Cuardaigh ar fad gov.ie

Preasráitis

Bunaíonn an tAire Sláinte an tÚdarás Rialála um Atáirgeadh Daonna Cuidithe

  • Ó: An Roinn Sláinte

  • Foilsithe: 13 Deireadh Fómhair 2025
  • An t-eolas is déanaí: 16 Deireadh Fómhair 2025

Bhunaigh Jennifer Carroll MacNeill TD, an tAire Sláinte, an tÚdarás Rialála um Atáirgeadh Daonna Cuidithe (AHRRA) inniu. Cheap an tAire an tOllamh Deirdre Madden, ó Scoil an Dlí, Ollscoil Chorcaí (UCC), mar chéad Chathaoirleach an Bhoird.

Ag labhairt inniu, dúirt an tAire Carroll MacNeill:

“Tugann bunú AHRRA maoirseacht riachtanach don chuid thábhachtach seo den tseirbhís sláinte. Tá saineolas fairsing ag an Ollamh Madden ar dhlí agus eitic cúraim sláinte, lena n-áirítear atáirgeadh daonna cuidithe agus máthairionadaíocht, bitheitic, sábháilteacht othar, agus rialáil cúraim sláinte.

“Táim muiníneach go gcinnteoidh taithí chuimsitheach an Ollaimh Madden go gcomhlíonfaidh AHRRA a shainordú reachtúil.”

D'fhógair an tAire Carroll MacNeill freisin go bhfuil sé ar intinn aici seachtar eile a cheapadh mar ghnáthchomhaltaí de Bhord an AHRRA mar seo a leanas:

  • Ciara Merrigan, Julie Kenneally, David Crosby agus Brian Tobin ar feadh téarma ceithre bliana; agus
  • Roisin Molloy, Samantha Doyle agus Mary Wingfield ar feadh téarma trí bliana

Dúirt an tAire Carroll MacNeill freisin:

“Táim buíoch díobh siúd atá á gceapadh agam chuig an mBord as an bhfreagracht thábhachtach seo a ghlacadh orm féin maidir le tacú le hoibríochtaí agus rialachas an Údaráis.”

Dúirt an tOllamh Madden

“Is cuid ríthábhachtach de chúram sláinte nua-aimseartha iad teicneolaíochtaí atáirgthe dhaonna cuidithe. Tá an struchtúr rialála nua ríthábhachtach chun sláinte, folláine agus cearta dlíthiúla leanaí a bheirtear trí AHR nó trí mháthairionadaíocht, a bhfuil sé beartaithe acu tuismitheoirí agus deontóirí, a áirithiú.

“Is é an ról atá agam a chinntiú go n-oibríonn AHRRA leis na caighdeáin is airde stuamachta, eitice agus trédhearcachta agus le híogaireacht. Creidim gur féidir linn ár ndualgais a chomhlíonadh don phobal i gcoitinne, ach freisin dóibh siúd ar úsáideoirí seirbhíse iad, a bhfuil sé ar intinn acu tuismitheoirí agus leanaí a bheith acu. Beidh tionchar dearfach ag an méid sin ar an bhfíorshaol ar thuras gach teaghlaigh.”

Nótaí

Is píosa reachtaíochta casta agus forleathan é an tAcht Sláinte (Atáirgeadh Daonna Cúnta), 2024, a síníodh ina dhlí i mí Iúil 2024, lena mbunaítear creat rialála le haghaidh raon leathan cleachtas maidir le hatáirgeadh daonna cuidithe agus máthairionadaíocht den chéad uair in Éirinn.

Is gníomhaireacht Stáit nua é an tÚdarás Rialála um Atáirgeadh Daonna Cuidithe (AHRRA) a bunaíodh faoi Alt 122 de Chuid 9 den Acht Sláinte (Atáirgeadh Daonna Cúnta) 2024.

