Foilsíonn an tAire Sláinte 'The Path to Universal Healthcare' – Cúram Sláinte & Clár don Rialtas 2025+ (Sláintecare 2025+)

Tá sé mar aidhm ag Sláintecare 2025+ an bealach a chruthú i dtreo cúram sláinte inrochtana, inacmhainne, ardchaighdeáin do mhuintir na hÉireann nuair a bhíonn sé de dhíth orthu, nuair a bhíonn sé de dhíth orthu.

Bhí an méid seo a leanas le rá ag an Aire Carroll MacNeill:

Tá infheistíocht shuntasach á déanamh i mbonneagar cúram sláinte agus i bhfórsa saothair chun a chinntiú go dtabharfar aghaidh ar na dúshláin déimeagrafacha fadtéarmacha agus ar an easnamh sa bhonneagar sláinte agus cúraim shóisialta atá os comhair na hÉireann.

Cáilíocht Seirbhíse a Fheabhsú ina thosaíocht ríthábhachtach Sláintecare thar roinnt réimsí seirbhíse. Beidh ról suntasach ag Sláinte an Phobail, a Chosc agus a Chur Chun Cinn maidir le sláinte iomlán an daonra a fheabhsú, lena n-áirítear trí bhearta atá deartha chun stíleanna maireachtála sláintiúla a chur chun cinn, aghaidh a thabhairt ar dheacrachtaí meabhairshláinte agus éagothroime a laghdú.

Díreoidh an plean nua ar bhearta leasaithe a chumasú atá ríthábhachtach do sheachadadh rathúil Sláintecare. Cuirfidh an straitéis dhigiteach sláinte ar chumas an lucht saothair agus na n-othar araon úsáid a bhaint as teicneolaíochtaí nua ar nós Aip Sláinte nua FSS. Ní bheifear in ann an uaillmhian atá leagtha amach sa straitéis seo a bhaint amach gan saineolas agus tiomantas leanúnach agus a bhfuil ardmheas orthu ón lucht saothair iomlán sláinte agus cúraim shóisialta.

Dúirt an tAire Carroll MacNeill:

Tabharfaidh SC2025+ fócas othar nua chuig seirbhísí atá inacmhainne agus den chaighdeán is airde agus a bhfuil an t-othar i gcroílár ár gcomhiarrachtaí go léir.

D’fhoilsigh an tAire an Tuarascáil ar Dhul Chun Cinn ar Chur Chun Cinn Cur Chun Feidhme Sláintecare 2024inniu freisin, ag tabhairt suntais don dul chun cinn leanúnach atá déanta maidir lenár seirbhísí sláinte agus cúraim shóisialta a athrú chun an Cúram Ceart, san Áit Chóir, ag an Am Ceart a sholáthar.

Tháinig laghdú suntasach ar an gcomhaireamh laethúil carnach tralaí 8.00am thar 2024, agus tháinig laghdú 11% ar an líon i gcomparáid le 2023, in ainneoin méadú 8% ar líon na n-othar a tháinig chuig Rannóga Éigeandála. Mhéadaigh líon na scaoileadh amach deireadh seachtaine (Dé hAoine - Dé Domhnaigh) ó leapacha géarchúraim ospidéil faoi 15%* in 2024 i gcomparáid le 2023, agus tháinig méadú thart ar 12% ar líon iomlán na scaoileadh amach.

Maidir le cúram a athchóiriú agus a leathnú isteach sa phobal, dúirt an tAire Carroll Mac Néill:

Cuireadh tús leis na sé Réigiún Sláinte nua de chuid FSS i mí an Mhárta 2024 agus tá an seisear Oifigeach Feidhmiúcháin Réigiúnach (REOnna) freagrach go hiomlán anois agus freagrach as pleanáil agus seachadadh cúraim chomhtháite dá ndaonraí faoi seach.

In 2024 foilsíodh ‘Digital for Care 2030: A Digital Health Framework for Ireland 2024-2030’ inar leagadh amach fís a bhfuil sé mar aidhm aici torthaí sláinte níos fearr a chumasú trí sheirbhísí sláinte digiteacha gan uaim, sábháilte, slán agus nasctha, a thacaíonn le sláinte agus folláine dár n-othar agus dár soláthraithe araon.

