An Bille um Pleanáil Limístear Muirí

Is é príomhfhreagra an Stáit ar chruacheist leasú rialaithe mara ná an Bille PLM. Sa Bhille seo, tugtar réasúnaíocht reachtaíochta do chóras úrnua pleanála mara, rud a aimsíodh cothromaíocht idir leas a bhaint as poitéinseal gaoithe ar muir agus cosaint na timpeallachta mara beo. Beidh an Bille fíorthábhachtach chun spriocanna dícharbónaithe na hÉireann a bhaint amach agus mar sin, tá an Rialtas tiomanta do thús áite a thabhairt do rith an Bhille PLM tríd an Oireachtas, Bille atá cothrom agus atá comhlíontach leis an g Coinbhinsiún Aarhus. Déanfar socrú leis an mBille seo do réimeas nua don limistéar mara ar fad, agus an Creat Náisiúnta um Pleanáil Mara a bheith ag tacú leis. In áit Chead Imeall Trá, cuirfear i bhfeidhm réimeas nua cuíchóirithe maidir le Cead Limistéar Mara. Déanfar leathnú ar an gcóras chead pleanála isteach sa limistéar mara ar fad agus cuirfear forbairt faoi mheasúnú comhshaoil chuimsitheach amháin. Tugtar tacaíocht do ghníomhaíochtaí comhlíonta agus do ghníomhaíochtaí forfheidhmithe trí fhorálacha láidre.

Tá téacs an Bhille agus an Meabhrán Míniúcháin a ghabhann leis ar fáil le feiceáil ar láithreán gréasáin an Oireachtais .

D’eascair an Bille um Pleanáil agus Bainistíocht Forbartha Mara (PBFM) ón mBille um Limistéar Muirí agus Imeall Trá. De bhun comhairle dlí a fuarthas ón Ard-Aighne táthar anois ag glacadh le cur chuige níos cuimsithí agus níos iomláine maidir le bainistíocht forbartha agus gníomhaíochtaí san earnáil mhara. D’fhaomh an Rialtas Scéim Ghinearálta deiridh an Bhille i mí na Nollag 2019.

Tá forbairt an Bhille á threorú ag an Aire Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta, faoi choimirce an Ghrúpa Stiúrtha Reachtaíochta Mara (GSRM) agus i gcomhar le raon Ranna agus gníomhaireachtaí eile. Tá an tAire Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide i gceannas ar fhorbairt forálacha a bhaineann go sonrach le Fuinneamh In-athnuaite Eischósta.

Is é atá mar aidhm leis an mBille PBFM réim iomlán nua don limistéar muirí a bhunú sa dlí a thiocfaidh in áit na réimeanna toilithe reatha Stáit agus forbartha agus a dhéanfaidh socruithe a chuíchóiriú bunaithe ar phrionsabal toilithe aonair. Tiocfaidh an réim nua in áit na réimeanna toilithe reatha Stáit agus forbartha agus déanfaidh an réim nua socruithe a chuíchóiriú bunaithe ar phrionsabal toilithe aonair i.e. toiliú aonair Stáit (Toiliú Limistéir Mhuirí) chun sealbhú an Limistéir Mhuirí a chumasú agus toiliú aonair forbartha (cead pleanála), le measúnacht timpeallachta aonair.

Tá an prionsabal nua toilithe aonair deartha chun deireadh a chur le haon dúbláil nach gá agus chomh maith leis sin beidh ról lárnach aige i dtairbhe a bhaint as an bpoitéinseal a bhaineann lenár n-acmhainní fuinneamh in-athnuaite amach ón gcósta agus an t-aistriú i dtreo córas fuinnimh níos inbhuanaithe, níos sláine agus níos iomaíche a fhorbairt, agus ár spriocanna athraithe aeráide a chomhlíonadh. Tá difríocht shuntasach idir an cur chuige atá sonraithe i mBille PBFM i gcomparáid leis an réim atá i bhfeidhm faoin reachtaíocht reatha imeall trá agus leis na tograí níos luaithe a bhí sonraithe faoi dhréacht-Bhille um Limistéar Muirí agus Imeall Trá (Leasú).

Cuimsítear sa Bhille PBFM samhail pleanála chun cinn, agus tá cinntí le déanamh ar shlí a chinntíonn go bhfuil cuspóirí an Chreata Náisiúnta Pleanála Mara (CNPM) á gcomhlíonadh, lena soláthraítear an comhthéacs spásúil agus beartais maidir le cinntí faoin limistéar muirí.