Gníomhaireacht rialála reachtúil, neamhspleách, bunaithe ar fhianaise a bheidh in AHRRA. Is é an fheidhm a bheidh aige sláinte agus folláine (a) leanaí a rugadh, nó a rugadh, mar thoradh ar chóireáil AHR, (b) daoine atá ag dul faoi chóireáil AHR, nó atá ar tí dul faoi chóireáil AHR, agus (c) tuismitheoirí beartaitheacha (alt 123(1)) a chosaint, a chur chun cinn agus, a mhéid is indéanta, a áirithiú.

Foráiltear le halt 126(1) den Acht go mbeidh bord ag AHRRA ar a mbeidh Cathaoirleach agus deichniúr gnáthchomhaltaí.

Beathaisnéisí na gceapachán atá beartaithe ag an Aire.

An tOllamh Deirdre Madden

Tá Deirdre Madden BCL, LLM, BL, PhD, MRIA ina hOllamh le Dlí i gColáiste na hOllscoile, Corcaigh. Tá céim Mháistreachta sa mháthairionadaíocht aici agus PhD sa dlí a bhaineann le hatáirgeadh daonna cuidithe, agus tá go leor foilsithe aici sna réimsí sin agus i réimsí eile den dlí leighis. Bhí an tOllamh Madden ina chomhalta de go leor coistí comhairleacha náisiúnta, grúpaí oibre saineolaithe agus comhlachtaí rialála i réimsí na bitheitice, shábháilteacht na n-othar, agus rialáil cúraim sláinte lena n-áirítear an Coimisiún um Atáirgeadh Daonna Cuidithe, an Coimisiún um Shábháilteacht Othar, Comhairle na nDochtúirí Leighis, Comhairle na nGairmithe Sláinte agus Cúraim Shóisialaigh, an tÚdarás um Fhaisnéis agus Cáilíocht Sláinte, an Coiste Comhairleach Náisiúnta um Bhitheitic, Grúpa Toilithe Náisiúnta FSS, agus an Sainghrúpa Comhairleach do Thionól na Saoránach maidir leis an 8ú Leasú ar an mBunreacht. Tá sí ina hAthbhreithneoir Eitice don Choimisiún Eorpach le breis agus 20 bliain agus tá sí ina hOllamh ar Cuairt sa Ríocht Aontaithe (RA), sna Stáit Aontaithe (SAM), agus san Astráil. Toghadh an tOllamh Madden chuig Acadamh Ríoga na hÉireann in 2020, agus bhí sé ina Leas-Chathaoirleach ar Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte agus ina Chathaoirleach ar a Choiste Sábháilteachta agus Cáilíochta ó 2019-2024.

Ciara Merrigan

Tá Ciara ag obair i gcúram sláinte le breis agus 26 bliain agus tá MSc aici i mBainistíocht Cúraim Sláinte (TCD). D'oibrigh sí i roinnt róil altranais lena n-áirítear róil chliniciúla, bhainistíochta agus oideachais ar fud na hearnála poiblí i suíomhanna géarmhíochaine agus pobail araon agus tá sí ag fónamh faoi láthair ag leibhéal na Bainistíochta Feidhmiúcháin mar Stiúrthóir Altranais. Tá taithí ag Ciara ar thuairisciú do Bhord agus ar bheith ina Comhalta Boird d’eagraíocht earnála seachbhrabúsaí. Tá Dioplóma Iarchéime in Altranas Cúraim Chriticiúil, Teastas i gCrios Glas Lean (UCD) agus Dioplóma i gCeannaireacht agus Cáilíocht i gCúram Sláinte (RCPI, Baile Átha Cliath) ag Ciara freisin. Tá sí thar a bheith paiseanta faoi chúram éifeachtach duinelárnach a sholáthar agus tá láidreachtaí saothraithe aici i bpríomhréimsí atá ríthábhachtach chun foirne cúraim sláinte rathúla a threorú a sholáthraíonn taithí dhearfach d’othair lena n-áirítear rialachas cliniciúil agus corparáideach araon. Tá Ciara ina Stiúrthóir agus ina Comhbhunaitheoir ar Theaghlaigh na hÉireann trí Máthairionadaíocht agus tá sí an-spreagtha maidir le samhail máthairionadaíochta eiticiúil a mholadh chun cosaintí a chinntiú do mháthairionadaíochtaí, do leanaí a rugadh trí mháthairionadaíocht agus dá dteaghlaigh.

