An Bille Páirtnéara faoi Mhéala rite ag an Oireachtas

D’fhógair an tAire Coimirce Sóisialaí, Dara Calleary TD, inniu gur rith dhá Theach an Oireachtais an Bille Leasa Shóisialaigh (Pinsean Páirtnéara faoi Mhéala agus Forálacha Ilghnéitheacha) 2025 agus go gcuirfear faoi bhráid an Uachtaráin é lena shíniú anois.

Leis an reachtaíocht mhór seo, leathnófar incháilitheacht don Phinsean Ranníocach Baintrí, Baintreach Fir agus Páirtnéara Shibhialta Mharthanaigh reatha chuig Comhchónaitheoirí Cáilithe in Éirinn.

Toradh ar bhreithiúnas na Cúirte Uachtaraí i mí Eanáir 2024 atá sa Bhille seo, a chinn i bhfabhar an Uasail Johnny O’Meara agus a chlann agus cinneadh roimhe sin á chur ar neamhní chun Pinsean Ranníocach Baintreach Fir a dhiúltú don Uasal O’Meara ar an mbonn nach raibh sé féin ná a pháirtí nach maireann pósta. Agus an méid sin á dhéanamh, d’admhaigh an Chúirt Uachtarach go raibh gá le hathrú reachtaíochta chun na saincheisteanna a ardaíodh ina breithiúnas a réiteach.

Leathnaíonn an Bille cáilitheacht ar an íocaíocht chuig comhchónaitheoirí cáilithe atá i ndlúthchaidreamh tiomanta ar feadh tréimhse dhá bhliain i gcás ina bhfuil leanbh nó leanaí acu nó cúig bliana mura bhfuil.

Tá sé seo bunaithe ar choincheap na gcomhchónaitheoirí cáilitheacha mar a shainmhínítear san Acht um Páirtnéireacht Shibhialta agus um Chearta agus Oibleagáidí Áirithe de chuid Comhchónaitheoirí 2010. Ní bheidh aon srianadh ama i gceist maidir le cathain a tharla méala an chomhchónaitheora, ar choinníoll go leanfar de bheith ag comhlíonadh na rialacha maidir le híocaíocht.

Tosóidh na híocaíochtaí ó dháta Bhreithiúnas na Cúirte Uachtaraí, an 22 Eanáir 2024, nó níos déanaí má tharlaíonn an bás i ndiaidh an dáta seo. Beidh sé mhí ag daoine ó dháta an achtaithe chun éileamh a dhéanamh i gcás inar tharla an bás roimh an dáta sin.

Mar gheall ar na hathruithe seo, aithneofar an scéim feasta mar Phinsean Páirtnéara faoi Mhéala (Ranníocach), chun nádúr níos cuimsithí na híocaíochta a léiriú.

Déanfar na scéimeanna seo a leanas a leasú freisin chun comhchónaitheoirí cáilithe a áireamh nuair a achtófar é.

• Pinsean Baintrí, Baintrí Fir agus Páirtnéara Shibhialta Mharthanaigh (Neamh-Ranníocach)
• Deontas Baintreachais nó Páirtnéara Shibhialta Mharthanaigh
• An Scéim um Shochar Báis faoin Scéim um Dhíobhálacha Ceirde

Agus í ag trácht ar rith an Bhille, dúirt an tAire Calleary:

“Is mian liom aitheantas a thabhairt don chailliúint a d’fhulaing Johnny O’Meara agus a theaghlach. Bhí an phribhléid agam bualadh le Johnny agus a scéal a chloisteáil go pearsanta. Bhí mé an-tógtha le diongbháilteacht agus misneach ciúin Johnny an cás seo a thabhairt ar aghaidh go dtí an Chúirt Uachtarach.”

“Beidh tionchar tábhachtach ag an reachtaíocht seo ar na céadta duine a bhfuil tionchar díreach ag bás duine muinteartha orthu. Ba cheart go dtabharfadh sé sólás freisin do na mílte teaghlach agus lánúin a d’fhéadfadh a bheith sa droch-staid sin lá éigin ina bhfaigheann duine muinteartha bás agus ina lorgaíonn siad rochtain ar phinsean ó mo Roinn. Mar is eol dúinn go léir, ní dhéanann an bás idirdhealú ar aon fhoras agus bíonn tionchar cothrom ag cailliúint duine muinteartha ar gach duine.”

“Tabharfaidh mo Roinn tús áite anois do na hathruithe seo a chur in iúl i ndáil le leathnú incháilitheachta chuig comhchónaitheoirí cáilithe agus cinnteoidh sí go n-eiseofar íocaíochtaí chuig daoine incháilithe a luaithe is féidir.”

“Táim an-sásta go bhfuil an reachtaíocht shuntasach seo tar éis dul thar gach céim den Oireachtas. Cuirfear an Bille chuig an Uachtarán Ó hUiginn anois lena shíniú.”