Foilsíonn an tAire O'Gorman Tuarascáil Eatramhach an Choiste Frithchiníochais Neamhspleách agus fáiltíonn sé roimh sheoladh Comhairliúchán Poiblí an Choiste

D’fhoilsigh Roderic O’Gorman TD, an tAire Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige inniu (an 21 Aibreán), Tuarascáil Eatramhach an Choiste Frithchiníochais Neamhspleách, mar chuid d’fhorbairt Plean Gníomhaíochta Náisiúnta nua i gcoinne an Chiníochais d’Éirinn.

Le foilsiú a Thuarascála Eatramhaí a chomhlánú, osclaíonn an Coiste Frithchiníochais a Chomhairliúchán Poiblí inniu.

Is é an Tuarascáil Eatramhach an chéad Tuarascáil ón gCoiste. Leagann sé amach an cur chuige foriomlán atá á ghlacadh ag an gCoiste maidir lena chuid oibre, atá ag teacht le bunphrionsabail chearta an duine, agus atá bunaithe ar threoir na Náisiún Aontaithe maidir le dul i ngleic le ciníochas. Sa Tuarascáil Eatramhach, tugann an Coiste isteach a threoirphrionsabail agus a thuiscintí ar chiníochas; tugtar achoimre ghairid ar an gcomhthéacs sochaíoch agus beartais dá chuid oibre; agus sainaithníonn sé cuid de na saincheisteanna tosaíochta is gá a mheas agus Plean Gníomhaíochta Náisiúnta nua á fhorbairt i gcoinne an Chiníochais d’Éirinn.

Agus a Thuarascáil Eatramhach á dhéanamh aige don Rialtas, rinne an Coiste trí mholadh le haghaidh gníomhaíochta láithreach: forchoimeádas na hÉireann le hAirteagal 4 den Choinbhinsiún Idirnáisiúnta maidir le hIdirdhealú Ciníoch a Dhíothú; bearta a dhéanamh chun monatóireacht ar chomhionannas eitneach a chur i bhfeidhm ar fud na seirbhísí poiblí go léir; agus na bacainní go léir ar inrochtaineacht ar thacaíocht do mhná imirceacha atá ag fulaingt foréigin inscnebhunaithe a bhaint.

Tá an Rialtas tar éis na moltaí seo a bhreithniú agus d’iarr sé ar an Aire O’Gorman tograí a thabhairt ar aghaidh lena gcur chun feidhme.

Tá Comhairliúchán Poiblí an Choiste Frithchiníochais oscailte anois ar feadh 12 sheachtain, ón 21 Aibreán go dtí an 14 Iúil 2021. Is féidir aighneachtaí i scríbhinn a dhéanamh trí ríomhphost chuig antiracism@equality.gov.ie. Tionólfar sraith imeachtaí comhairliúcháin sna seachtainí amach romhainn. Foilseofar faisnéis faoi na himeachtaí seo agus conas clárú ar láithreán gréasáin na Roinne.

In éineacht le foilsiú na Tuarascála Eatramhaí, tá doiciméad comhairliúcháin foilsithe ag an gCoiste chun míniú a thabhairt ar a bhfuil i gceist leis an gcomhairliúchán agus chun aird a tharraingt ar roinnt saincheisteanna tábhachtacha a dtugtar cuireadh don phobal a dtuairimí a thabhairt ina leith. Áirítear leo sin:

• Rochtain ar Cheartas;
• Gach cineál meán agus cumarsáide, lena n-áirítear teicneolaíochtaí nua;
• Fostaíocht, Oideachas, Sláinte agus Cóiríocht;
• Cuimsiú agus Rannpháirtíocht.

Fáiltíonn an Coiste roimh aighneachtaí ó eagraíochtaí páirtithe leasmhara agus baill den phobal ar aon réimsí a mheasann siad ar chóir díriú orthu i bPlean Gníomhaíochta Náisiúnta na hÉireann in aghaidh an Chiníochais. Tá sé i gceist ag an gCoiste Plean Gníomhaíochta a fhorbairt atá dírithe ar ghníomhaíocht agus praiticiúil.

Ag foilsiú na Tuarascála agus ag fáiltiú roimh sheoladh Comhairliúchán Poiblí an Choiste, dúirt an tAire O'Gorman:

Dúirt Cathaoirleach Neamhspleách an Choiste Frithchiníochais, an tOllamh Caroline Fennell:

CRÍOCH

Téacs Iomlán Tuarascáil Eatramhach an Choiste Frithchiníochais (Ár leithscéal nach bhfuil leagan Gaeilge ar fáil).

I dTreo Plean Gníomhaíochta Náisiúnta in aghaidh an Chiníochais - Doiciméad Comhairliúcháin (Ár leithscéal nach bhfuil leagan Gaeilge ar fáil).

