Comhairliúchán Poiblí ar Straitéis Uile-Rialtais don Gheilleagar Ciorclach 2026-2028

Geallann Clár an Rialtais chun deireadh a chur leis an timthriall dramhaíola den tóg-déan-úsáid, caith ar shiúl, cuireann sé cleachtais inbhuanaithe chun cinn a shíneann saolré táirgí agus a laghdaíonn dramhaíl agus tacaíonn sé le fiontair sa gheilleagar ciorclach, lena n-áirítear ionaid deisiúcháin agus athchóirithe. Aithníonn sé go bhféadfadh tionchair chlaochlaitheach a bheith ag an ngeilleagar ciorclach d’Éirinn, agus táimid in áit mhaith chun na deiseanna iomadúla a bhaineann le haistriú ciorclach ar fud an gheilleagair a bhaint amach agus leas a bhaint astu, rud a chinnteoidh go seasfaidh Éire an aimsir ó thaobh na timpeallachta de, ó thaobh an gheilleagair de agus ó thaobh na sochaí de.

Ó foilsíodh an chéad Straitéis Uile-Rialtais don Gheilleagair Chiorclach, tá an creat beartais agus rialála riachtanach curtha i bhfeidhm againn a theastaíonn le haghaidh aistriú ciorclach rathúil. Leagadh amach sa chéad straitéis cur chuige iomlánaíoch an rialtais i gcreatlach don aistriú ciorclach agus áiríodh inti bearta chun feasacht a mhúscailt agus cuireadh infheistíocht sa gheilleagar ciorclach chun cinn léi. Leagadh béim sa straitéis ar fhorbairt eacnamaíoch réigiúnach chothrom agus ar fhostaíocht, chomh maith leis an tábhacht a bhaineann le bacainní eacnamaíocha, dlíthiúla agus sóisialta tábhachtacha a aithint agus aghaidh a thabhairt orthu chun aistriú geilleagair chiorclaigh na tíre a chur chun cinn.

Mar thoradh ar na hiarrachtaí sin, cuireadh an tAcht um an nGeilleagar Ciorclach agus Forálacha Ilghnéitheacha 2022 i bhfeidhm, a chumhdaigh an geilleagar ciorclach i ndlí na hÉireann agus a sholáthair bunús dlíthiúil do ghníomhartha chun tacú leis. Beidh bonn reachtúil ag an Dara Straitéis Uile-Rialtais don Gheilleagair Chiorclach agus, i gcomhréir le ceanglais an Achta, áirítear inti gníomhartha agus spriocanna do phríomhearnálacha - talmhaíocht, miondíol, pacáistiú, teicstílí, agus trealamh leictreonach chomh maith le bearta tras-earnálacha a aithint a bhfuil an acmhainneacht is mó acu chun cabhrú go mór leis an aistriú ciorclach.

Le Tuarascáil ar Bhearna Ciorclach in Éirinn - a foilsíodh anuraidh - leagtar béim ar an gcaoi go mbaineann acmhainneacht ollmhór le haistriú go geilleagar níos ciorclaí d’Éirinn ach go mbaineann costas ábhartha lenár bhfás leanúnach i dtéarmaí OTI agus daonra araon, agus an gá atá le tithíocht agus bonneagar nua a sholáthar mar gheall air chomh maith, mar aon le níos mó bia, seirbhísí agus earraí monaraithe. Sa chomhthéacs sin, leanann ár n-úsáid ábhar de bheith ag fás ar bhealach nach luíonn lenár spriocanna an gheilleagair chiorclaigh agus aeráide.

Is gá an treocht seo a athrú: trí straitéisí an gheilleagair chiorclaigh a ghlacadh i bpríomhearnálacha, is féidir linn a chinntiú go gcomhlíontar riachtanais ár ndaoine, agus go gcothaítear leanúnachas gnó, freagracht chomhshaoil agus rathúnas eacnamaíoch fadtéarmach. Is féidir leis an athrú ón bparaidím líneach ‘tóg, déan, cuir amú’ athléimneacht a éascú i gcoinne turraingí geo-pholaitiúla agus slabhra soláthair na mblianta seo caite, rud a chothaíonn cobhsaíocht laistigh d’Éirinn, agus a neartaíonn ár ngeilleagar dá bharr.

