Cuireann an tAire Heydon fáilte roimh fhoilsiú an Phlean Forbartha Náisiúnta athbhreithnithe
- Foilsithe: 23 Iúil 2025
- An t-eolas is déanaí: 25 Iúil 2025
Tá fáilte curtha ag an Aire Heydon agus ag na hAirí Stáit sa Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara roimh fhoilsiú an Phlean Forbartha Náisiúnta (NDP) athbhreithnithe.
Leagtar amach sa Phlean Forbartha Náisiúnta athbhreithnithe leithdháileadh caipitil cúig bliana nua na Roinne. Tacóidh an NDP le forbairt eacnamaíoch, shóisialta agus chomhshaoil inár bpobail thuaithe agus chósta.
Dúirt an tAire Heydon:
“Cuirfidh an leithdháileadh NDP a fuair mé do mo Roinn le feabhas a chur ar an iomaíochas, lena n-áirítear trí thaighde agus nuálaíocht, infheistíocht chaipitil ar leibhéal an tionscail chun tacú le héagsúlú margaidh idirnáisiúnta, agus infheistíocht chun oibleagáidí aeráide agus comhshaoil a chomhlíonadh.”
Le leithdháileadh breise €160 milliún thar an tréimhse 2026-2030, díreofar na tosaíochtaí infheistíochta seo ar:
Scéim Nuachóirithe Talmhaíochta Spriocdhírithe (TAMS):
Tá infheistíocht a dhéanamh i TAMS ar cheann de phríomhthosaíochtaí na Roinne le linn shaolré an Rialtais seo. Tacaíonn an infheistíocht seo le hiomaíochas ar Fheirmeacha na hÉireann, le hathnuachan glúine, agus thar aon rud eile, le stóráil sloda a bheidh ina ghné ríthábhachtach chun tacú leis an gcás chun an Maolú Níotráití a athnuachan.
Foraoiseacht:
Cabhróidh cistí breise anseo leis an Aire Healy-Rae maoiniú a dhéanamh ar an Scéim Athchóirithe Foraoiseachta de bharr Séideadh Gaoithe a bhaineann leis an damáiste a rinne Stoirmeacha Darragh agus Éowyn, a shíneann amach go 25,750 heicteár foraoiseachta, agus tá 11,600 heicteár díobh sin faoi úinéireacht phríobháideach.
Is acmhainn ríthábhachtach í an fhoraoiseacht do gheilleagar na hÉireann. Chomh maith lena ról eacnamaíoch, sóisialta agus áineasa, tá ról ríthábhachtach ag foraoisí na hÉireann maidir le maolú ar an athrú aeráide, trí shealbhú carbóin i bhforaoisí agus trí bhreoslaí agus amhábhair in-athnuaite a sholáthar.
Dúirt an tAire Stáit atá freagrach as Foraoiseacht, Sábháilteacht Feirme agus Gairneoireacht, Michael Healy-Rae, TD:
“Tacóidh na cistí breise seo leis an Roinn aghaidh a thabhairt ar an damáiste a rinneadh do fhuinneoga foraoiseachta de bharr Stoirmeacha Darragh agus Éowyn. Tá an Tascfhórsa um Fhoraoisí leagtha ag an nGaoth a bhunaigh mé níos luaithe i mbliana ag iarraidh cistí chuige seo agus tá áthas orm go bhfuil sé seo léirithe ag an Rialtas i leithdháileadh an NDP do mo Roinn.’’
Ionaid Chuan Iascaigh agus Forbairt Bia Mara:
Cabhróidh cistí breise anseo leis an Aire Dooley tús áite a thabhairt d'fhorbairt chalafoirt Bhinn Éadair agus Ros an Mhíl. Is tionscadail mhóra forbartha iad seo a chaithfear a chur i gcrích ar mhaithe le hinmharthanacht agus inbhuanaitheacht earnáil an bhia mara.
Dúirt an tAire Stáit atá freagrach as Iascaigh, Timmy Dooley, TD:
“Áiritheoidh an maoiniú seo forbairt leanúnach Chalafort Bhinn Éadair agus Ros an Mhíl mar go bhfuil cistí caite cheana féin ar na tionscadail seo. Tá deacrachtaí oibríochtúla ag Calafort Bhinn Éadair cheana féin agus roinnt soithí á n-atreorú go Dún Laoghaire mar gheall ar a n-easpa cumas dul isteach sa chalafort go sábháilte. Mura ndéantar dreidireacht air, ní bheidh Calafort Bhinn Éadair inrochtana ag báid iascaireachta, ag an RNLI ná ag úsáideoirí eile an Chalafoirt.’’
Chuir an tAire Stáit atá freagrach as Cur Chun Cinn Bia, Margaí Nua, Taighde agus Forbairt, Noel Grealish, TD, fáilte roimh an NDP athbhreithnithe agus dúirt sé:
“Cuirim fáilte roimh an NDP athbhreithnithe agus admhaím go bhfuil gá leis seo i dtréimhse éiginnteachta maidir le taraifí agus imeachtaí geo-pholaitiúla. Oibreoidh mé go dlúth le mo chomhghleacaithe sa Roinn seo ar seo.’’
Mar fhocal scoir, dúirt an tAire Heydon:
“Tá an maoiniú breise ag teacht le gealltanais Chlár an Rialtais. Tá an plean seo uaillmhianach, agus tá infheistíocht ag teastáil chun an uaillmhian seo a bhaint amach. Féachfaidh infheistíochtaí caipitil phoiblí san earnáil agraibhia le forbairt inbhuanaithe na hearnála a thacú i gcomhréir leis an uaillmhian i bhFís don Bhia 2030 agus rialacháin nua an Chomhbheartais Talmhaíochta. Is cuid riachtanach de struchtúr eacnamaíoch agus sóisialta na hÉireann an earnáil agraibhia. Leanann ár gcuideachtaí bia agus dí den scoth de bheith ag tabhairt táirgí ardchaighdeáin agus sainiúla chuig margaí domhanda. Leanfaidh an earnáil seo de shlándáil bia a sholáthar d’Éirinn agus do thíortha eile. Tá gá leis seo níos mó ná riamh i gcomhthéacs na dtaraifí eacnamaíocha reatha.’’