Ráiteas ón Aire Ryan maidir le foilsiú réamh-mheastacháin astaíochtaí gás ceaptha teasa (2021-2040) ag an EPA
- Foilsithe: 1 Meitheamh 2022
- An t-eolas is déanaí: 12 Aibreán 2025
"Fáiltím roimh fhoilsiú na bhfardal GCC is déanaí. Is léiriú soiléir iad sin nach mór dúinn dúbailt a dhéanamh ar chur chun feidhme na mbeart gníomhaíochta ar son na haeráide. Soláthraíonn Plean Gníomhaithe ar son na hAeráide 2021 treochlár chun na bearta seo a sheachadadh.
"Go háirithe, ní mór dúinn anois cuid de na bearta breise a thiontú - ní gá go n-áireofaí iad sna réamh-mheastacháin seo de chuid an GCC ach a leagtar amach i bPlean Gníomhaithe ar son na hAeráide 2021 - ina ngníomhartha mionsonraithe beartais. Ní mór dúinn a chinntiú go gcomhlíonfaidh earnálacha a gcuspóirí faoi seach chun astaíochtaí a laghdú. Ina theannta sin, tabharfaidh mé moltaí go luath maidir le huasteorainneacha astaíochtaí earnála roimh an gComh-Aireacht. Meastar go mbeidh dúshlán ag baint leis na huasteorainneacha seo i ngach earnáil. Mar sin féin, ní mór dúinn go léir ár ndícheall a dhéanamh a chinntiú go mbeidh na spriocanna comhaontaithe deiridh ag teacht leis na buiséid charbóin, atá ceadaithe cheana féin ag an Dáil, agus ar deireadh thiar leis an Acht Aeráide 2021.
"Ina theannta sin, beidh orainn ár spriocanna Eorpacha atá ceangailteach ó thaobh dlí a bhaint amach a bheidh níos uaillmhianaí ná mar a bhí roimhe seo.
"D'fhéadfadh sé seo a bheith scanrúil, ach rómhinic déanann daoine rómheastachán ar an méid is féidir linn a dhéanamh i gceann bliana ach déanann siad beag is fiú den mhéid is féidir linn a dhéanamh i gceann deich mbliana.
"Trínár spriocanna aeráide a bhaint amach, cuirfear go leor buntáistí ar fáil don tír i dtéarmaí sláinte, iomaíochais, deiseanna fostaíochta, bithéagsúlachta agus tionchair aeráide, ach beidh athruithe ag teastáil ar fud gach earnáil dár sochaí agus dár ngeilleagar. Éileoidh na hathruithe seo iarracht chomhoibritheach ón Rialtas, ó ghnó, ó phobail agus ó dhaoine aonair - beartais nua agus uaillmhianacha, nuálaíochtaí teicneolaíochta, córais agus bonneagair a chur i bhfeidhm. Éileoidh sé seo athruithe ar iompraíochtaí aonair freisin, lena n-áirítear an chaoi a n-oibrímid, ár dtithe a théamh, taisteal, earraí agus seirbhísí a ithe, agus ár ndramhaíl a bhainistiú. Seolfaimid Comhrá Aeráide 2022 go luath, le cloisteáil ó dhaoine ar fud na tíre - faoi na dúshláin agus na deiseanna atá romhainn, agus chun cloisteáil faoina réitigh ar athrú aeráide ina bpobail.
"Soláthraíonn creat neartaithe rialachais aeráide na hÉireann, a bunaíodh tríd an Acht Aeráide 2021, an bhunchloch do bheartais aeráide uaillmhianacha leanúnacha in Éirinn.
"Leagtar amach i bPlean Gníomhaithe ar son na hAeráide 2021 ár bhfreagairt - mar thír - don ghéarchéim aeráide. Tá an plean seo claochlaitheach. Sonraítear ann cad nach mór dúinn a dhéanamh chun an dúshlán seo agus ár gcuspóirí aeráide náisiúnta a bhaint amach – chun astaíochtaí foriomlána gás ceaptha teasa a laghdú 51% faoi 2030 agus chun glanastaíochtaí nialasacha a bhaint amach faoi 2050. Tógfaidh ár gcéad Phlean Gníomhaithe ar son na hAeráide eile, atá le foilsiú níos déanaí i mbliana, ar Phlean 2021 agus leagfaidh sé amach na bearta agus na beartais chun muid a choinneáil laistigh dár mbuiséid charbóin agus ar an mbealach chuig geilleagar astaíochtaí nialasacha faoi 2050.
CRÍOCH
Nótaí don Eagarthóir
Soláthraíonn Plean Gníomhaithe ar son na hAeráide 2021 plean mionsonraithe chun beart cinntitheach a dhéanamh chun laghdú 51% a bhaint amach ar astaíochtaí foriomlána gás ceaptha teasa faoi 2030 agus a leagann ar chonair muid chun astaíochtaí glan-nialasacha a bhaint amach tráth nach déanaí ná 2050, mar a ghealltear sa Chlár Rialtais agus a leagtar amach san Acht Aeráide 2021.
Cuirfidh sé Éire ar chonair níos inbhuanaithe; astaíochtaí a laghdú; geilleagar agus sochaí níos glaine, níos glaise a chruthú; agus sinn a chosaint ar iarmhairtí tubaisteacha an athraithe aeráide. Is deis ollmhór í chun poist nua a chruthú agus gnólachtaí a fhás i gceantair cosúil le gaoth ar muir; talmhaíocht cheannródaíoch; agus iarfheistiú, ár dtithe a dhéanamh níos teo agus níos sábháilte.
Liostaítear sa Phlean na gníomhartha is gá chun ár spriocanna aeráide a bhaint amach agus leagtar amach ann raonta táscacha laghduithe astaíochtaí do gach earnáil den gheilleagar. Tabharfar cothrom le dáta é gach bliain, lena n-áirítear in 2022, chun teacht lenár mbuiséid charbóin agus lenár n-uasteorainneacha earnála atá ceangailteach ó thaobh dlí a chinntiú.
Fágann an Plean seo go bhfuil Éire ar cheann de na tíortha is uaillmhianaí ar domhan maidir leis an aeráid.