*Naomh Uinseann agus Loch Garman eisiata ó ríomhanna

Leagann Sláintecare 2025+ amach clár athchóirithe córais comhtháite agus iomlán le cur i bhfeidhm thar an tréimhse 2025-2027, ag aithint go leanfar le roinnt de na hathchóirithe seo thar thréimhse ama níos faide. Tá Sláintecare 2025+ deartha chun aghaidh a thabhairt ar dhúshláin sa tseirbhís sláinte agus tógann sé ar an dul chun cinn atá déanta maidir le cur i bhfeidhm Straitéisí Feidhmithe Cláir Rialtais agus Sláintecare idir 2018 agus 2024 leantacha. Is clár uaillmhianach ilghnéitheach é atá deartha chun Éire a bhogadh i dtreo seirbhís cúram sláinte uilíoch. Forbraíodh é tar éis rannpháirtíocht fhairsing le páirtithe leasmhara agus faoi stiúir agus maoirseacht Bhord an Chláir Chúraim Sláinte. Is é príomhsprioc Cúram Sláinte 2025+ feabhas a chur ar sheirbhísí sláinte agus cúraim shóisialta in Éirinn, chun torthaí othar a bharrfheabhsú agus a bheith freagrúil dá riachtanais.

Tá Sláintecare 2025+, ag ionchorprú prionsabail Éire Shláintiúil faoina cholún um Maireachtáil Shláintiúil, deartha chun tacú le daoine maireachtáil go maith agus iompraíochtaí stíl mhaireachtála shláintiúil a roghnú, agus rochtain ar sheirbhísí cúram sláinte a dhéanamh níos cothroime agus níos tapúla trí chúram sa phobal a leathnú agus a chomhtháthú, cumas agus aschur seirbhísí a mhéadú trí athchóirithe a dhéanamh ar fhórsa saothair, bonneagar sláinte digiteach nua-aimseartha a fhorbairt, agus feabhsuithe táirgiúlachta a thiomáint.

Leagann Sláintecare 2025+ amach 23 Tionscadal Cúraim Sláinte aonair (féach an tábla thíos) agus na garspriocanna atá le baint amach ar an mbealach chun cúram sláinte uilíoch a bhaint amach thar thrí réimse tosaíochta:

• Rochtain ar sheirbhísí sláinte agus cúraim shóisialta a fheabhsú
• Cáilíocht seirbhíse a fheabhsú d’othair agus d’úsáideoirí seirbhíse
• Acmhainn na seirbhíse sláinte agus cúraim shóisialta a mhéadú

Tá cláir leasaithe chumasúcháin ríthábhachtacha mar bhonn agus thaca ag seachadadh na dtionscadal Cúram Sláinte ar fud na dtrí réimse seo. Tá siad seo deartha chun seachadadh seirbhísí sláinte agus cúraim shóisialta a athrú trí chlaochlú digiteach agus nuálaíocht le fócas méadaithe ar leibhéil táirgiúlachta níos airde a bhaint amach. Is athchóiriú cumasúcháin ar leith é Réigiúin Sláinte nua FSS a atheagróidh an tseirbhís iomlán sláinte agus cúraim shóisialta go ceann ailínithe níos fearr chun freastal ar shainriachtanais an daonra.

Le linn chur i bhfeidhm Sláintecare 2025+ feabhsófar eispéireas agus torthaíothar trí:

