Fógraíonn an tAire Jennifer Murnane O’Connor na réigiúin sláinte FSS atá roghnaithe don tionscnamh €500,000 um óige shláintiúil an Lucht Siúil
- Foilsithe: 22 Aibreán 2025
- An t-eolas is déanaí: 22 Aibreán 2025
Inniu, d’fhógair Jennifer Murnane O’Connor TD, an tAire Sláinte Poiblí, Folláine agus an Straitéis Náisiúnta Drugaí, an dá réigiún sláinte a roghnaíodh chun Tús Níos Fearr a chur ar fáil, tionscnamh FSS um óige shláintiúil an Lucht Siúil. Tacaíonn an tionscnamh nua leis an bPlean Gníomhaíochta Náisiúnta um Shláinte an Lucht Siúil.
Tá cistiú athfhillteach €250,000 á leithdháileadh ar dhá Réigiún Sláinte Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS); FSS Bhaile Átha Cliath agus an Oirdheiscirt agus FSS an Iarthair agus an Iarthuaiscirt. Tacófar leis an dá réigiún chun Tús Níos Fearr a chur ar fáil. Tá an tionscnamh seo deartha chun dul i ngleic le héagothroime sláinte i measc leanaí sa Lucht Siúil trí thacú le teaghlaigh sa Lucht Siúil dul i ngleic leis na seirbhísí a chuirtear ar fáil tríd an gClár Náisiúnta um Óige Shláintiúil de chuid FSS.
Dúirt an tAire Murnane O’Connor:
“Leagtar amach an dúshraith do shaol sláintiúil roimh bhreith. Uaireanta, cailleann leanaí an Lucht Siúil amach ar na hidirghabhálacha gnáthaimh máithreachais agus óige a chosnaíonn iad ina n-óige. Vacsaíní, scagthástálacha nuabheirthe, seiceálacha forbartha: is gnáthsheirbhísí laethúla iad seo do go leor againn, ach atá fós gan teagmháil ag roinnt grúpaí, a mbíonn iarmhairtí tubaisteacha acu uaireanta.
“Má táimid chun sláinte fhoriomlán an daonra a fheabhsú, ní mór dúinn oibriú chun deireadh a chur leis na bacainní atá fós ann do ghrúpaí imeallaithe agus rochtain á fáil acu ar chúram sláinte. Tá sé mar aidhm ag Tús Níos Fearr é seo a bhaint amach, trí réitigh atá oiriúnach ó thaobh cultúir de a thairiscint a thacóidh le tuismitheoirí an Lucht Siúil dul i ngleic le seirbhísí ar mhaithe lena leanaí. Go criticiúil, seachadfar an tionscnamh i gcomhpháirtíocht le heagraíochtaí an Lucht Siúil.
“Tá ríméad orm a fhógairt go bhfaighidh tionscadail ar fud FSS Bhaile Átha Cliath agus an Oirdheiscirt agus FSS an Iarthair agus an Iarthuaiscirt €250,000 in aghaidh na bliana mar chistiú athfhillteach. Léiríonn an maoiniú nua seo freisin mo thiomantas an Plean Gníomhaíochta Náisiúnta um Shláinte an Lucht Siúil a chur i bhfeidhm.
“Tá deis ann anseo tús níos sláintiúla leis an saol a thabhairt do leanaí den Lucht Siúil agus éagothroime sláinte a íoslaghdú agus iad ina ndaoine fásta.”"
Dúirt Tony Canavan, Oifigeach Feidhmiúcháin Réigiúnach FSS an Iarthair agus an Iarthuaiscirt:
“Tá ríméad orm fáilte a chur roimh mhaoiniú don tionscnamh Tús Níos Fearr ar fud na Gaillimhe, Mhaigh Eo agus Ros Comáin a chabhróidh le sainriachtanais sláinte phobail an Lucht Siúil inár réigiún a aithint agus aghaidh a thabhairt orthu. “Beidh muid ag obair i ndlúthchomhar le hOibrithe Sláinte Pobail atá ag cur torthaí sláinte níos fearr chun cinn laistigh dá bpobail féin ionas gur féidir linn tacaíochtaí spriocdhírithe a chur ar fáil do leanaí den Lucht Siúil agus dá dteaghlaigh.
