Fógraíonn na hAirí Sláinte scéim nua €10 milliún chun tacú le tithe altranais príobháideacha agus deonacha leis na costais a bhaineann le boilsciú fuinnimh
- Foilsithe: 7 Samhain 2022
- An t-eolas is déanaí: 12 Aibreán 2025
Scéim nua €10 milliún chun tacú le tithe altranais príobháideacha agus deonacha leis na costais a bhaineann le boilsciú fuinnimh:
- Is féidir le gach teach altranais príobháideach agus deonach a bhfuil comhaontú acu leis an gCiste Náisiúnta um Cheannach Cóireála le haghaidh ‘Cothrom na Féinne‘ iarratas a dhéanamh ar an tacaíocht bhreise seo do mhí Iúil go mí na Nollag 2022
- Is féidir le gach teach altranais cur isteach ar suas le €31,500 i méaduithe deimhnithe fuinnimh
- Is féidir le tithe altranais éileamh a dhéanamh ar mhéaduithe téimh agus leictreachais suas le €7,000 in aghaidh na míosa, agus déanfar 75% de mhéaduithe costais bliain ar bhliain a aisíoc suas le híocaíocht uasta €5,250 in aghaidh na míosa in aghaidh an tí altranais, siardhátaithe go dtí an 1 Iúil 2022
- Is é aidhm na Scéime Sealadaí Íocaíochta Boilscithe (TIPS) nua ná an brú a chuirtear ar thithe altranais trí mhéadú ar phraghsanna fuinnimh a mhaolú
- Reáchtálfar an scéim i gcomhthreo le Cúnamh Ráig COVID-19 na Scéime Sealadaí Íocaíochta Cúnaimh (TAPS) a leathnaíodh go dtí deireadh na bliana, lenar cuireadh níos mó ná €145 milliún ar fáil go dtí seo chun tacú le tithe altranais
D'fhógair an tAire Sláinte, Stephen Donnelly, agus an tAire um Mheabhairshláinte agus Daoine Aosta, Mary Butler, inniu seoladh na Scéime Sealadaí Íocaíochta Boilscithe (TIPS), tacaíocht bhreise chun cabhrú le tithe altranais príobháideacha agus deonacha le méaduithe ar chostais a bhaineann le boilsciú fuinnimh ó Iúil go Nollaig 2022.
Dúirt an tAire Butler:
“Tuigim go maith na dúshláin airgeadais atá roimh earnáil na dtithe altranais ó thaobh méaduithe costais bhoilscitheacha de, agus d'oibríomar chun freagraí cuí a thabhairt ar aghaidh. Tá sé mar thosaíocht agam go gcabhraítear le gach teach altranais a sholáthraíonn cúram do chónaitheoirí faoi ‘Cothrom na Féinne‘ costais shealadacha boilscithe fuinnimh a bhainistiú agus nach ndéantar difear d'eispéireas agus do chompord cónaitheoirí."
Fógraíodh na tacaíochtaí breise fuinnimh mar chuid de Bhuiséad 2023. Cuirfear €10 milliún i maoiniú breise ar fáil go sonrach do thithe altranais, arna tharraingt as an gciste aonuaire €100 milliún a leithdháileadh chun tacú le soláthraithe seirbhíse sláinte agus cúraim shóisialta pobalbhunaithe le haghaidh méaduithe costais 2022 a bhaineann le boilsciú fuinnimh.
Osclófar an Scéim d'iarratais faoin 11 Samhain ar a dhéanaí agus beidh tithe altranais in ann tosú láithreach ag éileamh ar mhéaduithe costais a tabhaíodh ó mhí Iúil, agus ríomhfar méaduithe ar bhonn míosúil bliain ar bhliain, e.g., costais fuinnimh ó Mheán Fómhair 2022 i gcomparáid le costais fuinnimh ó Mheán Fómhair 2021. Ceanglófar ar thithe altranais fianaise a thabhairt ar mhéaduithe costais ábhartha trí bhillí, sonraisc nó doiciméid ábhartha eile.