An Dr Julie Kenneally

Tá céim sa Ghéineolaíocht agus PhD ó Choláiste na hOllscoile Corcaigh ag Julie Kenneally, PhD. Chuir sí tús lena gairm mar eolaí taighde iardhochtúireachta, agus thug sí léachtaí, meantóireacht do mhic léinn iarchéime, d'fhoilsigh sí go forleathan, agus fuair sí maoiniú taighde iomaíoch ón mBord Taighde Sláinte (HRB) agus ó Fhondúireacht Eolaíochta Éireann (SFI). Rinne Julie speisialtóireacht ina dhiaidh sin in atáirgeadh daonna cuidithe (AHR) agus is sutheolaí cliniciúil sinsearach í, arna deimhniú ag an gCumann Eorpach um Atáirgeadh Daonna agus um Embryology (ESHRE). Chuir sí le roinnt céadscéalta náisiúnta in andreolaíocht agus sutheolaíocht, lena n-áirítear breith an chéad linbh in Éirinn tar éis nós imeachta MicroTESE. Bhí sí freisin ar Choiste Feidhmiúcháin Chumann Luibheolaithe Cliniciúla na hÉireann. Le bunús láidir i rialáil agus i gcomhlíonadh, tá deimhniú i nDearbhú Cáilíochta ag Julie agus bhí sé mar bhainisteoir cáilíochta do ghrúpa clinicí AHR. Sa ról sin, bhí sí i gceannas ar iniúchtaí rialála iomadúla, lena n-áirítear bunaíochtaí fíochán nua a cheadúnú, agus rinne sí maoirseacht ar fhaireachán ar an ráta ratha, ar chomhlíonadh, ar éagsúlachtaí ceadúnais, agus ar bhainistiú cáilíochta laethúil ar fud na láithreán uile. Chuaigh Julie i dteagmháil freisin leis an Roinn Sláinte maidir le cur i bhfeidhm an Achta um Leanaí agus Cóngais Teaghlaigh agus rannchuidigh sí le forbairt na reachtaíochta náisiúnta a rialaíonn AHR. Faoi láthair, feidhmíonn sí mar Chlárbhainisteoir AHR in Ospidéal Máithreachais Ollscoil Chorcaí, áit a bhfuil sí i gceannas ar bhunú agus ar chur chun feidhme an chéad aonaid AHR de chuid na hÉireann a mhaoinítear go poiblí.

An tOllamh David Crosby

Is Obstatraí agus Gínéiceolaí Comhairleach é an tOllamh David Crosby agus tá sé ina Cheann ar Roinn an Leighis Atáirgthe san Ospidéal Náisiúnta Máithreachais, Baile Átha Cliath, ina Stiúrthóir Cliniciúil agus ina Chomhalta Boird de Chlinic Torthúlachta Mhuirfean, Baile Átha Cliath agus ina Ollamh Acadúil Comhlach le Leigheas Atáirgthe sa Choláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath. Tá sé ina Cheann Cliniciúil ar Mhol Torthúlachta Míochaine Atáirgthe FSS Bhaile Átha Cliath agus an Oirdheiscirt agus ina Stiúrthóir Cláir ar an aon chlár oiliúna fospeisialtóra creidiúnaithe de chuid an Chumainn Eorpaigh um Atáirgeadh agus Luibheolaíocht an Duine (ESHRE) sa Leigheas Atáirgthe in Éirinn ag an Ospidéal Náisiúnta Máithreachais agus Clinic Torthúlachta Mhuirfean. Bronnadh MD ar an Ollamh Crosby ó UCD, Duais Chliniceora Óg Chumann Torthúlachta na Breataine agus Duais iomráiteach Choláiste Ríoga na Cnáimhseachais agus na Gínéiceolaíochta (RCOG) Harold Malkin as a chuid taighde ar Leigheas Atáirgthe. Tá spéis shuntasach aige i gceannaireacht agus i bhfeabhsú cáilíochta agus bronnadh céim Mháistir Riaracháin Ghnó (MBA) air le hIdirdhealú trí Scoil Ghnó Dhún Éideann.

