D’fhógair an tAire Heydon gur aimsíodh fliú éanúil i dtréad beag cúil i gCo. Dún na nGall
- Foilsithe: 31 Iúil 2025
- An t-eolas is déanaí: 5 Lúnasa 2025
D’fhógair an tAire Talmhaíochta, Bia agus Mara, Martin Heydon TD, inniu gur braitheadh fliú éanúil i dtréad beag éan i gcúlchlós i gCo. Dhún na nGall. Dheimhnigh an tAire nach bhfuil aon impleachtaí trádála ann do thionscal éanlaithe clóis na hÉireann i ndáil leis an mbraith seo, mar gheall ar mhéid an-bheag an tréada.
Dúirt an tAire Heydon:
“Tá tástáil dhearfach déanta ar éan ó ealta an-bheag cúil gharr i gCo. Dhún na nGall don fhliú éanúil ardphataigineach H5N1, tar éis scrúdú iarbháis a rinneadh i Saotharlann Tréidliachta Réigiúnach mo Roinne i Sligeach. I ndiaidh an toraidh seo, tá na héin eile sa tréad curtha chun báis anois. Ba mhaith liom mo chomhbhrón a chur in iúl d’úinéir an tréada.”
Agus é ag iarraidh feirmeoirí éanlaithe clóis agus tionscal éanlaithe clóis na hÉireann a chur ar a suaimhneas, dúirt an tAire Heydon:
“Ós rud é go raibh an tréad seo an-bheag agus nach raibh baint aige le gníomhaíocht tráchtála éanlaithe clóis, ní ráig den fhliú éanúil atá sa eachtra seo faoin reachtaíocht. Dá bhrí sin, ní dhéanann sé seo difear d’Éirinn mar tír saor ó ghalar i leith an fhliú éanúil agus níl aon impleachtaí trádála ná criosanna srianta ann.”
Agus béim á leagan aige ar thábhacht na bithshlándála chun éanlaith chlóis a chosaint, dúirt an tAire:
“Is í an bhithshlándáil an bealach is éifeachtaí chun cosc a chur ar an víreas scaipeadh ó éin fhiáine isteach i ndéanamh éanlaithe clóis, nó idir tréada éanlaithe clóis. Leagann an eachtra seo béim ar an mbaol leanúnach a bhaineann le fliú éanúil agus is meabhrúchán é do gach duine a choinníonn éanlaith chlóis, bíodh siad ina ngabháltais tráchtála nó ina gcearca cúil, fanacht ar an eolas agus réamhchúraimí a ghlacadh chun teagmháil le héin fhiáine nó éilliú uathu a chosc. Déan aon amhras faoi fhliú na n-éan a thuairisciú do d’Oifig Tréidliachta Réigiúnach áitiúil gan mhoill.”
Le seachtainí beaga anuas, braitheadh roinnt cásanna den fhliú éanúil in éin fhiáine in Éirinn, go príomha éin mhara i gceantair chósta. Sa bhliain 2025, braitheadh 41 cás den fhliú éanúil in éin fhiáine san iomlán.
D'athdhearbhaigh an tAire an tábhacht a bhaineann le réamhchúraimí a ghlacadh chun an tsláinte phoiblí a chosaint:
“Tá teachtaireacht shoiléir agam don phobal, go háirithe dóibh siúd a d’fhéadfadh teacht ar éin mharbha ar thránna an samhradh seo: Ná bain le héin fhiáine mharbha ná ná tóg suas iad, agus coinnigh madraí peataí ar iall in áiteanna ina bhfuil éin fhiáine breoite nó marbha.”
Chuir FSS-HPSC in iúl go meastar go bhfuil an riosca don tsláinte phoiblí ón tréithchineál den fhliú éanúil atá i gcúrsaíocht faoi láthair (fochineál H5N1 den Fhliú Éanúil Ardphataigineach) íseal don phobal i gcoitinne, agus íseal go meánach do dhaoine atá faoi lé ceirde.
Nótaí d’Eagarthóirí
Comhairle do dhaoine den phobal:
- Ná déan teagmháil le héin fhiáine atá breoite nó marbh.
- Ná déan teagmháil le cleití ná le salachar éan.
- Seachain teagmháil le dromchlaí atá éillithe le salachar éan
- Dea-chleachtais sláinteachais láimhe a choinneáil.
- Má tá tú ag taisteal ó limistéar arb eol nó a bhfuil amhras ann go bhfuil tionchar aige ar fhliú na n-éan nó i gcás ina bhfuarthas éin fhiáine marbh, ná déan teagmháil le héanlaith chlóis ná le héin i mbraighdeanas gan éadaí agus coisbheart a ghlanadh agus a dhíghalrú roimh ré agus ná tabhair leat teach na n-éan fiáin breoite, go háirithe más le héanlaith chlóis nó le héin eile i mbraighdeanas tú nó má oibríonn tú leo.
- I gcás nach féidir éin fhiáine atá tinn nó marbh a láimhseáil, ní mór duit lámhainní a chaitheamh. Déan do lámhainní a dhiúscairt go cuí. Mura bhfuil rochtain láithreach agat ar bhosca bruscair ba chóir iad a chur taobh istigh de mhála plaisteach agus iad a thabhairt leat. Nigh do lámha agus do lámha le huisce te gallúnach ina dhiaidh sin.
- Coinnigh madraí ar iall i gceantair ina bhfuil éin fhiáine tinn nó marbh.
Conas a thuairisciú má fheiceann tú éin fhiáine bhreoite nó marbh:
Má aimsíonn tú éan fiáin breoite nó marbh atá ar Liosta na Spriocspeiceas le haghaidh Faireachas Fliú Éanúil, is féidir leat é a thuairisciú trí úsáid a bhaint as an Aip chun éin fhiáine a bhfuil Fliú Éanúil orthu a thuairisciú (AvianCheck). Fiú i gcás nach mbailítear éin, tá tuairiscí ar éin fhiáine mharbha tábhachtach agus úsáideach chun tuiscint a fháil ar staid an ghalair i ndaonraí éan fiáin agus chun páirtithe leasmhara a chur ar an eolas faoi rioscaí a bhaineann le fliú na n-éan. Fiú i gcás nach mbailítear éin, tá tuairiscí ar éin fhiáine mharbha tábhachtach agus úsáideach chun tuiscint a fháil ar staid an ghalair i ndaonraí éan fiáin agus chun páirtithe leasmhara a chur ar an eolas faoi rioscaí a bhaineann le fliú na n-éan.
Brath fliú éanúil in éin fhiáine:
Áirítear leis na 41 cás den fhliú éanúil in éin fhiáine in Éirinn in 2025 roinnt samplaí comhthiomsaithe ó ghrúpaí éan a fuarthas marbh le chéile. Dá bhrí sin, ní chiallaíonn sé seo gur tástáladh dearfach a bhí i 41 éan aonair, mar i gcásanna áirithe d’fhéadfadh ábhar ó roinnt éan a bheith i sampla comhthiomsaithe dearfach.
Tá tuilleadh eolais agus treoir ar fáil ag www.gov.ie/birdflu