Is sa chomhthéacs seo a d’ullmhaigh an Roinn dréacht de Dhara Straitéis Uile-Rialtais don Gheilleagair in Éirinn agus tá sí ag lorg ionchuir ó pháirtithe leasmhara trí chomhairliúchán poiblí. Cabhróidh an comhairliúchán seo le bonn eolais a chur faoi ábhar deiridh na Straitéise, chomh maith le bonn eolais a chur faoi fhorbairt beartais níos fadtéarmaí i ndáil leis an ngeilleagar ciorclach.

Féadfar aighneachtaí a dhéanamh bunaithe ar na ceisteanna atá leagtha amach sa Cheistneoir Comhairliúcháin agus ní gá gach ceist a fhreagairt. Cuirtear fáilte roimh thuairimí breise nach mbaineann leis na ceisteanna a cuireadh freisin.

Tá an Ceistneoir Comhairliúcháin ar fáil le híoslódáil anseo.

Is é an dáta deiridh le haghaidh aighneachtaí ná 5.30pm Déardaoin an 11 Nollaig 2025

Is féidir aighneachtaí a dhéanamh trí ríomhphost a sheoladh chuig CircularEconomyConsultations@dcee.gov.ie nó trí phost a sheoladh chuig:

Comhairliúchán Straitéise an Gheilleagair Chiorclaigh

Aonad Beartais Straitéisigh an Gheilleagair Chiorclaigh

An Roinn Aeráide, Fuinnimh agus Comhshaoil.

Teach Tom Johnson,

Bóthar Haddington.

D04 K7X4

Táimid tiomanta plé le páirtithe leasmhara ar bhealach soiléir, oscailte agus trédhearcach. Is féidir le haon duine nó aon eagraíocht aighneacht a chur chugainn maidir leis an gcomhairliúchán seo. Breithneoimid gach aighneacht agus aiseolas sula bhfoilseoimid an leagan deiridh de Straitéis Uile-Rialtais don Gheilleagair Chiorclach 2026-2028.

Tá d’hreagra ar an gcomhairliúchán seo faoi réir:

• An tAcht umShaoráil Faisnéise, 2014 (saoráil faisnéise)
• Rialacháin um Rochtain ar Fhaisnéis faoin gComhshaol 2007-2018 (RFC)
• An tAcht um Chosaint Sonraí 2018

Foilsiú freagraí

Féadfaimid ábhar aon aighneacht a fhaighimid inár gcomhairliúcháin a fhoilsiú ar ár suíomh gréasáin. Déanfaimid sonraí pearsanta a leasú (a bhaint) sula bhfoilseofar iad.

Léirigh aon fhaisnéis íogair le do thoil

Agus tú ag freagairt don chomhairliúchán seo, léirigh go soiléir áit ar bith i d’fhreagra ina bhfuil aon fhaisnéis nach mian leat a eisiúint faoi Shaoráil Faisnéise, AIE nó a fhoilsiú ar shlí eile. D’fhéadfadh go n-áireofaí leis seo:

• faisnéis phearsanta
• faisnéis atá íogair ó thaobh tráchtála de
• faisnéis rúnda

Léigh ár bhFógra um Príobháideacht Sonraí

Ba mhaith linn d’aird a tharraingt ar ár bhFógra um Príobháideacht Sonraí ina mínítear:

• conas agus cathain a bhailímid sonraí pearsanta
• cén fáth a ndéanaimid amhlaidh
• conas a áimhseálaimid na sonraí seo
• do chearta maidir le bailiú sonraí pearsanta
• conas is féidir leat na cearta sin a fheidhmiú