir theileafóin:
Facs:
+353 (0) 1 628 0634
Achoimre:
Department of Agriculture, Fisheries and Food
Application for Plant Breeders' Rights
Complete this form to make an application for Plant Breeders' Rights.
Íosluchtaigh nasc le haghaidh
Íoslódáil