Tugann an tAire Dooley éifeacht dhlíthiúil do shrianta ar thrálaeireacht ag soithí níos mó laistigh den chrios sé mhíle farraige mar a fógraíodh leis an Aire Heydon i mí Iúil
- Foilsithe: 3 Deireadh Fómhair 2025
- An t-eolas is déanaí: 3 Deireadh Fómhair 2025
Ar an 30 Meán Fómhair, shínigh an tAire Stáit le freagracht speisialta as Iascaigh, Timmy Dooley, Treoir Beartais 1 de 2025. Tugann sé seo éifeacht dhlíthiúil do na bearta san fhógra a rinne an tAire Dooley agus an tAire Talmhaíochta, Bia agus Mara, Martin Heydon an 22 Iúil seo caite, maidir le srianta áirithe ar ghníomhaíocht trálaeireachta ag soithí níos mó laistigh den chrios sé mhíle farraige agus na bunlínte.
Dúirt an tAire Dooley:
“Tá áthas orm an Treoir Beartais seo a shíniú a thugann bonn dlíthiúil láidir don chinneadh an 22 Iúil seo caite.” Is buaicphointe blianta fada oibre í an Treoir Beartais seo maidir le hathbhreithniú a dhéanamh ar rochtain ar ár n-uiscí cois cladaigh. Is ábhar a bhfuil spéis mhór ag an bpobal ann é seo, agus ba mhaith liom buíochas ó chroí a ghabháil leis na páirtithe leasmhara uile a ghlac páirt sa chomhairliúchán poiblí as a rannpháirtíocht ollmhór sa phróiseas seo.”
Ón 1 Deireadh Fómhair 2026, beidh cosc ar ghníomhaíocht trálaeireachta, is é sin oibriú líonta trálaeireachta nó seine, ag soithí iascaireachta atá os cionn 18 méadar ar fhad san iomlán laistigh den chrios sé mhíle farraige agus na bunlínte.
Luaigh fógra na nAirí i mí Iúil freisin go gceadófar teorainn ghabhála de 2,000 tonna sprata do shoithí os cionn 18 méadar ar fhad san iomlán laistigh den chrios sé mhíle farraige agus laistigh de bhunlínte ó Dheireadh Fómhair 2025 go Meán Fómhair 2026 amháin. Ós rud é go bhféadfadh tionchar a bheith ag tabhairt isteach na mbeart nua seo ar shoithí atá faoi úinéireacht agus á n-oibriú i dTuaisceart Éireann, tá dáta tosaigh chur i bhfeidhm na teorann gabhála seo leasaithe go dtí an 11 Deireadh Fómhair chun tréimhse fógra leordhóthanach a cheadú don Ríocht Aontaithe i gcomhréir le hAirteagal 496(3) de Chomhaontú Trádála agus Comhair AE-RA.
Chomh maith leis sin, tá Ionstraim Reachtúil nua sínithe ag an Aire Dooley chun foráil a dhéanamh maidir le monatóireacht a dhéanamh ar iascach na salán i gcás báid iascaireachta mara atá os cionn 18 méadar ar fhad san iomlán atá ag gabháil do ghníomhaíocht trálaeireachta laistigh den chrios sé mhíle farraige agus na bunlínte sa tréimhse ón 11 Deireadh Fómhair 2025 go dtí an 30 Meán Fómhair 2026. Forálann an Ionstraim Reachtúil seo go gcuirfidh an tÚdarás um Chosaint Iascaigh Mhara an tAire ar an eolas nuair a bheidh 2,000 tonna sprait tógtha ag na soithí seo ón gcrios seo sa tréimhse seo.
Lean an tAire Dooley air:
“Táim fós sásta go gcuideoidh an cinneadh seo le naisc a athbhunú idir acmhainní éisc áitiúla, cabhlaigh áitiúla agus geilleagair áitiúla.” D’fhéadfadh sé go gciallódh cabhlach intíre a bhfuil rochtain mhéadaithe aige ar uiscí níos gaire don chladach dáileadh níos mó ar thabhairt i dtír de na stoic éisc uile atá ar fáil ar fud ár réigiún cósta. D’fhéadfadh tionchar dearfach a bheith aige seo ar ghnólachtaí áitiúla, lena n-áirítear iad siúd san earnáil fáilteachais agus turasóireachta.”
Dúirt an tAire Heydon freisin:
“Mar aon leis an Aire Dooley, táim muiníneach gurbh é an cinneadh ceart rochtain ar ár gcrios sé mhíle farraige a shrianadh do shoithí níos lú agus go gcuidíonn sé le comhlíonadh an ghealltanais a thug an Rialtas seo chun tacú lenár n-earnáil ríthábhachtach iascaireachta cladaigh, arb í fuil bheatha go leor pobal cósta, agus go minic pobail thuaithe, ar fud na tíre.”
Nótaí
Tá cóip d’fhógra an Aire Dooley agus an Aire Heydon dar dáta an 22 Iúil ar fáil ag an nasc seo a leanas : https://www.gov.ie/en/department-of-agriculture-food-and-the-marine/press-releases/ministers-heydon-and-dooley-update-on-trawling-activity-inside-the-six-nautical-mile-zone/. Tá sainmhíniú ar an gcrios sé mhíle farraige agus na bunlínte san áireamh sa nasc seo freisin.
Tá cóip de Threoir Beartais 1 de 2025, na Rialacháin Iascaigh Mhara (Iascaireacht Salán) 2025, agus na doiciméid uile a bhaineann leis an gcomhairliúchán poiblí ar an ábhar ar fáil ag an nasc seo a leanas : https://www.gov.ie/en/department-of-agriculture-food-and-the-marine/consultations/public-consultation-on-trawling-activity-inside-the-six-nautical-mile-zone-and-the-baselines/
Deirtear in Airteagal 496(3) den Chomhaontú Trádála agus Comhair idir an AE agus an Ríocht Aontaithe “go gcuirfidh gach Páirtí an Páirtí eile ar an eolas faoi bhearta nua … a d’fhéadfadh difear a dhéanamh do shoithí an Pháirtí eile sula gcuirfear na bearta sin i bhfeidhm, agus go dtabharfar dóthain ama don Pháirtí eile chun tuairimí a sholáthar nó soiléiriú a lorg.”. Leagtar amach i mír 1 i Moladh Uimh. 1/2023 ón gCoiste Speisialaithe um Iascaigh nach ceart go mbeadh an tréimhse fógra seo “níos lú ná 45 lá féilire sula dtiocfaidh an beart i bhfeidhm”. Déanann an Ballstát fógra faoi aon bhearta ábhartha a thabhairt don Ríocht Aontaithe trí Choimisiún an AE.