Bosca Éan
- Foilsithe: 27 Lúnasa 2025
- An t-eolas is déanaí: 27 Lúnasa 2025
Go ginearálta, is fearr a éiríonn le boscaí éan nuair a úsáidtear ábhair nádúrtha, ba cheart iad a chur gar don fhásra nó timpeall air, más féidir, agus ba cheart iad a chur i suíomhanna nach mbeadh an ghrian ag soilsiú go díreach orthu chun díhiodráitiú sicíní a sheachaint. Ba cheart bataí fara a sheachaint freisin mar gur fhoghlaim meaigeanna agus éin eile scíth a ligean orthu sin agus sicíní agus uibheacha a tharraingt amach astu. Más féidir, glan amach seanábhar neadaithe i mí Feabhra chun lotnaidí a dhíspreagadh, ach ní gá díghalrán ná aon cheimiceáin a úsáid.
Bosca Neadaireachta Oscailte (Spideog agus Cuilire Liath)
Is fearr le spideoga spásanna foscúla, ciúine le haghaidh neadú, agus is minic a bhíonn siad gar do leibhéal na talún (1.5m-2m ón talamh). Níl poll isteach beag ag bosca neadaireachta spideog agus is gnách go mbíonn sé oscailte chun aithris a dhéanamh ar shuíomhanna neadaithe nádúrtha. Is féidir le Dreoilín nó Cuilire Liath na boscaí seo a úsáid uaireanta. Ba cheart na boscaí a shuiteáil ar fhoscadh faoi fhéith nó faoi fhásra a ghobann amach, más féidir, nó faoi limistéir dhuilleacha amhail fálta sceach gairdín nó faoi thoir. Suite go hidéalach i limistéir ina bhfuil tréan bia feithidí, go háirithe i rith mhíonna an earraigh agus an tsamhraidh nuair a bhíonn spideoga ag neadú. Is fearr boscaí neadaireachta spideog a chur in áit ionas go mbeidh an bealach isteach ó thoir-thuaidh agus go mbeidh sé ar scáth na gnáthghaoithe agus na báistí. Seachain gaistí gréine soiléire, mar shampla ballaí a bhfuil aghaidh ó dheas orthu.
Dreoilín
Speiceas: Dreoilín (Troglodytes troglodytes).
Tá an dreoilín ar cheann de na héin is lú in Éirinn agus tá sé le fáil i mbeagnach gach gnáthóg. Neadaíonn siad i liathróid sféarúil caonaigh agus bealach isteach beag ar an taobh. Úsáidfidh dreoilíní boscaí neadaireachta oscailte nó ag a bhfuil poll isteach (28mm). Ba cheart boscaí neadaireachta a chur gar don talamh (1.5m – 2m ar airde) i bhfásra dlúth ina bhfuil neart feithidí beaga agus larbhaí chun iad a bheathú. Ba cheart go mbeadh aghaidh an bhosca neadaireachta suite soir ó thuaidh chun dálaí aimsire crua a sheachaint.
Meantán Gorm
Speiceas: Meantán Gorm (Cyanistes caeruleus).
Úsáideann meantáin ghorma gága i gcrainn nó i mballaí le neadú agus úsáidfidh siad boscaí neadaireachta go fonnmhar. Is éin bheaga iad a dhéanann neadacha i gcuasa ar fearr leo boscaí le poll isteach beag (25-28 mm ar trastomhas) chun éin níos mó a choinneáil ó dhoras. Ba cheart na boscaí sin a dhéanamh as adhmad nó as ábhair nádúrtha chomhchosúla, lena dtairgtear insliú agus cosaint ar na heilimintí. Ba cheart boscaí meantán gorm a shuiteáil i gcoillearnacha lánaibí, i ngairdíní, nó gar d’fhálta sceach, go hidéalach thart ar 2-4 mhéadar os cionn na talún, agus aghaidh á tabhairt ar shuíomh ciúin foscúil. Is é an t‑am is fearr chun na boscaí seo a shuiteáil ná go luath san earrach sula dtosaíonn na héin ag neadú, agus iad a chur i gceantair ina bhfuil foinsí feithidí agus síolta in aice láimhe.
Meantán Mór
Speiceas: Meantán Mór (Parus major).
Úsáideann meantáin mhóra cuasa i gcrainn nó i mballaí le neadú agus úsáidfidh siad boscaí neadaireachta go fonnmhar. Tá siad beagán níos mó ná meantáin ghorma agus teastaíonn bosca uathu le poll iontrála níos mó (thart ar 32 mm ar trastomhas). Cosúil le meantáin ghorma, is fearr leo boscaí le cúl soladach agus urláir adhmaid chun cosaint a dhéanamh ar chreachadóirí. Ba cheart na boscaí seo a chur i ngairdíní lánaibí, páirceanna, nó imill choillearnaí, thart ar 2-4 mhéadar os cionn na talún. Bíonn rath orthu i gceantair ina bhfuil soláthar maith feithidí, síolta agus crann, go háirithe san earrach nuair a thosaíonn siad ag neadú. Is iad seo a leanas na suíomhanna idéalacha:
tamhan crainn nó post adhmaid a bhfuil gnáthghaotha ar chúl aige.
Gealbhan Binne
Speiceas: Gealbhan Binne (Passer domesticus).
Is éin shóisialta iad gealbhain bhinne agus is minic a bhíonn siad ag neadú i gcoilíneachtaí. De ghnáth úsáideann siad cuas i bhfoirgneamh, go háirithe faoi sceimhleacha nó poill déanta de bharr brící ar iarraidh le neadú. Úsáideann gealbhain bhinne boscaí neadaireachta freisin. Tá poill isteach bheaga chiorclacha (thart ar 32 mm) ag a mboscaí neadaireachta agus is féidir iad a dhearadh le roinnt urrann nó boscaí ar leith chun freastal ar phéirí éagsúla. Ba cheart na boscaí seo a shuiteáil i suíomhanna uirbeacha, fo-uirbeacha nó talmhaíochta gar d’áiteanna ina bhfuil daoine ina gcónaí, mar shampla, gairdíní, sceimhleacha foirgneamh, sciobóil, nó seideanna. Ba cheart an bosca a chur thart ar 1.5-2 mhéadar os cionn na talún i suíomh foscúil, agus ba cheart go dtarlódh suiteáil go déanach sa gheimhreadh nó go luath san earrach chun foscadh a thabhairt do ghealbhain atá ag neadú.
Druid
Speiceas: Druid (Sturnus vulgaris).
Éan comónta, a fhaightear faoin tuath agus i mbailte agus i gcathracha araon. Is éin gheabacha agus shóisialta iad na druideanna a fhaightear go minic i gcoilíneachtaí scaoilte. Úsáideann druideanna poill nó scáintí i bhfoirgnimh agus i gcrainn le síolrú. Is féidir le druideanna boscaí neadaireachta a úsáid freisin, teastaíonn bosca neadaireachta uathu le poll istigh mór cruinn (45mm) agus déanta as adhmad tiubh (thart ar 15mm) a chuirfidh insliú maith ar fáil. Ba cheart na boscaí seo a chur faoi sceimhleacha tithe nó ar chrainn lánaibí 3m ar a laghad os cionn na talún, agus a n‑aghaidh soir ó thuaidh go hidéalach chun dálaí aimsire crua a sheachaint. Ba cheart na boscaí a shuiteáil le linn an gheimhridh nó go luath san earrach chun ligean do dhruideanna an bosca a aimsiú roimh an séasúr pórúcháin.