Cuimsítear 136 ceann sa scéim nuashonraithe i 7 gcuid.

• Cuid 1: Réamhráiteach agus Ginearálta
• Cuid 2: Sainmhínithe agus Léirmhíniú
• Cuid 3: Pleanáil Don Todhchaí
• Cuid 4: Toiliú Limistéir Mhuirí
• Cuid 5: Bainistíocht Forbartha
• Cuid 6: Forfheidhmiú
• Cuid 7: Leasuithe ar Reachtaíocht Eile

Foilsíodh doiciméad Ceisteanna Coitianta nuashonraithe agus tugtar léargas ann ar na codanna éagsúla.

Sa doiciméad Ceisteanna Coitianta nuashonraithe, tugtar breac-chuntas ar an bhforbairt bheartais bhreise agus ar na saincheisteanna a d’eascair as an bpróiseas mionsonraithe dréachtaithe a bhfuil athruithe suntasacha déanta ar réim thoilithe an Stáit a mholtar sa Scéim dá bharr. Mar thoradh ar na hathruithe seo, a ndéantar achoimre orthu thíos, beidh réim thoilithe solúbtha, sruthlínithe, éifeachtach agus láidir ó thaobh dlí de, bunaithe ar théacs dlíthiúil gonta furasta.

Is iad seo a leanas na príomh-athruithe struchtúracha:

• na nósanna imeachta um Leas Pleanála agus Toiliú Limistéar Muirí a chomhcheangal i bpróiseas amháin a chuirtear i gcrích sular cuireadh isteach an t-iarratas ar thoiliú forbartha. Leis an athrú seo, cuireadh deireadh leis an ngá le nósanna imeachta ábhartha agus téacs dlíthiúil a mhacasamhlú. Deonófar TLManna ar choinníoll go bhfaighidh siad toiliú forbartha
• dréachtaíodh na forálacha maidir le Toiliú Limistéar Muirí chun an tsolúbthacht is gá a chumasú chun úsáidí muirí éagsúla a bhainistiú gan gá a bheith leis an téacs dlíthiúil sonrach breise mar a shamhlaítear sa Scéim. Leis na forálacha ginearálta TLM soláthrófar an tsolúbthacht riaracháin is gá chun raon na n-úsáidí muirí a bhainistiú go comhréireach bunaithe ar thacar coitianta de bhreithnithe
• tá sé i gceist ábhair áirithe mhionsonraithe, ar nós critéar measúnaithe agus cineálacha coinníollacha TLM, a leagan amach i sceidil. Mar thoradh air seo tá téacs dlíthiúil níos comhtháite, inléite agus éascaítear promhadh sa todhchaí trí leasú éasca a chumasú mar fhreagairt ar riachtanais atá ag teacht chun cinn
• leis an struchtúr seo, éascófar comhtháthú úsáidí muirí eile sa todhchaí, nach bhfuil faoi raon feidhme an reim nua toilithe faoi láthair, má chinntear gur cuí amhlaidh a dhéanamh. Tabharfar aird bhreise ar ábhair den sórt sin i gcomhthéacs an athbhreithnithe ar Thairbhe a Bhaint as Saibhreas Ár nAigéin (Harnessing Our Ocean Wealth)
• tar éis athbhreithniú a dhéanamh ar fhorfheidhmiú mara, tá forálacha nua á bhforbairt chun Oifig um Fhorfheidhmiú Forbartha Mara a bhunú. Tabharfaidh an oifig seo faoi fheidhmeanna forfheidhmithe agus comhlíonta maidir le cinntí pleanála d’fhorbairt amach ón gcósta agus Toiliú Limistéir Mhuirí
• socraíodh go mbeadh gnéithe áirithe den réim a cuireadh in iúl sa scéim ghinearálta ní b’oiriúnaí é a leagan amach i reachtaíocht thánaisteach, treoirlínte reachtúla nó coinníollacha TLM. Tá sé seo riachtanach d’fhonn i ndóthain solúbthachta a chinntiú chun gach úsáid mhuirí a bhainistiú go hiomchuí agus chun bonn taca reachtaíochta na réime a chosaint sa todhchaí trí leasú a éascú

Socrófar an comhthéacs spásúil agus beartais leis an gcreat Náisiúnta Pleanála Mara lena n-áireofar gnéithe ar nós an Ráiteas Beartais Pleanála Mara, an Plean Spásúlachta Muirí, treoirlínte bainistíochta forbartha agus ardán sonraí spásúlachta comónta a sholáthróidh faisnéis cothrom le dáta agus léirithe spásúla d’iarratais agus toilithe arna deonú. Tuilleadh faisnéise faoin CNPM.

