Fáiltíonn an tAire Ryan roimh shíniú na reachtaíochta atá riachtanach do Scéim Sochair Éigeandála Chostais Leictreachais an Rialtais

• Fáiltíonn an tAire Ryan roimh shíniú an dlí ag an Uachtarán chun íocaíocht creidmheasa leictreachais de €200 a thabhairt do gach teaghlach agus leagann sé amach sonraí íocaíochta

Shínigh an tUachtarán, Micheál D Ó hUigínn, an Bille Dé hAoine, a réitíonn an bealach chun €200 (CBL san áireamh) a chur chun sochair gach cuntas leictreachais intíre. Tá an méid seo nach mór dhá oiread níos mó ná an méid a samhlaíodh ar dtús, mar aitheantas ar bhrúnna ar theaghlaigh mar gheall ar mhéaduithe ar an gcostas maireachtála. Beidh an líne chreidmheasa de €176.22 (CBL as an áireamh) le feiceáil ar bhillí ón mhí seo chugainn (Aibreán) agus leanfaidh sí ar aghaidh thar an mí ina dhiaidh sin nó mar sin (ag brath ar thimthriall billeála teaghlaigh agus soláthraí leictreachais).

Cuirfear an creidmheas i bhfeidhm go huathoibríoch. Ní gá do theaghlaigh iarratas a dhéanamh air. Ní gá dóibh teagmháil a dhéanamh lena soláthraí leictreachais.

Tá an scéim suntasach ina raon feidhme. Cuimsíonn sé suas le 2.25 milliún cuntas leictreachais intíre. Tá iarracht chomhbheartaithe déanta ag an Roinn, ag an gCoimisiún um Rialáil Fóntais (CRU), ag ESB Networks agus ag soláthraithe leictreachais tús áite a thabhairt do sheachadadh an bhirt tacaíochta thábhachtaigh seo nach bhfacthas a leithéid riamh roimhe seo. Rinne Oifig an Ard-Aighne agus an tOireachtas araon an phríomhreachtaíocht a theastaíonn chun an scéim a bhunú, agus chun gur féidir an creidmheas a thabhairt a luaithe is féidir. Rinneadh é sin chun a chinntiú gur cuireadh an próiseas reachtach iomlán i gcrích faoi cheann trí mhí. Áiríodh leis seo an maoiniú iomlán don scéim a mhéadú ó €215 milliún go €400 milliún.

Tá aird ar leith tugtha ar a chinntiú go mbainfidh gach duine tairbhe as an tacaíocht sin, go háirithe iad siúd is mó atá i ngátar.

Tá socruithe sonracha curtha i bhfeidhm do chustaiméirí a úsáideann méadair réamhíoctha cruatain, maidir le conas is féidir leo an creidmheas a fháil. Cuirfidh a soláthraithe an treoir seo in iúl. Glacfaidh formhór na méadar réamhíocaíochta leis an gcreidmheas ina iomláine. Mar sin féin, tá daonra beag de mhéadair réamhíocaíochta níos sine ann a éileoidh ar an gcustaiméir, mar gheall ar a n-aois agus a dteorainneacha airgeadaíochta ionsuite, a gcreidmheas a fhuascailt thar thrí idirbheart ar leithligh thar thréimhse cúpla lá (féach an rannán Nótaí don Eagarthóir).

I gcás tionóntaí i gcóiríocht ar cíos a íocann a dtiarna talún as a gcuid leictreachais, tá an Bord um Thionóntachtaí Cónaithe (BTC) ag cur treorach ar fáil do thiarnaí talún agus do thionóntaí, lena chinntiú go gcuirtear an creidmheas ar aghaidh chuig tionóntaí (féach an rannán Nótaí chuig an Eagarthóir).

Ag labhairt dó inniu, dúirt an tAire Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide, Eamon Ryan TD:

Tá an creidmheas leictreachais seo de €200 mar chuid de phacáiste de bhearta níos leithne a d'fhógair an Rialtas chun dul i ngleic leis na méaduithe is déanaí ar na costais mhaireachtála. Thug an Rialtas mionsonraí ar phacáiste €505 milliún chun arduithe sa chostas maireachtála a mhaolú an mhí seo caite. Tagann an pacáiste tacaíochtaí seo sa bhreis ar na bearta a rinneadh i mBuiséad 2022 chun tacú le teaghlaigh, amhail méaduithe ar rátaí leasa shóisialaigh, chomh maith le méaduithe ar bhandaí cánach.

Is ionann €200 gan CBL san áireamh agus €176.22, agus is é sin an méid a fheicfidh tomhaltóirí mar mhír líne chreidmheasa ar a mbillí. Gheobhaidh gach sealbhóir cuntais leictreachais intíre tairbhe an mhéid uilechuimsithigh CBL – €200.