Rochtain a Fheabhsú

• Amanna feithimh in ospidéil agus sa phobal a laghdú tuilleadh.
• Feabhas a chur ar láithreacht an tsaineolais leighis atá riachtanach inár n-ospidéil, trí rolladh amach leanúnach an Chonartha Comhairleach Cúraim Sláinte, a cheadaíonn obair phoiblí amháin in ospidéil phoiblí.
• Acmhainn áitiúil a fheabhsú le soláthar leanúnach na nIonad Cúraim Phríomhúil. Tá 5 cinn eile á dtógáil agus 179 ag feidhmiú faoi láthair.
• Leibhéil ghníomhaíochta i seirbhísí an Chláir Fheabhsaithe um Chúram Pobail a mhéadú le sprioc-seachadadh de 1,626,435 othar a fheiceáil trí Líonraí Cúraim Sláinte Pobail in 2025; 141,000 teagmháil othar ag Foirne Speisialtóirí Pobail do Dhaoine Scothaosta (ICPOP) agus 334,000 teagmháil othar ag Foirne Speisialtóirí Pobail le haghaidh Galar Ainsealach (ICPCD), méadú 46% ar sprioc 2024.
• Tá rochtain agus inacmhainneacht seirbhísí cúram sláinte a mhéadú tríd an gclár suntasach oibre a bhaineann le bearta incháilitheachta á dhéanamh faoi láthair. Is é an príomhsprioc ná athbhreithniú agus breithmheas cuimsitheach a chur i gcrích ar na socruithe atá mar bhonn agus thaca ag an gcreat incháilitheachta atá ann faoi láthair. Cumasóidh sé sin roghanna beartais atá bunaithe ar fhianaise a fhorbairt le haghaidh creat incháilitheachta amach anseo chun tacú le bogadh forásach i dtreo cúram sláinte uilíoch.

Cáilíocht a Fheabhsú

• Cúram Duine-Dírithe agus Sábháilteacht Othar a Fheabhsú, agus an Oifig Náisiúnta um Shábháilteacht Othar (NSPO), ag obair in éineacht lenár gcomhghleacaithe um shábháilteacht othar san FSS, chun cur chuige córasach a thógáil i leith sábháilteacht othar, seachadadh sláinte atá sábháilte agus ar ardchaighdeán a chur chun cinn, agus eispéireas an othair a fheabhsú.
• Tá ceithre phobal nua á gcur leis an gClár Pobail Sláintiúla Sláintecare (SHC).
• Foilsiú agus cur i bhfeidhm na Straitéise nua Náisiúnta um Shláinte Ghnéis.
• Foilsiú an phlean forfheidhmithe don Phlean Náisiúnta um Chothú na Meabhairshláinte.
• Leanúint ar aghaidh ag athchóiriú na Seirbhísí Míchumais ar shiúl ó mhúnlaí traidisiúnta agus i dtreo an phobail, chomh maith le hacmhainn a mhéadú tuilleadh.
• Feabhsófar agus feabhsóidh cur i bhfeidhm Roinnt na Físe : Beartas Meabhairshláinte do Chách seirbhísí agus tacaíochtaí meabhairshláinte don daonra iomlán, ó chur chun cinn, cosc agus idirghabháil luath go soláthar sainseirbhísí meabhair-shláinte, arna threorú ag an bPlean Forfheidhmithe (2025-2027).
• In 2025, forbraíodh beartas comharba ar Connecting for Life, straitéis náisiúnta na hÉireann chun féinmharú a laghdú.
• Díreofar go leanúnach ar phríomhthionscnaimh shláinte na mban a sheachadadh ar thug mná, cliniceoirí agus páirtithe leasmhara tús áite dóibh lena n-áirítear béim ar chúram a sholáthar sa phobal agus infheistíocht a dhéanamh i bpríomhréimsí do ghrúpaí mionlaigh. Áirítear leo tionscnaimh Éire Shláintiúil a dhíríonn ar bhearta maolaithe bochtaineachta tréimhsiúla agus sláinteachais, rochtain leathnaithe ar an scéim frithghiniúna saor in aisce agus leathnú leanúnach ar chlinicí gínéiceolaíochta siúlóide, moil iarbhreithe, agus méadú ar na huaireanta laistigh de chlinicí speisialta sos míostraithe.
• Déanfaidh seachadadh an Bheartais Náisiúnta um Shláinte Béil, Smile agus Sláinte, athchóiriú agus nuachóiriú bunúsach ar sholáthar seirbhísí cúram sláinte béil. Cuirfidh cur i bhfeidhm an Bheartais go mór le rochtain ar sheirbhísí sláinte béil poiblí nuachóirithe.

