Toghcháin Eorpacha

Toghann Éire 14 Fheisire chuig Parlaimint na hEorpa. Reáchtáladh na toghcháin is déanaí do Pharlaimint na hEorpa Dé hAoine, an 7 Meitheamh 2024. Beidh na chéad toghcháin eile ar siúl i mí na Bealtaine nó i mí an Mheithimh 2029.

Toghtar Parlaimint na hEorpa chun leasanna shaoránaigh an Aontais Eorpaigh a chur chun cinn. Tá cumhachtaí reachtacha, buiséadacha agus maoirseachta aici. Tá ról tábhachtach acu sin i bpróiseas reachtach an Aontais, i múnlú bhuiséad bliantúil an Aontais agus i maoirseacht an gheilleagair.

Bíonn toghcháin dhíreacha chuig Parlaimint na hEorpa ann gach cúig bliana: Déantar toghcháin a reáchtáil laistigh de thréimhse ceithre lá, i mí na Bealtaine nó i mí an Mheithimh de ghnáth, ar fud an Aontais Eorpaigh. Déanann an tAire Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta ordú ina bhfuil an lá agus na huaireanta le haghaidh vótaíochta socraithe a gcaithfidh a bheith ina dtréimhse 12 uair an chloig ar a laghad idir 7am agus 10.30pm.

Toghthóirí na hEorpa

Eolas faoin gcaoi a dtoghtar FPEnna na hÉireann i réimse teangacha éagsúla

In Éirinn, tá aon saoránach AE a bhfuil gnáthchónaí air nó uirthi in Éirinn, atá 18 mbliana d’aois nó níos sine ar lá na vótála, agus atá san áireamh i gClár na dToghthóirí, i dteideal vóta a chaitheamh i dtoghcháin Pharlaimint na hEorpa.

Tá an Stát roinnte ina thrí thoghcheantar do na toghcháin Eorpacha:

• Baile Átha Cliath
• An Deisceart
• An Lár Tíre-An tIarthuaisceart

Leagtar amach na toghlaigh san Acht Toghcháin (Leasú), 2023.

Reáchtáladh na Toghcháin Eorpacha in Éirinn Dé hAoine, an 7 Meitheamh 2024. Toghadh 14 Fheisire sna trí thoghcheantar do théarma parlaiminteach 2024 - 2029.

Tá torthaí na dtoghchán, arna gcomhthiomsú agus arna bhfoilsiú ag an roinn, ar fáil ag Torthaí Thoghcháin Pharlaimint na hEorpa 2024.

Caiteachais

Foráltar le haghaidh rialacha maidir le caiteachais ag toghcháin Eorpacha, agus teorainn ar chaiteachais a dhéanann iarrthóirí san Acht Toghcháin 1997.

• feidhmítear smacht ar chaiteachais trí chóras gníomhairí
• caithfear caiteachais a dhéanfaidh páirtí ar leibhéal náisiúnta a chur trí ghníomhaire náisiúnta
• bíonn gníomhaire náisiunta freagrach as caiteachais thar ceann gach iarrthóra
• is é 230,000 euro an teorainn ar chaiteachais d’iarrthóir ag toghcháin Eorpach. Leagtar seo amach in I.R. Uimh. 87 de 2004
• caithfear ráiteas i scríbhinn maidir leis na speansais toghcháin uile a chur faoi bhráid an Choimisiúin um Chaighdeáin in Oifigí Poiblí faoi cheann 56 lá ón lá vótaíochta ag an toghchán
• leagtar ráitis faoi bhráid dhá Theach an Oireachtais

Féach ar Shuíomh Idirlín an Choimisiúin um Chaighdeáin in Oifigí Poiblí le tuilleadh faisnéise a fháil.

