Athchóirithe Rialtais ar an Earnáil Cíosa – Ag tosú ar an 1 Márta 2026

Ar an 10 Meitheamh 2025, d’fhormheas an Rialtas beartais nua chun rialuithe cíosa agus cosaintí tionóntachta a neartú do thionóntachtaí nua a cruthaíodh ón 1 Márta 2026. Tá na hathruithe seo bunaithe ar mholtaí ó Athbhreithniú na Gníomhaireachta Tithíochta ar Chriosanna Brú Cíosa (CBCanna).

Ní bheidh tionchar ag na cosaintí nua ar thionóntachtaí atá i bhfeidhm cheana féin.

Is é an sprioc ná feabhas a chur ar shlándáil tionachta do thionóntaí agus níos mó infheistíochta príobháidí sa mhargadh cíosa a spreagadh ag an am céanna. Tá reachtaíocht chun na hathchóirithe seo a chur i bhfeidhm á hullmhú agus foilseofar iad níos déanaí i mbliana.

Preasráiteas: Tá athchóirithe suntasacha le tabhairt isteach ag an Rialtas san earnáil cíosa

Cosaintí Tionóntachta Níos Láidre

• Beidh tionóntachtaí nua a chruthaítear ón 1 Márta 2026 faoi réir Tionóntachtaí d’Íosfhad (TÍ).
• Beidh siad seo ina dtionóntachtaí rollacha 6 bliana, ag tairiscint níos mó cobhsaíochta do thionóntaí.
• Le linn na tréimhse 6 bliana, ní bheidh tiarnaí talún in ann deireadh a chur leis an tionóntacht ach amháin i gcásanna sonracha, amhail:
  • Níl an tionónta ag comhlíonadh a n-oibleagáidí.
  • Níl an mhaoin oiriúnach do riachtanais an tionónta a thuilleadh.
• Ceadófar do thiarnaí talún níos lú (a bhfuil 3 thionóntacht nó níos lú acu) deireadh a chur leis an tionóntacht tráth ar bith sna cásanna seo a leanas:
  • Deacrachtaí airgeadais a éilíonn díol na maoine.
  • Ní mór don tiarna talún nó ball dlúth teaghlaigh cónaí sa mhaoin.

Ag Deireadh Gach Téarma 6 Bliana

• Féadfaidh tiarnaí talún níos lú deireadh a chur leis an tionóntacht trí úsáid a bhaint as forais dlí atá ann cheana féin, lena n-áirítear:
  • An mhaoin a dhíol.
  • Áitíocht ag tiarna talún nó teaghlach.
  • Athchóirithe móra.
  • Úsáid na maoine a athrú.

Tiarnaí Talún Níos Mó (4+ tionóntacht)

• Ní cheadófar deireadh a chur le tionóntachtaí le haghaidh díola, athchóirithe, áitíochta nó athraithe úsáide.
• Féadfaidh deireadh a chur le tionóntachtaí fós i gcás:
  • Tionóntaí nach gcomhlíonann a n-oibleagáidí.
  • Maoin nach bhfuil oiriúnach a thuilleadh do riachtanais tionóntaí.

• I gcás tionóntachtaí nua ón 1 Márta 2026, beidh gach tiarna talún in ann cíos a shocrú ag rátaí an mhargaidh má bhí an cíos roimhe seo faoi bhun leibhéal an mhargaidh, agus má d’fhág an tionónta roimhe seo go deonach nó má sháraigh sé a n-oibleagáidí tionónta. Ina dhiaidh sin, cuirfear uasteorainn le méaduithe cíosa ag an ráta boilscithe de réir an PT nó 2%, cibé acu is ísle.
• Maidir le tionóntachtaí atá ann cheana (i bhfeidhm ar an 28 Feabhra 2026), cuirfear uasteorainn ar mhéaduithe cíosa ag an ráta boilscithe de réir an PT nó 2%, cibé acu is ísle.

Le haghaidh tuilleadh eolais ar na hathruithe seo atá le teacht, féach le do thoil ar : Faisnéis faoi leasuithe ar an margadh cíosa