Acmhainn a fhorbairt

• Bonneagar sláinte a fhorbairt agus a nuachóiriú tuilleadh chun a chinntiú go bhfuil ár sócmhainní, idir fhisiciúil agus dhigiteach, oiriúnach don fheidhm agus go dtacóidh siad leis an bhfeachtas chun torthaí agus eispéiris sláinte a fheabhsú d’othair agus dóibh siúd a thugann cúram dóibh. Mar atá leagtha amach sa Chlár don Rialtas, táimid ag seachadadh clár suntasach oibre trínár gclár caipitil lena n-áirítear:
• Sé mhol máinliachta a bhunú i gCorcaigh, Baile Átha Cliath (2 shuíomh - ar osclaíodh an chéad cheann acu i Mount Carmel i mí Feabhra 2025), Gaillimh, Luimneach agus Port Láirge, agus iniúchadh a dhéanamh ar sholáthar mol máinliachta breise don Iarthuaisceart.
• Ag tógáil ceithre ionad cóireála roghnacha nua (Corcaigh, Baile Átha Cliath (2 shuíomh) agus Gaillimh) Ag deireadh 2024 ceapadh Foireann Deartha Comhtháite chun seirbhísí ailtireachta, dearaidh agus innealtóireachta a sholáthar agus Foireann Rialaithe Tionscadail chun tacú le FSS an clár dearaidh/tógála a bhainistiú, a rialú agus a riaradh. Meastar gurb é 977,700 an toilleadh iomlán breise a sholáthróidh na Lárionaid Chóireála Roghnacha.
• Seirbhísí tráma a mhéadú, lena n-áirítear áiseanna i mBaile Átha Cliath, i gCorcaigh agus i nGaillimh
• Pleanáil Straitéiseach don Lucht Oibre a Fheabhsú lena chinntiú go bhfuil an t-oibrí cúram sláinte ceart ar fáil san áit cheart, ag an am ceart. Cabhróidh sé seo le tionscadail chaipitil a chur i bhfeidhm go hiomlán mar na Lárionaid Mhóra Tráma in Ospidéal Ollscoile an Mater Misericordiae agus Ospidéal Ollscoile Chorcaí.
• Athbhreithniú straitéiseach ar chleachtas ginearálta a fhoilsiú ag aithint na ndúshlán atá roimh Chleachtadh Ginearálta maidir le seirbhís inbhuanaithe a sheachadadh amach anseo. Leagfaidh sé seo amach na gníomhartha atá riachtanach chun dul i ngleic leis na dúshláin sin i gcomhthéacs phrionsabail Sláintecare a sheachadadh.

Athchóiriú a Chumasú

• Feabhsóidh Claochlú Digiteach Sláinte torthaí sláinte trí shláinte dhigiteach atá sábháilte, slán agus nasctha a chumasú. Beidh cur chun feidhme na straitéise sláinte digití, Digiteach don Chúram – Creat Straitéiseach um Shláinte Dhigiteach agus Chúram Sóisialta (2024-2030) ríthábhachtach chun faisnéis agus sonraí sláinte a nascadh. Feabhsóidh sé seo cumarsáid agus éifeachtúlacht agus, níos tábhachtaí fós, eispéireas othar inár seirbhís sláinte agus cúraim shóisialta.
• Leanfaidh an Tascfhórsa Táirgiúlachta agus Coigiltis, a bunaíodh i mí Eanáir 2024, ag tiomáint clár oibre atá deartha chun coigilteas agus éifeachtúlachtaí a bhaint amach ar fud FSS chun an úsáid is fearr is féidir a bhaint as maoiniú sláinte trí sheirbhísí sláinte sábháilte a sholáthar don oiread daoine agus is féidir ar bhealach tráthúil.

Forbairt Sláintecare 2024

Leanadh ar aghaidh ag seachadadh leibhéil shuntasacha athchóirithe in 2024, ag tógáil ar na garspriocanna a baineadh amach sa Tuarascáil ar Dhul Chun Cinn Sláintecare 2021-2023:

Rochtain a Fheabhsú

• Cúram Práinne Éigeandála: Laghduithe suntasacha ar an gcomhaireamh laethúil carnach tralaí in 2024, le laghdú 11% i gcomparáid le 2023 in ainneoin méadú 8% ar líon na n-othar a thagann chuig Rannóga Éigeandála.
• Amanna Feithimh: Tá laghdú thart ar 12% tagtha ar líon iomlán na n-othar atá ag feitheamh thar 12 mhí ó mhí na Nollag 2023, agus laghdú comhfhreagrach de thart ar 20% ar an líon atá ag feitheamh thar 18 mí. Mar thoradh ar na feabhsuithe sin, faoi dheireadh mhí na Nollag 2024, tá thart ar 85% de na hothair go léir a bhí ag fanacht ar chúram ag tús na bliana 2024 bainte den liosta feithimh.
• Níos mó leapacha ospidéil ná riamh: Ó 2020, cuireadh 1,195 leaba ghéarmhíochaine nua d’othair chónaitheacha leis, agus tá pleananna ann le haghaidh tuilleadh leathnaithe.
• Méadú ar Leapacha Cúraim Chónaithe: Leithdháileadh €13.7 milliún in 2024 chun 985 leaba pobail (fadtéarmach agus gearrthéarmach) a sholáthar i suíomhanna cúraim chónaithe. Seachadadh 871 leaba faoi dheireadh 2024.
• Clár Cúraim Pobail Feabhsaithe (ECC): Tá95% de dhochtúirí teaghlaigh tar éis clárú leis an gclár um Bainistiú Galar Ainsealach (CDM) agus rinne Dochtúirí Teaghlaigh níos mó ná 645,000 athbhreithniú othar in 2024. Déantar 92% d’othair a bhfuil galar ainsealach orthu a bhainistiú go hiomlán anois i gcúram príomhúil agus níl siad ag freastal ar ospidéal le haghaidh bhainistiú leanúnach ar a riocht ainsealach.
• Ionaid Chúraim Phríomhúil: Faoi dheireadh 2024, bhí 179 Ionad Cúraim Phríomhúil (PCCanna) ag feidhmiú go náisiúnta. Osclaíodh 50 PCC idir 2020 agus 2024.
• Conradh Comhairleoirí Poiblí Amháin (POCC): D’fhaomh an rialtas é seo i mí na Nollag 2022 agus seoladh é i Márta 2023. Ón 11 Nollaig 2024, bhí 2,770 comhairleoir ann a shínigh POCC; tá sé seo comhdhéanta de 728 iontrálaí nua agus 2,042 ag athrú conarthaí.
• Cáilitheacht: I mí Iúil 2024, leathnaíodh an scéim frithghiniúna saor in aisce do mhná chun iad siúd uile idir 17-35 bliana d’aois a chuimsiú. Le beagnach 2,400 dochtúir teaghlaigh agus 2,050 cógaslann rannpháirteach, d’úsáid thart ar 88,000 duine an scéim ó Mheán Fómhair go Nollaig 2022, os cionn 189,000 in 2023, agus díreach faoi bhun 287,000 ó Eanáir go Samhain 2024.

Rochtain saor in aisce ar Chóireáil Atáirgeadh Daonna Cuidithe (AHR): Cuireadh tús le atreoruithe do chóireáil AHR arna maoiniú go poiblí i Meán Fómhair 2023. Faoi 9 Bealtaine 2025, atreoraíodh breis agus 2,450 lánúin le haghaidh seirbhísí AHR

Cáilíocht Seirbhíse a Fheabhsú

• Léirigh Suirbhé Éire Shláintiúil 2024 go thuairiscigh 81% den daonra go bhfuil siad i sláinte mhaith nó go han-mhaith ar an iomlán, gan athrú a bheag nó a mhór ó 2023 (80%). Tá riocht sláinte fadtéarmach deimhnithe ag gairmí leighis ar bheirt as gach cúigear (41%), gan athrú a bheag nó a mhór ó 2023 (40%).
• Foilsíodh Plean Gníomhaíochta Náisiúnta um Shláinte na bhFear – Éire Shláintiúil - Fir (HI-M) 2024 – 2028 i mí na Samhna 2024.
• Plean Náisiúnta um Chothú na Meabhairshláinte- 'Pathway to Wellbeing' a foilsíodh i mí na Nollag 2024.