An Dr Brian Tobin

Is Ollamh Comhlach sa Dlí é an Dr Brian Tobin i Scoil an Dlí, Ollscoil na Gaillimhe. Tá LL.B., LL.M., agus PhD sa Dlí Teaghlaigh agus Leanaí aige ó Choláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath. Déanann a chuid taighde speisialtóireacht sa Dlí Teaghlaigh agus Leanaí, le béim ar leith ar sheasamh dlíthiúil leanaí ionadacha agus leanaí deontóir-ghinte. D'fhoilsigh an Dr Tobin go forleathan in irisí acadúla piarmheasúnaithe ar mháthairionadaíocht, AHR agus an dlí, agus ina leabhar le déanaí, The Legal Recognition of Same-Sex Relationss: Teaghlaigh atá ag Teacht Chun Cinn in Éirinn agus Níos Sine (Oxford: Hart, 2023), a d’aithin an Breitheamh Gerard Hogan ón gCúirt Uachtarach sa réamhrá mar ‘scoláireacht den scoth i dtéarmaí dhlí teaghlaigh avant garde’, cuireadh ar an ngearrliosta í do Dhuais Margaret Brazier de chuid Chumann na Scoláirí Dlí le haghaidh Scoláireacht Sármhaith in 2024. Chuir sé fianaise shaineolach ó bhéal maidir le máthairionadaíocht, AHR agus an dlí ar fáil don Chomhchoiste um Dhlí agus Ceart, Cosaint agus Comhionannas, agus don Chomhchoiste um Máthairionadaíocht Idirnáisiúnta. Go hidirnáisiúnta, mar shaineolaí náisiúnta d’Éirinn, chuir sé fianaise ó bhéal ar fáil do Ghrúpa Parlaiminteach Uile-Pháirtí na Ríochta Aontaithe um Máthairionadaíocht (APPG Máthairionadaíocht) agus tugadh cuireadh dó rannchuidiú le forbairt Phrionsabail Verona, sraith treoirlínte idirnáisiúnta ‘dea-chleachtais’ atá ceaptha chun cosaint chearta leanaí a bheirtear trí mháthairionadaíocht a áirithiú. In Ollscoil na Gaillimhe, d’fhóin sé mar Leas-Cheann, Scoil an Dlí, agus mar chomhalta de Choiste Eitice Taighde na hollscoile. Ainmníodh an Dr Tobin mar Oideachasóir Dlí na Bliana le déanaí ag Gradaim Dlí na hÉireann LEAP 2025.

Roisin Molloy

Tá Roisin Molloy ina Stiúrthóir Bainistíochta ar Merck Healthcare in Éirinn faoi láthair agus tá an post sin aige le 5 bliana anuas. Tá sí ina comhalta boird straitéise freisin de Chumann Cúram Sláinte Cógaisíochta na hÉireann, áit a bhfuil sí ina cathaoirleach ar an ngrúpa Gnóthaí Rialála. Tá sí ina comhalta boird de Chomhghuaillíocht Néareolaíoch na hÉireann agus ina hiontaobhaí ar Scéim Pinsean Idirnáisiúnta Merck, tá dioplóma aici sa Rialachas Corparáideach ón Institiúid Rialachais Chorparáidigh.

Is altra ginearálta cláraithe é Roisin agus tá sé oilte in Ospidéal Ollscoile Naomh Uinseann. Fuair sí oiliúint mar chnáimhseach san Ospidéal Náisiúnta Máithreachais, áit a bhfuair sí bonn Elizabeth O’Farrell. Is speisialtóir altra oinceolaíochta í agus fuair sí Ard-Dioplóma san Altranas Oinceolaíochta im COBÁC.