D’fhonn údarú a fháil maidir le húsáid mhuirí beartaithe, ceanglófar ar fhorbróir ionchasach iarratas a dhéanamh ar an Aire ábhartha ar thoiliú limistéir Mhuirí (TLM). Má éiríonn le hiarratas den sórt sin, tabharfar TLM don fhorbróir ionchasach, ag brath ar chead pleanála a fháil ó údarás pleanála cósta nó ón mBord Pleanála. Comhlíonfar ceanglais maidir le measúnú tionchair timpeallachta (MTT), agus maidir le measúnú chuí (MC) faoin Treoir maidir le Gnáthóga agus an t-iarratas ar chead pleanála á phróiseáil. Mura bhfuil gá le cead pleanála do thogra, is é údarás pleanála cósta nó an Bord Pleanála a dhéanfaidh na measúnuithe/scagadh MTT agus MC.

Tá uaillmhianta na hÉireann don earnáil fuinnimh in-athnuaite amach ón gcósta (ORE) ag brath ar réim chuí ceadúnaithe agus rialála a sholáthar. Maidir leis an réim ORE amach anseo, soláthraítear sa PBFM an tsolúbthacht is gá d’Éirinn chun bogadh, ar bhealach céimnithe ón tsamhail reatha, dhíláraithe, go réim níos treoraithe ag plean / láraithe le linn na ndeich mbliana seo. Sa Bhille PBFM, leagfar amach forálacha cumasúcháin lena gceadófar an t-aistriú seo agus éascófar réim leis, a oibreoidh sa ghearrthéarma agus sa mheántéarma agus san fhadtéarma.

Faoin mBille PBFM, deonóidh an tAire Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide Toiliú Limistéir Mhuirí (TLManna) d’fhorbairt ORE. Sainaithneofar Criosanna Mara Straitéiseacha d’fhorbairt ORE agus féadfaidh an tAire Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide eintiteas a ainmniú chun an córas tarchurtha amach ón gcósta a phleanáil agus a fhorbairt chun forbairt fuinnimh in-athnuaite amach ón gcósta ag tríú páirtithe a éascú.

Faoin mBille PBFM, tugtar de chumhacht don Aire babhtaí toilithe a reáchtáil agus próiseas iomaíoch a úsáid chun a chinneadh cén duine ar féidir TLM a dheonú dó. Tá sé beartaithe freisin go mbunóidh an tAire próiseas iomaíoch chun tacaíocht airgeadais a dhámhachtain faoi Alt 39(2)(b) den Acht um Rialáil Leictreachais, 1999 do thionscadail in-athnuaite amach ón gcósta. Leagfar amach sonraí a bhaineann go sonrach le ORE mar chritéir mheasúnaithe agus cineálacha coinníollacha TLM, i sceidil an Bhille. Téigh i dteagmháil le ORE@dccae.gov.ie chun tuilleadh faisnéise a fháil maidir leis an gcóras ORE atá beartaithe.

tuilleadh sonraí maidir le forbairt earnáil ORE na hÉireann

I gcomhthreo le hobair fhorbartha ar an gCreat Náisiúnta Pleanála Mara, ar nós na dtreoirlínte reachtúla dá bhforáiltear i gCuid 2 den Scéim, tá sé beartaithe leanúint ar aghaidh le hobair fhorbartha ar ghnéithe riachtanacha eile lena n-áirítear:

• forálacha nua a fhorbairt chun Oifig um Fhorfheidhmiú Forbartha Mara a bhunú
• téacs dlíthiúil an Bhille a chur i gcrích
• an Bille a achtú tar éis an phróisis reachtaíochta tríd an Oireachtas
• na rialacháin riachtanacha a fhorbairt
• bearta cumasaithe riaracháin a aithint (ar nós comhaontuithe idir aonáin stáit maidir leis an gcaoi a dtéann siad i dteagmháil leis an gcóras)
• doiciméid Toilithe Ceantair Mhuirí a fhorbairt
• nósanna imeachta Oibríochta a tháirgeadh
• ábhar treorach a fhoilsiú d’iarratasóirí

• Tuilleadh Eolais - An Bille um Pleanáil agus Bainistíocht Forbartha Mara
• Marine Planning and Development Management Bill - General Scheme
• Creat Náisiúnta um Phleanáil Mara