Acmhainn a fhorbairt

• Pleanáil Straitéiseach Fórsa Saothair agus Athchóiriú Fórsa Saothair: Tá méadú tagtha ar líon na gcomhairleoirí atá fostaithe ag an tseirbhís sláinte ó 3,226 WTE in 2019 go 4,601 ag deireadh Eanáir 2025, méadú 42%.
• Foilsíodh an Plean um Mhéadú Acmhainne Leaba Othair Chónaithe Géarmhíochaine in 2024 inar leagadh amach acmhainn iomlán phleanáilte chun 3,438 leaba ghéarmhíochaine breise a sholáthar d’othair chónaitheacha agus 929 leaba d’othair chónaitheacha ghéarmhíochaine thar an tréimhse 2024 go 2031.
• Ionaid Chóireála Roghnacha: Aithníodh suíomhanna tosaíochta d’Ionaid Chóireála Roghnacha i mBaile Átha Cliath ag Ospidéal Uí Chonghaile agus an tOspidéal Leanaí reatha i gCromghlinn le linn 2024. Tá siad seo sa bhreis ar na suíomhanna a aithníodh roimhe seo do Chorcaigh (ag Ospidéal Sain Stiofán) agus Gaillimh (i bPáirc Mhuirlinne).

Athchóiriú a Chumasú

• Réigiúin Sláinte FSS: Cuireadh tús le Réigiúin Sláinte ar 4 Márta 2024 agus bhí na sé REO ar fad i mbun poist faoi Aibreán 2024. Soláthraíonn gach Limistéar Cúraim Sláinte Comhtháite seirbhísí áitiúla laistigh dá Réigiún Sláinte, ag freastal ar dhaonra de idir 120,000 agus 420,000 duine. Stopadh Grúpaí Ospidéil agus Eagraíochtaí Sláinte Pobail (CHOnna) ón 1 Deireadh Fómhair 2024.
• Foilsíodh Sláinte Dhigiteach: Digiteach don Chúram 2030: Creat Sláinte Digiteach d’Éirinn 2024-2030 i mBealtaine 2024.
• Aip Othar FSS: Rinne suas le 1,500 othar triail ar aip othar nua an FSS go déanach in 2024, roimh an rolladh amach níos leithne atá beartaithe do 2025.
• Taifead Náisiúnta Comhchúraim: Cuirfidh an Taifead Náisiúnta Comhchúraim (SCR) ar chumas na seirbhíse sláinte sonraí othar a bhailiú ó shuíomhanna príomhúla, pobail agus géarchúraim agus é a chur i láthair mar aon taifead sláinte digiteach aontaithe amháin. Críochnaíodh in 2024 soláthar an ardáin theicniúil chun tacú le forbairt an taifid chúraim chomhroinnte.
• An Clár Náisiúnta um Thaifid Leictreonacha Sláinte: cuireadh tús le clár nua comhtháite Taifead Leictreonach (EHR) agus an fócas tosaigh ar an réamhchás gnó agus straitéis soláthair a fhorbairt.
• Géarbhardaí Fíorúla (VW): Tá siadseo beo anois in dhá Réigiún Sláinte FSS (Luimneach san Iarthar Láir agus Naomh Uinseann in Oirdheisceart Bhaile Átha Cliath). Tá ceithre cinn eile beartaithe le seachadadh in 2025.
• Cultúr Nuálaíochta a Chruthú: maoiníodh tionscadail chun tástáil a dhéanamh mar chruthúnas ar choincheap in 2024 faoi Bhabhtaí 2 & 3 den Chiste Nuálaíochta um Chomhtháthú Sláintecare (SIIF). I measc na dtéamaí tosaíochta do thionscadail arna maoiniú ag SIIF in 2024 bhí: Nuáil Dhigiteach i seachadadh seirbhíse, Athchóiriú an Fhórsa Saothair, Múnlaí Nua Cúraim Chomhtháite agus Feabhsú Maoirseachta agus Comhpháirtíochta san earnáil sláinte.

Tascfhórsa Táirgiúlachta agus Coigiltis: Bunaíodh é seo i mí Eanáir 2024, chun coigilteas agus éifeachtúlachtaí a bhaint amach ar fud FSS agus chun an úsáid is fearr a bhaint as maoiniú sláinte trí sheirbhísí sláinte sábháilte a sholáthar don oiread daoine agus is féidir ar bhealach tráthúil. Trí aschur caiteachais foriomlán a bhaint amach laistigh de na teorainneacha caiteachais athbhreithnithe in 2024, bhain FSS a sprioc iomlán coigiltis de €251 milliún amach do 2024.