Tabhartais

• ceanglaítear ar Fheisirí Eorpacha ráiteas maidir le tabhartais a chur ar fáil don Choimisiúin um Chaighdeáin in Oifigí Poiblí gach bliain, á thabhairt le fios cibé an bhfuarthas tabhartas os cionn 600 euro i rith na bliana agus sonraí aon tabhartais dá leithéid a thabhairt
• is éard atá i dtabhartas aon ranníocaíocht arna déanamh chun críocha polaitiúla agus féadfaidh airgead, earraí nó seirbhísí a bheith san áireamh
• tar éis toghcháin do Pharlaimint na hEorpa, caithfidh iarrthóirí nár éirigh leo ráiteas comhchosúil a chur ar fáil i ndáil le tabhartais a fuair siad ag an toghchán
• caithfidh ball de Pharlaimint na hEorpa nó iarrthóir ag toghchán Eorpach cuntas na dtabhartas polaitiúil a oscailt in institiúid airgeadais má fhaigheann siad tabhartas airgid os cionn 100 euro
• caithfidh ráiteas ón institiúid airgeadais agus deimhniú á rá gur taisceadh gach tabhartas airgid dá bhfuarthas sa chuntas agus gur úsáideadh gach suim a baineadh as an gcuntas chun críocha polaitiúla, a bheith in éineacht le ráiteas bliantúil baill nó ráiteas iarrthóra nár éirigh leis nó léi
• ní fhéadfaidh ball de Pharlaimint na hEorpa nó iarrthóir ag toghchán Eorpach glacadh le tabhartas os cionn 1,000 euro in aon bhliain ón deontóir céanna
• tá cosc ar thabhartais in airgead tirim os cionn 200 euro freisin
• tá cosc ar a bheith ag glacadh le tabhartais gan ainm os cionn 100 euro freisin agus caithfear aon tabhartais dá leithéid a ghéilleadh don Choimisiún um Chaighdeáin in Oifigí Poiblí

Féach ar Shuíomh Idirlín an Choimisiúin um Chaighdeáin in Oifigí Poiblí le tuilleadh faisnéise a fháil.

Caiteachas

Foráiltear san Acht Toghcháin, 1997 do rialacha maidir le caiteachas ag toghcháin Eorpacha, agus do theorainn ar chaiteachas iarrthóirí

• feidhmíonn an rialú caiteachais trí chóras gníomhairí
• ní mór caiteachas ó pháirtí ag an leibhéal náisiúnta a dhíriú trí ghníomhaire náisiúnta
• tá gníomhaire toghcháin freagrach as caiteachas thar ceann gach iarrthóra
• is é 230,000 euro an teorainn chaiteachais d’iarrthóir i dtoghchán Eorpach. Tá sé sin leagtha amach in I.R. Uimhir 87 de 2004
• ní mór ráiteas scríofa de na costais toghcháin ar fad a chur isteach chuig an gCoimisiún um Chaighdeáin in Oifigí Poiblí laistigh de 56 lá de lá na vótála ag an toghchán
• cuirtear ráitis faoi bhráid gach Tí den Oireachas

Tá tuilleadh eolais le fáil ar an suíomh gréasáin ‘Caighdeáin in Oifigí Poiblí’.

Tabhartais

• ní mór do FPEnna ráiteas tabhartas a thabhairt don Choimisiún um Chaighdeáin in Oifigí Poiblí gach bliain ag léiriú cibé an bhfuarthas tabhartas os cionn 600 euro i rith na bliana agus sonraí gach tabhartais dá leithéid á dtabhairt
• is éard atá i dtabhartas ná aon ranníocaíocht a dhéantar chun críoch polaitíochta, agus féadfaidh gur airgead, maoin, earraí nó seirbhísí a bheadh ann
• tar éis toghcháin do Pharlaimint na hEorpa, ní mór d’iarrthóirí nach n-éiríonn leo ráiteas cosúil a thabhairt maidir le tabhartais a fuair siad ag an toghchán
• ní mór do chomhalta de Pharlaimint na hEorpa nó iarrthóir ag toghchán Eorpach cuntas tabhartas polaitíochta a oscailt in institiúid airgeadais má fhaigheann siad tabhartas airgeadais a sháraíonn 100 euro.
• ní mór ráiteas ón institiúid airgeadais a bheith ag gabháil le ráiteas bliantúil comhalta, nó le ráiteas iarrthóra nár éirigh leis/léi, agus ní mór deimhniú a bheith ag gabháil leis ina luaitear gur taisceadh na tabhartais airgeadaíochta go léir a fuarthas sa chuntas agus gur úsáideadh na méideanna go léir a baineadh as an gcuntas chun críoch polaitiúil.
• Ní féidir le comhalta de Pharlaimint na hEorpa nó iarrthóir ag toghchán Eorpach glacadh le tabhartas a sháraíonn 1,000 euro in aon bhliain ón deontóir céanna
• Tá cosc ar shíntiúis airgid thirim a sháraíonn 200 euro a fháil freisin.
• Tá cosc ar ghlacadh le tabhartais anaithnide os cionn 100 euro, agus ní mór aon tabhartas den sórt sin a thabhairt suas don Choimisiún um Chaighdeáin in Oifigí Poiblí.

Tá tuilleadh eolais le fáil ar an suíomh gréasáin ‘Caighdeáin in Oifigí Poiblí’.