An Coiste Frithchiníochais

Arna bhunú ag an Rialtas in 2020, tá sainordú ag an gCoiste Frithchiníochais athbhreithniú a dhéanamh ar fhianaise agus ar chleachtas reatha agus moltaí a dhéanamh don Rialtas maidir leis an mbealach is fearr chun a chur chuige maidir le dul i ngleic le ciníochas a neartú, lena n-áirítear Plean Gníomhaíochta nua in aghaidh an chiníochais d’Éirinn a dhréachtú. Ceapadh an Cathaoirleach, Caroline Fennell, Ollamh le Dlí i gColáiste na hOllscoile, Corcaigh agus Coimisinéir le Coimisiún na hÉireann um Chearta an Duine agus Comhionannas, i mí na Nollag 2019. Tionóladh an chéad chruinniú iomlán den Choiste an 28 Lúnasa 2020.

Cuimsíonn an Coiste daoine ó chúlraí éagsúla, lena n-áirítear daoine a bhfuil taithí saoil acu ar chiníochas. Is é atá i gceist ná go mbeidh a chuid oibre bunaithe ar shaol daoine agus go mbeidh an Plean Gníomhaíochta molta dírithe ar ghníomhaíocht agus praiticiúil. Tagann a bhaill ó raon leathan earnálacha agus cúlraí, ag aithint gur féidir le ciníochas tarlú i go leor gnéithe den saol agus gur gá leas a bhaint as taithí agus saineolas leathan chun plean gníomhaíochta éifeachtach a fhorbairt a thabharfaidh aghaidh air. Cuimsíonn an Coiste daoine ó na hearnálacha gnó, oideachais, rialtais áitiúil, acadúil agus abhcóideachta.

Is féidir liosta iomlán de bhaill an Choiste a fháil anseo (Ár leithscéal nach bhfuil leagan Gaeilge ar fáil).

Obair an Choiste

Rachaidh an Coiste i gcomhairle go leathan le smaointe nua a fhorbairt chun ciníochas a throid in Éirinn. Tar éis an chomhairliúcháin phoiblí, molfaidh an Coiste plean gníomhaíochta don Rialtas i dtreo dheireadh 2021.

Is iad seo a leanas Téarmaí Tagartha an Choiste Frithchiníochais:

• Athbhreithniú a dhéanamh ar an bhfianaise agus na torthaí reatha, lena n-áirítear bearnaí sonraí a aithint, maidir le hidirdhealú ciníoch in Éirinn;
• Scrúdú agus tagarmharcáil a dhéanamh ar an gcleachtas is fearr idirnáisiúnta maidir le ciníochas a chomhrac;
• Idirphlé agus comhairliúchán le páirtithe leasmhara a thionól chun tuairimí na sochaí sibhialta níos leithne; baill den phobal; baill den Oireachtas; an earnáil ghnó; na meáin agus páirtithe ábhartha eile a aithint; a bhaineann le sochaí a fhorbairt nach nglacfar le ciníochas institiúideach agus aonair;
• Treoirphlean a fhorbairt do dhréacht-straitéis náisiúnta i gcoinne an chiníochais;
• Tuarascáil eatramhach a chur ar fáil don Rialtas tráth nach déanaí ná trí mhí tar éis a chéad chruinnithe ag aithint saincheisteanna tosaíochta agus clár oibre don Choiste;
• Ag féachaint don athbhreithniú ar fhianaise, lena n-áirítear freagraí stáit ar ghealltanais na Náisiún Aontaithe agus na hEorpa; cleachtas idirnáisiúnta; toradh idirphlé páirtithe leasmhara; agus Dearbhú agus Clár Gníomhaíochta Durban á gcur san áireamh; dréachtstraitéis frithchiníochais a sholáthar, ina mbeidh plean gníomhaíochta soiléir, ag deireadh bliana:

Thug an tAire Roderic O'Gorman Tuarascáil Eatramhach an Choiste os comhair an Rialtais agus foilsíodh í inniu, an 21 Aibreán 2021. Leagtar amach sa tuarascáil smaointe agus pleananna tosaigh an Choiste chun an Plean Gníomhaíochta Náisiúnta in aghaidh an Chiníochais, agus trí Mholadh Eatramhacha a mheasann an Coiste a bheith tábhachtach a fhorbairt.

Tá Comhairliúchán Poiblí an Choiste Frithchiníochais oscailte anois ar feadh 12 sheachtain, ón gCéadaoin an 21 Aibreán go dtí Dé Céadaoin an 14 Iúil 2021. Tugann sé deis do gach duine a dtuairim a thabhairt faoin gcaoi ar féidir linn dul i ngleic go héifeachtach le ciníochas de gach uile chineál in Éirinn inniu.