“Leis an gcistiú seo, beimid in ann díriú ar chláir shonracha i réimsí amhail meabhairshláinte máithreacha agus naíonán agus tacóidh sé le tionscnaimh sláinte poiblí níos leithne arb é is aidhm dóibh a chinntiú go mbeidh an tús is fearr is féidir sa saol ag leanaí den Lucht Siúil.”
Dúirt Martina Queally, Oifigeach Feidhmiúcháin Réigiúnach FSS Bhaile Átha Cliath agus an Oirdheiscirt:
“Cuirim fáilte roimh an bhfógra maidir leis an Treoirthionscadal um Thús Níos Fearr don Lucht Siúil do Leanaí an Lucht Siúil, tionscnamh a forbraíodh i gcomhpháirtíocht leis an nGrúpa Náisiúnta um Chur i bhFeidhm Shláinte an Lucht Siúil, leis an gClár Náisiúnta um Óige Shláintiúil agus leis an Roinn Sláinte. Féachann an tionscnamh seo le tacú le cur chun feidhme Sprioc 2 den Phlean Gníomhaíochta Náisiúnta um Shláinte an Lucht Siúil 2022-2027 lena leagtar amach ‘Feabhas a chur ar chomhionannas rannpháirtíochta agus torthaí rochtana an Lucht Siúil i seirbhísí sláinte príomhshrutha trí chur chuige atá bunaithe ar chearta an duine.
“D’éirigh le hAonad Sláinte Lucht Siúil an Oirdheiscirt (SETHU), a bhfuil sé mar aidhm aige feabhas a chur ar thorthaí sláinte don Lucht Siúil i Limistéir Chomhtháite Cúram Sláinte FSS Cheatharlach, Chill Chainnigh agus Thiobraid Árann Theas agus FSS Phort Láirge agus Loch Garman, ina n-iarratas ar mhaoiniú faoin Tionscnamh Tús Níos Fearr don Lucht Siúil. Is deis iontach é seo chun an obair chriticiúil atá á déanamh ag Aonad Sláinte Lucht Siúil an Oirdheiscirt a neartú agus a fhorbairt tuilleadh. Tacaíonn sé freisin le samhail dea-chleachtais a fhorbairt maidir le seirbhísí sláinte a chur ar fáil chun feabhas a chur ar chomhionannas rochtana, rannpháirtíochta agus torthaí sláinte do leanaí den Lucht Siúil agus dá dteaghlaigh.
Dúirt an Leas-Phríomhoifigeach Leighis, an tOllamh Ellen Crushell:
“Tá na gnáth-idirghabhálacha a chuirtear ar fáil tríd an gClár Náisiúnta Óige Shláintiúil ríthábhachtach chun tacú le sláinte leanaí in Éirinn. D’fhéadfadh torthaí sláinte níos fearr a bheith mar thoradh ar roinnt riochtaí a bhrath go luath trí scagthástáil nuabheirthe, agus cosnaítear leanaí ar 14 ghalar thógálacha tríd an gClár um Imdhíonadh Leanaí Bunscoile. Tá sé de cheart ag gach leanbh an cúram sláinte seo a fháil, ach ní féidir le gach duine rochtain a fháil air. Trí chláir amhail Tús Níos Fearr, is féidir le níos mó leanaí tairbhe a bhaint as na tacaíochtaí sláinte a chuirfidh ar bun iad le haghaidh todhchaí shláintiúil.’
Nótaí
Tá an maoiniú €500,000 ag teacht le Sprioc 2 den Phlean Gníomhaíochta Náisiúnta um Shláinte an Lucht Siúil 2022-2027.
