Plean Nua chun Líonraí Cumarsáide na hÉireann a Chosaint ar Adhaimsir Foilsithe
- Foilsithe: 14 Samhain 2025
- An t-eolas is déanaí: 14 Samhain 2025
Tá foilsiú an Phlean Oiriúnaithe Earnála do Líonraí Cumarsáide i gcomhréir leis an gCreat Náisiúnta um Oiriúnú ceadaithe ag an Rialtas. Is garsprioc thábhachtach é seo chun a chinntiú go mbeidh líonraí teileachumarsáide na hÉireann in ann ag dúshláin aeráide amach anseo.
Le cúpla bliain anuas, ba léir gur chuir cumhacht an athraithe aeráide as go mór d’Éirinn. Dhá mhórshampla de sin na tuilte a tharla i Mainistir na Corann in 2023 mar thoradh ar Stoirm Babet, agus léirigh gaoithe láidre Stoirm Éowyn i mbliana dúinn chomh tapa is a bhí seirbhísí riachtanacha faoi bhrú. Rinne na stoirmeacha sin damáiste ollmhór don bhonneagar agus taispeánadh leochaileacht na líonraí cumarsáide an uair is mó a theastaigh siad. Ba chomhartha soiléir a bhí sna stoirmeacha sin go bhfuil gá na córais atá againn faoi láthair a dhéanamh níos seasmhaí chun an tsochaí a chosaint amach anseo.
Leagtar amach sa Phlean Oiriúnaithe Earnála (SAP) nuashonraithe seo do Líonraí Cumarsáide an chaoi a láidreoidh an earnáil seasmhacht líonraí cumarsáide na hÉireann in ainneoin dúshláin aeráide. Léirítear tiomantas ann chun seirbhísí riachtanacha agus saoránaigh a chosaint, agus tacú le gnólachtaí de réir mar a bheimid ag aistriú chuig todhchaí atá seasmhach ó thaobh na haeráide de. Cuireann an plean leis an gcomhar láidir idir an Roinn, an rialtóir agus na comhpháirtithe tionscail, agus tuigtear nach féidir le haon ghníomhaí amháin spriocanna an SAP a bhaint amach ina aonar agus go bhfuil gá le freagra comhchoiteann. Léiríonn an Grúpa nuabhunaithe Luathbheartaíochta agus Seasmhachta maidir leis na Córais Teileachumarsáide (GLS-T) an chéad chéim thábhachtach i dtreo líonraí cumarsáide atá seasmhach ó thaobh na haeráide de a chur ar fáil.
Dúirt an Taoiseach Micheál Martin:
“Tá ról ag Éirinn i ndul i ngleic leis an athrú aeráide, agus leanfaidh sí de bheith ag déanamh amhlaidh. Tá an eolaíocht soiléir agus is riosca ró-mhór é gan gníomhú dár muintir, dár sochaí agus dár ngeilleagar. Ciallaíonn sé seo go gcaithfimid dul chun cinn lenár gcuid oibre chun astaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú sna blianta amach romhainn, agus ag an am céanna oiriúnú do thionchair mhéadaitheacha an athraithe aeráide inár bpobail. Tá rioscaí ón athrú aeráide romhainn go léir, do gach cuid den tsochaí agus do gach cuid den gheilleagar. Tá damáiste stoirme níos déine, tuilte, triomach agus creimeadh cósta ag bagairt ar ár dtithe, ar ár ngnólachtaí agus ar ár mbonneagar. Ní mór dúinn leanúint ar aghaidh ag tógáil athléimneachta aeráide. Is fócas lárnach dúinn go léir dul i ngleic le tionchair mhéadaitheacha an athraithe aeráide.”
Dúirt an tAire O'Donovan:
“Cuireann SAP na Líonraí Cumarsáide creat láidir ar fáil chun obair na hearnála teileachumarsáide a threorú sna blianta atá le teacht. Léirigh na hullmhúcháin a rinneadh do theacht Stoirm Éowyn an tábhacht a bhaineann le plean láidir a bheith ann chomh maith leis an tábhacht a bhaineann lena chur i bhfeidhm. Cibé an mbaineann na dúshláin le Gaoithe Láidre, Tuilte nó Creimeadh Cósta, cinnteoidh an plean nua seo go mbeidh aird cheart ar aghaidh a thabhairt ar sheasmhacht fhisiciúil ár gcuid líonraí cumarsáide. Táim ag súil leis an dul chun cinn a fheiceáil ar fud ghníomhaíochtaí éagsúla an SAP sna blianta atá le teacht.”
NÓTAÍ D’EAGARTHÓIRÍ
Féach an Plean um Oiriúnú Aimsire anseo.
Tionchair shoiléire an athraithe aeráide:
Tá tionchair an athraithe aeráide ag éirí níos soiléire agus damáiste mór breathnaíodh le linn Stoirmeacha Bert agus Darragh ag deireadh 2024, Stoirm Éowyn i mí Eanáir 2025, agus Stoirm Amy i mí Dheireadh Fómhair. Léiríonn staidéir ar an tionchar a bhíonn ag an athrú aeráide go mór le neart na n-imeachtaí foircneacha atá á dtaithí againn in Éirinn.
Freagra an Rialtais:
Tá an Rialtas tiomanta do ghlúin reatha agus glúnta amach anseo na hÉireann a chosaint trí infheistíocht a dhéanamh i mbearta oiriúnaithe don athrú aeráide chun tionchar imeachtaí drochaimsire a bhainistiú. Tá gá le tacú le pobail, éiceachórais agus gnólachtaí de réir mar a leanann rioscaí aeráide ag méadú. Cuireann bearta neamhleor oiriúnaithe don athrú aeráide agus easpa athléimneachta i gcoinne an athrú aeráide isteach ar iomaíochas agus ar fhás eacnamaíoch. Tacóidh oiriúnú rathúil le hiomaíochas agus le fás eacnamaíoch.
Riachtanas SAP faoin CNA:
Éilíonn Achtanna na hAeráide agus Forbartha Ísealcharbóin 2015-2021 (an tAcht Aeráide) go n-ullmhaíonn Éire Creat Náisiúnta Oiriúnaithe (CNA) chun impleachtaí féideartha an athraithe aeráide d'Éirinn a leagan amach agus chun an straitéis náisiúnta maidir le forbairt bearta oiriúnaithe a leagan amach.
Anuraidh, cheadaigh an Rialtas an dara CNA d'Éirinn. Bunaíonn an CNA sraith prionsabal lárnacha le húsáid agus gníomhartha oiriúnaithe á bpleanáil agus á gcur i bhfeidhm atá dírithe ar leochaileachtaí a laghdú, athléimneacht a fheabhsú, agus pobail, earnálacha, réigiúin, éiceachórais agus geilleagair a chosaint i gcoinne tionchair dhíobhálacha an athraithe aeráide. Aithníonn an CNA an tábhacht a bhaineann le freagairt náisiúnta an oiriúnaithe a neartú i gcónaí i gcomhréir le forbairtí a rinneadh i measúnú riosca, taighde nua, agus laghdú tionchair le himeacht ama ar fud príomhearnálacha.
Cad iad na SAP agus cad a dhéanann siad:
Leagtar amach sna Pleananna um Oiriúnú Aimsire (SAPanna) na gníomhartha agus na bearta oiriúnaithe éifeachtacha a ghlacfar le linn na mblianta beaga amach romhainn agus leagtar amach iontu cuspóirí oiriúnaithe san fhadtéarma chun a chinntiú go bhfuil sochaí, bonneagar, geilleagar agus iomaíochas na hÉireann athléimneach i leith thionchair an athraithe aeráide.