An Dr Samantha Doyle

Is Géineolaí Cliniciúil Comhairleach é an Dr Samantha Doyle a bhfuil spéis ar leith aige i nGéineolaíocht Fhorbhreithe. Tá sí ina Stiúrthóir ar Ghéineolaíocht Perinatal agus Géanómaíocht san Ospidéal Náisiúnta Máithreachais. Tá an Dr Doyle ina Chomhchathaoirleach ar Ghrúpa Géanómaíochta Réamhbhreithe Chumann na Breataine um Leigheas Géiniteach (BSGM). Tá sí ina comhalta de Choiste Páirtithe Leasmhara Gairmiúla an Údaráis um Ghluaiseacht Leasacháin Dhaonna sa Ríocht Aontaithe. Is as an gColáiste Ollscoile, Baile Átha Cliath do chéim leighis agus Dochtúireacht Leighis an Dr Doyle. Tá Máistreacht Eolaíochta i gCeannaireacht ag an Dr Doyle freisin ó RCSI agus Máistreacht Eolaíochta sa Ghéanómaíocht ó Ollscoil Birmingham. Tá suim ag an Dr Doyle in eitic agus dlí leighis agus is léachtóir agus maoirseoir MSc é ar MSc RCSI in Eitic agus Leigheas Dlí.

An tOllamh Mary Wingfield

D'oibrigh an tOllamh Wingfield ar feadh 24 bliana mar Ghínéiceolaí Obstatraí Comhairleach san Ospidéal Náisiúnta Máithreachais, Baile Átha Cliath, áit ar bhunaigh sí Clinic Torthúlachta Mhuirfean i 1999 agus bhí sí ina Stiúrthóir Cliniciúil go dtí 2022. Ina dhiaidh sin, bhí sí ina Ceann Cliniciúil ar sheirbhísí AHR ag Clár Náisiúnta FSS um Shláinte na mBan agus na Naíonán. Faoi láthair tá sí ina hOllamh Cliniciúil Comhlach sa Roinn Obstatraí agus Gínéiceolaíochta sa Choláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath agus ina hionadaí cliniciúil d'Éirinn ag ESHRE (An Cumann Eorpach um Atáirgeadh Daonna agus Luibheolaíocht). Tá an tOllamh Wingfield paiseanta faoi thorthúlacht ina ghnéithe uile, lena n-áirítear caomhnú torthúlachta, taighde agus forbairt creataí agus reachtaíochta náisiúnta. Tacaíonn sí go láidir le maoiniú poiblí agus le rochtain chothrom ar chóireáil torthúlachta agus tá díomá uirthi faoin tráchtálú san earnáil. Bhí sí ina ball den Choimisiún um Atáirgeadh Daonna Cuidithe agus scríobh sí roinnt páipéar seasaimh a bhaineann le torthúlacht d'Institiúid na Obstatraithe agus na nGínéiceolaithe. Ghníomhaigh sí mar fhinné saineolach i gcásanna Ard-Chúirte maidir le hatáirgeadh cuidithe agus labhair sí ag an Oireachtas maidir le reachtaíocht agus máthairionadaíocht AHR. D'údaraigh sí The Fertility Handbook, Gill Press 2017, treoir maidir le torthúlacht agus neamhthorthúlacht.

Is ann don fhoirm seo d’aiseolas, agus sin amháin, a bhaineann leis an leathanach reatha.

Ná cuir faisnéis phearsanta ná airgeadais san áireamh.

Chun gov.ie a fheabhsú, déanfar anailís ar an bhfaisnéis a chuireann tú isteach agus ní thabharfar freagra uirthi ar bhonn indibhidiúil.

Conas mar a bhí d’eispéireas ar an leathanach reatha? (ag teastáil)

Tá 400 carachtar fágtha agat