Tá sé ag teacht freisin le Tosaíocht 5 de Phlean an Chláir um Bochtaineacht agus Folláine Leanaí 2023-2025: ‘Cúnamh sláinte poiblí, cúnamh teaghlaigh agus tuismitheora, agus seirbhísí folláine a chomhdhlúthú agus a chomhtháthú’. Is é an cur chuige a leagtar amach sa tosaíocht seo ‘a éascú do thuismitheoirí agus do theaghlaigh tuiscint a fháil ar an raon seirbhísí atá ar fáil agus conas rochtain a fháil orthu; tacú le soláthraithe (reachtúil agus neamhreachtúil araon) chun conairí atreoraithe ilghníomhaireachta níos soiléire a fhorbairt; agus comhsheasmhacht na rochtana ar chúnamh éifeachtach a chur chun cinn’.
Tá sé ailínithe freisin le Sláintecare, agus leis an Straitéis Náisiúnta um Chuimsiú Lucht Siúil agus Romach II. Tá sé bunaithe ar an gceart chun sláinte atá ag leanaí den Lucht Siúil, ceart atá i gCoinbhinsiún na NA um Chearta an Linbh.
Is é an Clár Náisiúnta um Óige Shláintiúil clár uilíoch na hÉireann um chúram cliniciúil do gach leanbh chun tacú leo agus lena dtuismitheoirí ó rugadh iad. Tá an tseirbhís saor in aisce do gach leanbh in Éirinn agus tá sí cumhdaithe sa dlí. Cuidíonn sé leis na torthaí is fearr a chruthú do leanaí agus bunsraitheanna na sláinte a thógáil thar a saolré. Déantar é a sheachadadh le tacaíocht ó ospidéil, scagthóirí éisteachta, lia-chleachtóirí ginearálta, altraí sláinte poiblí agus dochtúirí leighis pobail.
Cuidíonn an clár leis na torthaí is fearr a chruthú do leanaí agus le bunsraitheanna na sláinte a thógáil thar a saolré trí na nithe seo a leanas a dhéanamh:
- a chinntiú go dtairgtear gnáth-idirghabhálacha sláinte do leanaí chun go bhfanfaidh siad go maith, agus le haghaidh luath-idirghabhála
- tacaíocht a thabhairt do theaghlaigh sna luathbhlianta ríthábhachtacha den saol
I Réigiún FSS Bhaile Átha Cliath agus an Oirdheiscirt, oibreoidh an tionscadal in dhá Limistéar Comhtháite Cúraim Sláinte, a chlúdóidh Ceatharlach, Cill Chainnigh, Tiobraid Árann Theas, Port Láirge agus Loch Garman. Áireofar leis Measúnú ar Riachtanais Sláinte Leanaí an Lucht Siúil, oiliúint Feasachta Cultúrtha an Lucht Siúil a sholáthar, agus ábhair oideachais atá oiriúnach ó thaobh cultúir de a tháirgeadh chun tacú le litearthacht sláinte an Lucht Siúil agus í a fheabhsú. Faoi stiúir Aonad Sláinte Lucht Siúil an Oirdheiscirt, áireofar leis an gclár freisin roinnt clár píolótach a sheachadadh a dhíreoidh ar scoitheadh naíonán, beathú cíche agus tacaíochtaí réamhbhreithe.
I Réigiún FSS an Iarthair agus an Iarthuaiscirt, déanfaidh Aonad Sláinte Lucht Siúil THU an Iarthair comhordú ar sheachadadh an tionscadail ar fud na Gaillimhe, Ros Comáin agus Mhaigh Eo. Fostóidh an tionscadal Bainisteoir Altranais Chliniciúil chun oibriú in éineacht le hOibrithe Sláinte Pobail don Lucht Siúil atá oilte go speisialta i dtionscadail cúraim sláinte phríomhúil. Oibreoidh an fhoireann le tuismitheoirí an Lucht Siúil chun na dúshláin atá roimh an ngrúpa seo a aithint agus chun réitigh a mheas agus a chur i bhfeidhm. Tógfaidh an tionscadal freisin ar struchtúir agus ar chomhpháirtíochtaí atá ann cheana féin d’fhonn comhtháthú seirbhísí ar mhaithe le leanaí an Lucht Siúil a fhorbairt tuilleadh.