Cruinniú de Chomhairle Comhaontais Domhanda um Thaighde maidir le Gáis Cheaptha Teasa Talmhaíochta ar oscailt i mBaile Átha Cliath den chéad uair

Inniu, Dé Máirt, an 3 Meitheamh 2025, cuireadh tús le cruinniú de Chomhairle Comhaontais Domhanda um Thaighde maidir le Gáis Cheaptha Teasa Talmhaíochta (GRA), i gCaisleán Bhaile Átha Cliath. Tugann an GRA eolaithe aeráide ó gach cearn den domhan le chéile chun comhoibriú a fheabhsú agus taighde aeráide sa talmhaíocht a chur chun cinn. Tríd an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara, ghlac Éire le cathaoirleach an GRA go hoifigiúil ón 1 Eanáir 2025, ar feadh tréimhse ocht mí dhéag. Is é seo an chéad uair a rinne Éire cathaoirleacht ar an GRA ó tháinig sí isteach in 2009.

Bunaíodh GRA in 2009 agus tá sé mar aidhm aige creat a chur ar fáil do ghníomhaíocht dheonach chun comhar agus infheistíocht idirnáisiúnta a mhéadú i ngníomhaíochtaí taighde chun gáis cheaptha teasa talmhaíochta a mhaolú agus ceapadh carbóin a fheabhsú, chomh maith le tomhas astaíochtaí i gcórais talmhaíochta éagsúla a fheabhsú. Cuidíonn an CDT freisin le heolaithe saineolas a fháil maidir le maolú trí chomhpháirtíochtaí agus malartuithe nua a fhorbairt.

Tá 68 dtír agus 29 gcomhpháirtí san iomlán ina gcomhaltaí anois. Ag cruinniú na comhairle i mBaile Átha Cliath, bíonn toscairí ó líon mór de na tíortha agus de na comhpháirtithe seo i láthair. Le linn an chruinnithe dhá lá, breithneoidh siad, i measc nithe eile, Plean Straitéiseach nua go dtí 2030, chomh maith le héisteacht le nuashonruithe ó ghníomhaíochtaí na gceithre ghrúpa taighde – beostoc, talamh curaíochta, rís gan scilligeadh, agus limistéir trasearnálacha chomhtháiteacha. Ina theannta sin, breithneoidh siad tograí le haghaidh tionscadail shuaitheanta nua i réimsí amhail cosc bitheolaíochta ar bhardaí féaraigh chun astaíochtaí ocsaíde nítriúla a laghdú, agus torthaí tionscadal suaitheanta críochnaithe amhail an tionscadal ‘Breiseáin Bheatha’ a bhfuil uirlisí, prótacail agus treoirlínte praiticiúla forbartha aige chun breiseáin bheatha a thástáil agus a chur chun feidhme.

Beidh oifigigh ón Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara ina gcathaoirligh ar chruinniú na Comhairle.

Freastalóidh go leor de na toscairí ar an gcomhdháil ‘Agriculture and Climate Change: Science into Action’ a bheidh ar siúl i gCaisleán Bhaile Átha Cliath Déardaoin, an 5 Meitheamh. Ina theannta sin, tabharfaidh siad cuairt ar Ionad Taighde Ghráinseach Teagasc agus ar Fheirm Chomharthaíochta Teagasc Dé hAoine, an 6 Meitheamh, chun an taighde atá ar siúl ar gháis cheaptha teasa talmhaíochta in Éirinn agus an chaoi a bhfuil aschuir an taighde seo á gcur i bhfeidhm ar fheirm Éireannach a fheiceáil go pearsanta.

• Le haghaidh tuilleadh eolais ar an GRA, féach Comhaontas Domhanda um Thaighde.
• In éineacht le hÉirinn mar chathaoirleach, is é an Dr Harry Clark, Príomheolaí Ionad Taighde Gás Ceaptha Teasa Talmhaíochta na Nua-Shéalainne, Ionadaí Speisialta GRA, atá ina Ambasadóir don GRA.
• Tá an tOllamh Tommy Boland, Scoil Talmhaíochta agus Eolaíochta Bia COBÁC, ina chomhchathaoirleach ar Ghrúpa Taighde Beostoic (ceann de cheithre ghrúpa taighde) an GRA.

Sampla den obair a rinne GRA is ea treoirlínte teicniúla a fhorbairt maidir le breiseáin bheatha le haghaidh maolú meatáin a foilsíodh mar eagrán speisialta d’Iris Eolaíochta Déiríochta i mí na Nollag 2024. Bhí an tionscadal seo faoi stiúir an Ghrúpa Taighde Beostoic. Is féidir teacht ar an tsaincheist iomlán maidir le rochtain oscailte anseo: Breiseáin bheatha le haghaidh maolú meatáin: Réamhrá—Saincheist speisialta maidir le treoirlínte teicniúla chun breiseáin bheatha a fhorbairt chun meatán eintreach a laghdú – Iris Eolaíochta Déiríochta.