Fógraíonn an tAire Calleary €20.5 milliún do 30 tionscadal Athnuachana Tuaithe
- Foilsithe: 10 Deireadh Fómhair 2025
- An t-eolas is déanaí: 10 Deireadh Fómhair 2025
- Infheistíocht ilmhilliún euro chun tionscadail uaillmhianacha athnuachana tuaithe agus forbartha eacnamaíochta a thabhairt chun ullmhachta iomláine
- Cuirtear béim láidir ar thionscadail oidhreachta, turasóireachta agus fiontraíochta chun gníomhaíocht eacnamaíoch agus deiseanna fostaíochta inbhuanaithe fadtéarmacha a mhéadú
- Rachfar i ngleic le foirgnimh thréigthe sna pleananna, cuirfear beocht inár mbailte agus sráidbhailte agus cabhróidh siad le daoine a mhealladh go tuath na hÉireann
- Áireofar ar na tionscadail claochlú foirgnimh oidhreachta, iarphictiúrlanna, tithe cúirte agus foirgnimh folamh ina stiúideonna cruthaitheacha, ionaid chuairteoirí, músaeim, leabharlanna, fiontar, agus spásanna pobail
Inniu (an 10 Deireadh Fómhair 2025) d’fhógair an tAire Forbartha Tuaithe agus Pobail agus Gaeltachta, Dara Calleary TD, maoiniú níos mó ná €20.5 milliún do 29 tionscadal athnuachana suntasach i bpobail thuaithe ar fud na tíre.
Déanfar an maoiniú faoin gCiste Forbartha Athnuachana Tuaithe a infheistiú i dtionscadail a dhéanfaidh lár na mbailte a athnuachan, a thiomáinfidh fás eacnamaíoch agus líon na ndaoine i mbailte, a rachaidh i ngleic le foirgnimh thréighthe, a fhorbróidh criosanna coisithe agus a threiseoidh turasóireacht faoin tuath in Éirinn.
Rinne an tAire an fógra inniu ag seoladh oifigiúil Éispearais Shackleton i mBaile Átha Í. Tá an músaem, atá maoinithe faoin gCiste Forbartha Athnuachana Tuaithe, tiomnaithe do shaol iontach an taiscéalaí polach Ernest Shackleton, a rugadh díreach taobh amuigh de Bhaile Átha Í.
I measc samplaí de thionscadail a fuair ceadú maoinithe ón gCiste tá:
- €971,000 chun Ros Cré a athnuachan, lena n-áirítear áis phobail ilúsáide agus feabhsuithe ar an réimse poiblí i lár an bhaile.
- €780,000 le haghaidh feabhsúcháin ar lár bhaile an Mhóta, lena n-áirítear oibreacha ar an réimse poiblí, lena n-áirítear páirceáil fheabhsaithe, rochtain uilíoch a sholáthar, feabhas a chur ar an tsráid-dreach agus tírdhreachú.
- €1,000,000 chun Eispéireas Turasóireachta Inbhuanaithe Ros Láir a fhorbairt chun an nasc idir calafort Ros Láir agus trá Ros Láir a fhorbairt, plás cathartha agus áineasa nua do chalafort Ros Láir agus oibreacha eile ar an réimse poiblí.
- €870,000 do ‘Thionscadal Réimse Uirbeach Bhéal Átha na Muice’ chun forbairt spáis phoiblí nua a éascú do mhargaí baile agus féilte áitiúla
- €772,000 chun plean bainistíochta caomhnaithe agus cás gnó a fhorbairt chun an Seanmhuileann Gaile i Sciobairín a athchóiriú mar ionad taispeántais agus scéalta faoin nGorta Mór.
- €558,000 do Pháirc Bád Phobal an Rois i Sligeach chun cabhrú le tionscail turasóireachta, áineasa agus muirí Shligigh a fhorbairt.
Tá liosta iomlán de na tionscadail rathúla ar fáil ar gov.ie anseo.
Agus é ag fógairt an mhaoinithe do na 30 tionscadal, dúirt an tAire Calleary:
“Tá áthas orm fógra a thabhairt faoi na tionscadail rathúla a roghnaíodh as na hiarratais a fuarthas mar fhreagra ar an nGairm ar Thograí is déanaí faoin gCiste Athnuachana agus Forbartha Tuaithe. Bunaíodh an Ciste €1 bhilliún seo faoi Thionscadal Éire 2040 chun an infheistíocht spriocdhírithe is gá a sheachadadh chun a chinntiú go leanfaidh tuath na hÉireann ag fás agus go seachadfaidh sí fás cothrom réigiúnach atá chun leasa gach duine.”