Dúirt an tAire Butler:
“Faoin Scéim nua déanfar méaduithe costais deimhnithe, incháilithe bliain ar bhliain, a aisíoc suas le 75%, suas go dtí tairseach shainithe €5,250 in aghaidh na míosa do gach teach altranais. Is é an aidhm atá agam ná go mbeidh an próiseas iarratais don Scéim chomh simplí agus chomh héasca agus is féidir lena chinntiú gur féidir le tithe altranais maoiniú a rochtain go tapa."
Déanfar an Scéim nua a rolladh amach ag baint úsáide as próiseas atá cosúil leis an Scéim Shealadach Íocaíochta Cúnaimh (TAPS) atá i bhfeidhm ó thús na paindéime. Beidh ról lárnach ag an gCiste Náisiúnta um Cheannach Cóireála maidir leis an scéim a riar.
Dúirt an tAire Butler:
“Tuigim go háirithe gur féidir le costais fuinnimh mhéadaithe difear díréireach a dhéanamh do thithe altranais níos lú, teaghlaigh agus deonacha nach bhfuil an rochtain chéanna acu ar bharainneachtaí scála agus atá ag tithe altranais níos mó. Is é cuspóir na dtacaíochtaí breise seo a chinntiú nach mbeidh deacrachtaí ag tithe altranais inmharthana seirbhísí a sholáthar mar gheall ar an méadú ar chostais fuinnimh."
Má tá tithe altranais incháilithe le haghaidh scéimeanna tacaíochta eile Rialtais, amhail an Scéim Shealadach Tacaíochta Fuinnimh do Ghnóthaí a tugadh isteach leis an mBille Airgeadais, ní bheidh siad incháilithe le haghaidh TIPS maidir leis na costais chéanna sa tréimhse chéanna.
Coinneofar an Scéim Shealadach Íocaíochta Boilscithe faoi bhreithniú agus breathnófar ar mhaoiniú breise na dtacaíochtaí seo i dtreo dheireadh na bliana seo.
Athchóiriú ar Earnáil na dTithe Altranais
Tagann fógra an lae inniu in éineacht le tuilleadh sonraí maidir le bearta atá beartaithe chun soláthar tithe altranais a athchóiriú in Éirinn.
Dúirt an tAire Sláinte Stephen Donnelly TD:
“Tá an tAire Butler agus mé féin tiomanta a chinntiú go leanfaidh gach pleanáil amach anseo le haghaidh cúram cónaithe do dhaoine aosta ag cur cúram, folláine agus sárleasanna na gcónaitheoirí i gcroílár na forbartha."
“Tá tithe altranais agus an Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltrais ina gcuid thábhachtach den chóras sláinte agus cúraim shóisialta níos leithne le glanbhuiséad de os cionn €1 billiún, agus tacaítear le níos mó ná 22,500 cónaitheoir. Tá sé riachtanach go leanfaidh gach plean d'earnáil na dtithe altranais amach anseo ag tabhairt tosaíochta do leas na gcónaitheoirí agus ag lorg luach ar airgead don Státchiste."
Tá athrú tagtha ar earnáil na dtithe altranais le blianta beaga anuas ó sheirbhís faoi stiúir an Stáit den chuid is mó go dtí staid an lae inniu ann ina bhfuil thart ar 80% de sheirbhísí tithe altranais á soláthar ag an earnáil phríobháideach. Cuireann 433 teach altranais príobháideach cúram cónaithe ríthábhachtach ar fáil do bhreis agus 17,500 duine thar ceann an Stáit.
Tá difríochtaí sa chostas cúraim idir Aonaid Altranais Phobail phoiblí (CNUanna) agus tithe príobháideacha, agus go ginearálta bíonn costas níos airde cúraim ag CNUanna poiblí atá á reáchtáil ag FSS. Tá foireann ag FSS chun cúram níos casta a sholáthar, de ghnáth le cóimheas altranais níos airde in aghaidh an chónaitheora agus meascán scileanna éagsúla do thithe altranais príobháideacha.
