Comhaontaíonn an Rialtas bearta chun slándáil cumarsáide leictreonaí a fheabhsú, líonraí 5G san áireamh

Chomhaontaigh an Rialtas roinnt bearta chun slándáil na cumarsáide leictreonaí a fheabhsú, lena n-áirítear líonraí 5G. D’fhormhuinigh sé 'Bosca Uirlisí Slándála 5G an AE' mar chreat trína gcinnteoidh Éire an chéad ghlúin eile de líonraí cumarsáide leictreonaí. Chinn an Chomh-Aireacht maidir leis na príomhthionscnaimh bheartais atá mar bhuntaca sa lá atá inniu ann.

Mar chuid de na tionscnaimh, d’fhógair an Rialtas foilsiú le haghaidh comhairliúcháin leis na Bearta Slándála Cumarsáide Leictreonaí (ECSManna). Is sraith mhionsonraithe de bhearta teicniúla agus eagraíochtúla iad sin a cheanglófar ar sholáthraithe líonraí cumarsáide leictreonaí poiblí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí atá ar fáil go poiblí a chur chun feidhme. Cinnteoidh an ceanglas sin an bonneagar cumarsáide leictreonaí laistigh den Stát.

D’fhógair an Rialtas freisin go bhfuil sé beartaithe aige reachtaíocht phríomhúil a thabhairt isteach a ligfeadh don Aire Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide measúnú a dhéanamh ar phróifíl riosca na soláthraithe trealaimh líonra cumarsáide leictreonaí agus, más gá, díoltóirí áirithe a ainmniú mar dhíoltóirí ardriosca. Forálfar leis an reachtaíocht freisin go n-ainmneofar codanna áirithe de líonraí cumarsáide leictreonaí mar chumhachtaí criticiúla agus cumhachtaí áirithe lena n-áiritheofaí nach n-úsáidfí díoltóirí ardriosca inár líonraí cumarsáide leictreonaí criticiúla.

Níl aon chinneadh déanta maidir le díoltóirí aonair. In aon mheasúnú, leanfar critéir shoiléire oibiachtúla, amhail na critéir a mholtar i mBosca Uirlisí Slándála 5G an AE, agus leanfaidh sé próiseas sainithe a leagtar amach sa reachtaíocht.

Dréachtófar an reachtaíocht i gcomhairle le Ranna agus Gníomhaireachtaí ábhartha, agus déanfar measúnú tionchair rialála agus próiseas comhairliúcháin go luath in 2022.

Beidh na ECSManna ar oscailt le haghaidh comhairliúcháin go dtí an 14 Eanáir 2022.

CRÍOCH

Tá ár mbonneagar cumarsáide leictreonaí reatha bunaithe den chuid is mó ar líonraí móibíleacha 4G agus leathanbhanda fosaithe. Agus aitheantas á thabhairt don tábhacht a bhaineann le slándáil líonraí 5G dár rathúnas amach anseo, thug Éire, mar aon le Ballstáit eile an Aontais Eorpaigh (AE), faoi phróiseas chun na rioscaí do shlándáil líonraí 5G a mheasúnú go comhpháirteach – agus cur chuige oibiachtúil agus fianaisebhunaithe á ghlacadh aici.

Rinne an tAontas Eorpach measúnú riosca cuimsitheach ina ndearnadh scrúdú ar na hábhair imní a bhaineann le slándáil theicniúil agus ar na rioscaí straitéiseacha a bhaineann le líonraí 5G a imscaradh. Chuir an grúpa creat ar fáil, ar a dtugtar Bosca Uirlisí Slándála 5G an AE, a chuireann cur chuige cuimsitheach ar fáil don Eoraip chun na líonraí a bheidh aici amach anseo a dhaingniú. Tacaíonn Éire leis an mBosca Uirlisí Slándála 5G an AE. Is ionann na bearta a leagtar amach sa phreaseisiúint seo (thuas) agus cur chun feidhme an chreata sin ag Éirinn.

Soláthraíonn Bosca Uirlisí Slándála 5G an AE an creat is féidir a úsáid, trína ndéantar soláthraithe a mheasúnú de réir critéir shoiléire agus neamh-idirdhealaitheacha agus, i gcás ina bhfaightear go bhfuil riosca ard ag baint le soláthróir, go bhfuil siad le heisiamh ó chodanna criticiúla agus íogaire den líonra, amhail croífheidhmeanna agus feidhmeanna eile a rialaíonn codanna móra den líonra nó a phróiseálann sonraí íogaire. Léirítear sa mheasúnú riosca freisin gurb ann do rioscaí i réimsí nach bhfuil chomh íogair sin, amhail an Líonra Rochtana Raidió (RAN).

Le bliain anuas, tá an Roinn Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide, tríd an Ionad Náisiúnta Cibearshlándála (NCSC), ag obair go dlúth le tionscail chun sraith mhionsonraithe de bhearta slándála a chur ar fáil a thugann aghaidh ar go leor de na hábhair imní maidir le slándáil theicniúil a léiríodh trí phróiseas measúnaithe riosca na hEorpa. Tá na Bearta Slándála don Chumarsáid Leictreonach (ECSManna) bunaithe ar chaighdeáin agus ar dhea-chleachtais tionscail, rud a chiallaíonn go mbeidh líonraí cumarsáide leictreonaí na hÉireann i measc na líonraí cumarsáide leictreonaí is sláine ar domhan. Cé nach mbeidh i roinnt cásanna ach cleachtais atá i bhfeidhm cheana féin á gcur ar bhonn foirmiúil ag ECSManna, i mórán eile, beidh ardú suntasach ag teacht ar thábhacht an neartú slándála.