Seolann na hAirí McEntee agus Murnane O'Connor Clár na Brataí Scoile Gníomhaí d’Iar-bhunscoileanna chun gníomhaíocht choirp agus sláinte a chur chun cinn i measc pobail scoile
- Foilsithe: 5 Samhain 2025
- An t-eolas is déanaí: 5 Samhain 2025
Sheol an tAire Oideachais agus Óige Helen McEntee agus an tAire Stáit sa Roinn Sláinte le freagracht speisialta as Sláinte Phoiblí, Folláine agus an Straitéis Náisiúnta Drugaí, Jennifer Murnane O'Connor, Clár na Brataí Scoile Gníomhaí d’Iar-bhunscoileanna (ASFPP) go hoifigiúil inniu (Dé Céadaoin) ag ócáid speisialta arna óstáil ag an gcraoltóir spóirt Jacqui Hurley ag Farmleigh.
Is sprioc thábhachtach é an seoladh i dtaca le dul chun cinn thionscnamh na Brataí Scoile Gníomhaí, atá á reáchtáil go rathúil ag leibhéal na bunscoile le breis agus 15 bliana. Léiríonn sé gealltanas a tugadh i gClár an Rialtais 2025 go ndéanfaí an tionscnamh a leathnú chun gníomhaíocht choirp agus sláinte a chur chun cinn i measc pobail scoile.
Ceapadh Clár na Brataí Scoile Gníomhaí (ASF) chun cur leis an gcuraclam Corpoideachais atá ann cheana féin i scoileanna agus chun go mbeadh 'Níos Mó Scoileanna Níos Gníomhaí. Níos Minice.” Bronntar an bhratach ar scoileanna a léiríonn a dtiomantas maidir le pobal scoile a chruthú a bhfuil oiliúint choirp agus sláinte air agus a ghlacann páirt i ngníomhaíocht choirp.
Bhí scoláirí ó Scoil Naomh Seosamh, Droichead Chaisleán Loiste, Contae na hIarmhí, Coláiste Bríde, Cluain Dolcáin, Scoil na mBráithre Críostaí, Droimeanach, Baile Átha Cliath agus Pobalscoil na Tulaí, Ceatharlach, lárnach in imeacht seolta an lae inniu agus roinn siad a gcuid léargais agus a dtaithí ar an gcaoi ar bhain siad tairbhe as páirt a ghlacadh sa chlár píolótach go dtí seo.
Dúirt an tAire McEntee:
"Tá an Roinn Oideachais agus Óige ag leagan béim le fada ar an tábhacht a bhaineann le gníomhaíocht choirp inár scoileanna, ní hamháin chun tacú le sláinte agus folláine na scoláirí, ach freisin mar gheall ar na buntáistí agus na deiseanna iomadúla a thugann sí do theagasc agus d'fhoghlaim rathúil.
"Tá na torthaí iontacha atá bainte amach ag bunscoileanna feicthe againn agus níl aon amhras orm ach go bhfeicfimid an rud céanna inár n-iar-bhunscoileanna. Tugann sé sin deis iontach do phobail iomlána scoile teacht le chéile agus a chinntiú go mbíonn deiseanna iomadúla ag daltaí agus ag baill foirne a bheith gníomhach i rith an lae scoile.
"Ba mhaith liom buíochas a ghabháil le foireann na Scoile Gníomhaí, le hiar-bhunscoileanna píolótacha, le taighdeoirí as Ollscoil Luimnigh agus leo siúd go léir a bhí páirteach i gcomhdhearadh an chláir do leibhéal na iar-bhunscoile. Tá a gcuid léargais agus a gcuid saineolais tar éis muid a threorú chuig an sprioc seo."
Dúirt an tAire Stáit Murnane O’Connor:
"Is sampla thar a bheith rathúil de chomhoibriú éifeachtach ar fud na n-earnálacha é tionscnamh na Brataí Scoile Gníomhaí. Tá os cionn 2,800 bunscoil tar éis páirt a ghlacadh sa chlár ó seoladh é in 2009, agus is céim an-suntasach é a leathnú isteach i suíomhanna iar-bhunscoile. Cuirfidh an leathnú seo leis na nósanna gníomhaíochta coirp atá forbartha ag ár leanaí agus cabhróidh sé le gnáthaimh ar feadh an tsaoil a chruthú a chuirfidh feabhas ar shláinte ár ndaonra.
"Is dúshlán spreagúil é clár na Scoileanna Gníomhacha a sholáthar i suíomhanna iar-bhunscoile, agus tá fonn orm a fheiceáil conas a fhorbróidh sé agus sinn ag leathnú an tionscnaimh ó mhí Mheán Fómhair seo chugainn ar aghaidh. Beidh ról ghuth an scoláire ríthábhachtach, mar a bhí i suíomhanna bunscoile, agus táim ag tnúth go mór le tuilleadh comhoibrithe ar fud ár ranna agus sinn ag leanúint ar aghaidh ag cur an tionscnaimh seo chun cinn.”
Ba cheart do scoileanna ar spéis leo tuilleadh eolais a fháil – nó fiosrú a dhéanamh faoi bheith páirteach sa chlár – cuairt a thabhairt ar www.activeschoolflag.ie nó ríomhphost a sheoladh chuig postprimarysupport@activeschoolflag.ie.