Ar an dara dul síos, dúirt an tAire:
“In 2025, leanfaimid orainn ag cur leibhéil infheistíochta i dtuath na hÉireann i bhfeidhm nach bhfacthas riamh cheana – ag déanamh ár mbailte agus ár sráidbhailte níos fearr le maireachtáil iontu, le hoibriú iontu, le teaghlach a thógáil agus le gnó a reáchtáil iontu. Deimhnítear i bhfógra an lae inniu ár dtiomantas láidir chun tacú lenár bpobail thuaithe go heacnamaíoch agus go sóisialta araon.
“Léiríonn na tionscadail atá á n-infheistiú iontu inniu an uaillmhian ollmhór atá mar bhonn le ‘Ár dTodhchaí Tuaithe’ agus beidh tionchar fíor-chlaochlaitheach acu ar fud na tíre. Nuair a chuirfear i gcrích iad, fágfaidh na tionscadail seo difríocht bhuan ar na suíomhanna seo do na glúnta atá le teacht, ag dul chun tairbhe na mílte teaghlach i dTuath na hÉireann.”
Mar fhocal scoir, dúirt an tAire:
“Léiríonn fógra an lae inniu críochnú an cheathrú gairm ar mhaoiniú faoin gCiste Athnuachana agus Forbartha Tuaithe. Tá leibhéal spéise dochreidte againn, le hiarratais den chéad scoth, agus ba mhaith liom an deis seo a thapú chun comhghairdeas a dhéanamh leo siúd ar éirigh leo.
“Dóibh siúd nár éirigh leo, cuirfidh mo Roinnse aiseolas ar fáil dóibh chun go mbeidh siad in ann ullmhú don chéad ghairm eile”.
Is le haghaidh Tionscadail Chatagóir 2 atá na tionscadail rathúla a fógraíodh inniu. Tá sé mar aidhm ag tionscadail ‘Chatagóir 2’ maoiniú a sholáthar chun ligean do Cheannairí Tionscadail na hoibreacha pleanála, dearaidh agus teicniúla tosaigh a dhéanamh agus a chríochnú a theastaíonn d’aon tionscadal mórscála. Feiceann sé seo tionscadail féideartha, mórscála forbartha go dtí céim a cheadaíonn cinnteacht níos mó maidir le raon feidhme, costas agus amlínte seachadta chun iarratas a dhéanamh ar mhaoiniú breise faoi iarratas ‘Chatagóir 1’.
Nótaí don Eagarthóir
Clár Infheistíochta Forbartha Tuaithe
Áirítear le Clár Infheistíochta Forbartha Tuaithe an Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail agus Gaeltachta roinnt idirghabhálacha maoinithe comhtháite:
- An Ciste Athnuachana agus Forbartha Tuaithe (RRDF)
- Scéim Athnuachana Baile agus Sráidbhaile
- CLÁR
- An Scéim Infreastruchtúr Áineasa Allamuigh
- Scéim Feabhsaithe Áitiúil
- LEADER
- Scéim na Siúlóidí
An Ciste Athnuachana agus Forbartha Tuaithe
Bunaíodh an Ciste Athnuachana agus Forbartha Tuaithe chun an Cuspóir Straitéiseach Náisiúnta sa Phlean Forbartha Náisiúnta 2018-2027 maidir le Geilleagair agus Pobail Thuaithe Neartaithe a bhaint amach agus tá sé calabraithe freisin chun cuspóirí Ár dTodhchaí Tuaithe, straitéis 5 bliana an Rialtais maidir le forbairt tuaithe a bhaint amach. Tá an Ciste á riaradh ag an Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail agus Gaeltachta.
Soláthraíonn an Ciste infheistíocht chun tacú le tionscadail oiriúnacha i mbailte agus i sráidbhailte a bhfuil daonra níos lú ná 10,000 acu, agus i gceantair imeallacha.
Lorgaítear gairmeacha ar iarratais chuig an gCiste faoi dhá chatagóir. Baineann Catagóir 1 le tionscadail a bhfuil an phleanáil agus na toilithe riachtanacha go léir i bhfeidhm acu agus atá réidh le dul ar aghaidh, agus baineann Catagóir 2 le tionscadail a bhfuil gá le forbairt bhreise agus tionscnaimh a chumasú chun a bheith réidh le haghaidh stádas Chatagóir 1.
Baineann na tionscadail rathúla atá á bhfógairt inniu le Catagóir 2.
Go dtí seo, cuireadh €593 milliún ar fáil faoin gCiste do 243 tionscadal ar fud na hÉireann, le haghaidh tionscadal a chosnaíonn €791 milliún san iomlán.
Tá sonraí iomlána ar fáil anseo.