CRÍOCH

Ag baint úsáide as an Uimhir Chlárúcháin Mhéadarphointe uathúil (MPRN), cuirfear an íocaíocht chun sochair gach cuntas leictreachais baile, lena n-áirítear custaiméirí íoc-mar-a-úsáidtear.

Tá an Scéim á cur i bhfeidhm ar an mbealach seo lena chinntiú go rachaidh sí chun tairbhe an oiread daoine agus is féidir, chomh tapa agus is féidir. Ní bheidh ar thomhaltóirí iarratas a dhéanamh air seo ná aon rud a dhéanamh. Beidh an creidmheas uathoibríoch.

Maoirseacht ar an Scéim

Tá maoirseacht déanta ag an gCoimisiún um Rialáil Fóntais (CRF) ar an Scéim. Tá an Scéim á hoibriú ag an Oibreoir Córais Dáilte (ESB Networks) agus ag soláthraithe leictreachais. Cuirfidh ESB Networks na cistí ar aghaidh chuig na soláthraithe fuinnimh. Dá réir sin, cuirfidh na soláthraithe fuinnimh na cuntais leictreachais intíre chun sochair.

Beidh mír líne chreidmheasa de €176.22 (€200 gan CBL san áireamh) le feiceáil ar bhillí leis an aitheantóir 'Creidmheas Leictreachais an Rialtais' nó leagan giorraithe de seo.

Treoir do thionóntaí – i gcásanna nach é an tionónta sealbhóir an chuntais leictreachais intíre

Tá an creidmheas deartha chun ranníocaíocht a chur ar fáil do gach sealbhóir cuntais leictreachais baile lena mbillí leictreachais. I roinnt cásanna, íocann tionóntaí i gcóiríocht ar cíos a dtiarna talún as a gcuid leictreachais (agus níl cuntas leictreachais intíre acu ina n-ainm féin). Táthar ag súil, sna cúinsí sin, go gcuirfidh tiarnaí talún an creidmheas ar aghaidh chuig a dtionóntaí. Tá an Roinn Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide i gcomhpháirtíocht leis an mBord um Thionóntachtaí Cónaithe (BTC) chun a chinntiú go gcuirtear é seo in iúl go forleathan ar fud na hearnála cíosa, do thiarnaí talún agus do thionóntaí araon. Ba cheart dóibh siúd a úsáideann leictreachas agus a íocann as leictreachas (cibé acu ina mbillí leictreachais nó mar chuid de na híocaíochtaí cíosa) a bheith ina dtairbhithe den Scéim.

Sa chás go n-eascraíonn díospóid as, moltar do thionóntaí agus do thiarnaí talún iarracht a dhéanamh an t-ábhar a réiteach le chéile ar dtús, trí línte cumarsáide a choinneáil ar oscailt. Sa chás nach féidir an díospóid a réiteach idir na páirtithe, féadfar an t-ábhar a tharchur chuig seirbhís idirghabhála saor in aisce BTC, áit a gcabhraíonn idirghabhálaí neamhspleách leis an dá pháirtí teacht ar réiteach atá chun leasa an dá thaobh. Mar mhalairt air sin, is féidir leis na páirtithe iarratas a dhéanamh ar bhreithniú le BTC, cás is ea seo ina ndéanfaidh moltóir neamhspleách cinneadh bunaithe ar an bhfianaise a bhaineann leis an gcás.

Ba cheart do thionóntaí agus do thiarnaí talún aird a thabhairt ar an bhfaisnéis ábhartha ar an gcéad dul síos. Má tá tuilleadh eolais ag teastáil, maidir le díospóid a tharchur le haghaidh idirghabhála nó breithnithe, tá tuilleadh eolais ar fáil ar láithreán gréasáin BTC.

Custaiméirí ag baint úsáide as méadair réamhíoctha cruatain

Cuirfear an creidmheas leictreachais de €200 i bhfeidhm le linn trí bhreisiú nó díol ar leith, do chustaiméirí a úsáideann méadair réamhíoctha cruatain. Tá teorainn chreidmheasa de €300 ag na méadair seo, agus d'fhéadfadh creidmheas an Rialtais an méadar a chur thar an teorainn seo. Mar réiteach, déanfar an creidmheas a mhiondealú i dtrí chreidmheas níos lú de €90, €90 agus €20, ar féidir leis an gcustaiméir é a fhuascailt le linn cúpla lá – ag déanamh íocaíochta €10 i dtreo a mbille leictreachais. Ní mholfar do chustaiméirí ach €10 a íoc gach uair chun a gcreidmheas a fháil, agus lá amháin a fhágáil idir gach íocaíocht.