Nótaí d’Eagarthóirí
Maidir le Clár na Brataí Scoile Gníomhaí
Bhunaigh an Roinn Oideachais an clár in 2010, agus ó 2017 i leith tá comhthacaíocht faighte aige ón Roinn Sláinte, tríd an tionscnamh Éire Shláintiúil. Ceapadh é chun cur leis an gcuraclam Corpoideachais atá ann cheana féin i mbunscoileanna.
Bronntar an Bratach Scoile Gníomhaí (ASF) ar scoileanna a léiríonn a dtiomantas do phobal scoile a bhfuil oiliúint choirp air agus atá páirteach i ngníomhaíocht choirp a bhaint amach. Baineann sé úsáid as cur chuige scoile uile a chinntíonn go bhfuil deiseanna iomadúla ag scoláirí agus ag baill foirne a bheith páirteach i ngníomhaíocht choirp i rith an lae scoile, lena n-áirítear sosanna gluaiseachta, dúshláin gníomhaíochta coirp, tionscnaimh ama sosa agus gníomhaíochtaí foghlama le linn gluaiseachta. Ina theannta sin, soláthraíonn ASF deiseanna do scoláirí scileanna ceannaireachta a fhorbairt agus cuireann sé foghlaim idir piaraí chun cinn.
Agus an tionchar a bhí ag clár ASF go dtí seo á aithint, tá iarracht déanta ag an Roinn Oideachais agus Óige agus ag an Roinn Sláinte cur leis an gclár ag an mbunleibhéal agus é a leathnú isteach i suíomh na hiar-bhunscoile. Tá an uaillmhian sin á léiriú freisin i gClár reatha an Rialtais do 2025 ina dtugtar gealltanas tacú le ASF agus é a leathnú. Ceann de phríomhphrionsabail an chláir is ea go bhfuil sé bunaithe ar ghuth an scoláire agus go gcinntíonn sé sin go bhfanann an clár dinimiciúil, freagrúil agus ábhartha do dhaoine óga sa lá atá inniu ann. Mar thoradh ar rang ar an tráthchlár san Idirbhliain, deiseanna ceannaireachta, agus imeachtaí ar fud na scoile ar nós Sheachtain na Scoile Gníomhaí, spreagann an tionscnamh daoine óga chun úinéireacht a ghlacadh ar a bhfolláine féin agus ar chultúr gníomhaíochta a scoile. Ceapadh na gníomhaíochtaí chun rannpháirtíocht, cuimsiú agus spraoi a chur chun cinn, ag tacú le scoileanna a bheith ina dtimpeallachtaí cumasaithe maidir le gníomhaíocht choirp do scoláirí agus do bhaill foirne araon.
Chomh maith leis an bpróiseas creidiúnaithe ina mbronntar bratacha ar scoileanna a shásaíonn critéir ASF, cuireann clár na Scoile Ghníomhaí trí mhórimeacht náisiúnta um rannpháirtíocht i ngníomhaíocht choirp chun cinn gach bliain, atá oscailte do gach scoil. Is féidir leat féachaint ar imeachtaí 2025/26 anseo: https://activeschoolflag.ie/wp-content/uploads/2022/08/20250527-ASF-Calendars-D-Participation-Initiatives.pdf.
Le linn théarma 1, ghlac 800 bunscoil agus scoil speisialta páirt i ndúshlán na Scoile Gníomhaí 'Scipeáil Timpeall an Domhain'. Iarradh ar mhúinteoirí agus ar a gcuid ranganna gealltanas a thabhairt go mbeadh sos scipeála 10 nóiméad acu, gach lá, thar thréimhse 3 seachtaine. Thuill gach gníomh scipeála a chríochnaigh scoláirí 1 km dá rang, rud a lig dóibh taisteal chuig cuid de na cinn scríbe is cáiliúla ar domhan agus foghlaim fúthu. Fuair na scoileanna rannpháirteacha tacaíocht ó réimse leathan acmhainní lena n-áirítear trealamh scipeála, físeáin teagaisc agus acmhainní réamhdhéanta do dhúshláin, atá ar fáil i nGaeilge agus i mBéarla. Is féidir leat tuilleadh eolais a fháil anseo https://activeschoolflag.ie/skip-around-the-world-challenge/ .
Conas is féidir le scoileanna clárú chun páirt a bheith páirteach?
Tabharfar cuireadh do 50 iar-bhunscoil páirt a ghlacadh i bpróiseas na Brataí Scoile Gníomhaí d’Iar-bhunscoileanna a thosóidh i mí Mheán Fómhair 2026. Beidh seimineáir ghréasáin ina míneofar an próiseas ar siúl ar an 2 agus a 3 Nollaig. Moltar go láidir go bhfreastalódh ceannairí scoile, comhordaitheoirí na hIdirbhliana agus baill foirne scoile a bhfuil suim acu ann ar an seimineár. Chun tuilleadh eolais a fháil, tabhair cuairt ar www.activeschoolflag.ie nó seol ríomhphost chuig postprimarysupport@activeschoolflag.ie.