Dúirt an tAire Donnelly:
“Faoi láthair, is ionann cónaitheoirí i dtithe altranais poiblí, a mbíonn foireann acu go minic chun soláthar a dhéanamh do leibhéil spleáchais níos airde, agus níos lú ná 20% de rannpháirtithe na scéime Cothrom na Féinne, rud a chiallaíonn go bhfuil formhór na tacaíochta Stáit do chónaitheoirí i gcúram príobháideach. Tá an Rialtas, an tAire Butler agus mé féin tiomanta do rannpháirtíocht níos mó san earnáil phoiblí a fheiceáil i gcúram cónaithe do dhaoine aosta in Éirinn.”
I measc na n-athchóirithe earnála atá beartaithe tá tiomantas chun sruth cistiúcháin tiomnaithe nua a iniúchadh faoin Scéim um Thacaíocht Tithe Banaltrais (NHSS) chun na riachtanais éagsúla atá ag tithe altranais a bhaineann go sonrach le néaltrú a léiriú.
Dúirt an tAire Butler:
“Tá sé de cheart ag gach cónaitheoir a dteastaíonn cúram cónaitheach fadtéarmach uathu cinnteacht a fháil maidir le cáilíocht, rialachas agus maoirseacht a gcúraim. Tá áthas orm a fhógairt go bhfuil sé ar intinn agam sruth cistiúcháin tiomnaithe a lorg faoin NHSS chun na costais a bhaineann le soláthar cúraim néaltraithe ardspleáchais amháin a léiriú."
Dúirt an tAire Butler:
“Leag COVID-19 béim ar an ngá tábhachtach atá le bogadh chuig samhlacha nua cúraim do dhaoine aosta. Beidh athchóiriú gearrthéarmach agus fadtéarmach i gceist ar fud an Rialtais. Tá sé i gceist agam treoirlínte dea-chleachtais a thabhairt chun cinn chun cabhrú le hÚdaráis Áitiúla agus iad ag féachaint ar chead pleanála chun tithe altranais nua a thógáil. Cabhróidh sé seo lena chinntiú gur féidir le hÚdaráis Áitiúla pleanáil leordhóthanach a dhéanamh chun freastal ar riachtanais chúraim chónaithe fhadtéarmaigh áitiúla amach anseo agus go leanann tógáil nua prionsabail aitheanta dea-chleachtais idirnáisiúnta maidir le suíomh, dearadh, acmhainn agus áiseanna caitheamh aimsire.”
Nótaí don Eagarthóir
Scéim Shealadach Íocaíochta Boilscithe (TIPS)
Tugtar breac-chuntas ar roinnt cásanna thíos chun na scéimeanna TIPS féideartha a léiriú. Ta na toimhdí costais hipitéiseach agus chun críocha léiriúcháin amháin.
Cás 1: Teach altranais beag, méadú mór ar chostas
Costas fuinnimh míosúil 2021: €3,500
Costas fuinnimh míosúil 2022: €7,000
Méadú ar chostas: €3,500
Clúdaithe ag an scéim ag 75%: €2,625 (faoi bhun na tairsí)
Cás 2: Teach altranais meánmhéide, méadú meánach ar chostas
Costas fuinnimh míosúil 2021: €7,000
Costas fuinnimh míosúil 2022: €10,000
Méadú ar chostas: €3,000
Clúdaithe ag an scéim ag 75%: €2,250 (faoi bhun na tairsí)
Cás 3: Teach altranais mór, méadú meánach ar chostas
Costas fuinnimh míosúil 2021: €14,000
Costas fuinnimh míosúil 2022: €21,700
Méadú ar chostas: €7,700
Clúdaithe ag an scéim ag 75%: €5,250 (tairseach sroichte)