An Scagthástáil agus CervicalCheck

Forléargas

Is é CervicalCheck an clár scagthástála ceirbheacs náisiúnta in Éirinn. Cuirtear scagthástála ceirbheacs (smearaidh) ar fáil saor in aisce leis do mhná atá idir 25 agus 60 bliain d’aois.

Ón tráth ar bunaíodh CervicalCheck in 2008, tá breis is 3 mhilliún scagthástáil déanta agus braitheadh níos mó ná 100,000 cás de chealla ceirbheacs neamhghnácha, a bhféadfadh go leor acu a bheith ina n-ailse mura mbraitear iad trí scagadh agus a chóireáil in am maith. Tá laghdú tagtha ar an ráta ailse cheirbheacs síos ó thart ar 14 cás in aghaidh gach 100,000 bean sna blianta 2009 go 2011, go dtí 10 gcás in aghaidh gach 100,000 bean sna blianta 2013 go 2015.

Is bealach é an scagthástáil ceirbheacs (tástáil smearaidh) chun cealla neamhghnácha sa cheirbheacs (muineál na broinn) a bhrath. Uaireanta, tugtar cealla réamh-ailseacha ar chealla neamhghnácha. Mura mbraitear iad, d’fhéadfadh na cealla neamhghnácha seo a bheith ina n-ailse cheirbheacsacha, agus mar sin is féidir an ailse a chosc ach iad a bhaint. Meastar gur féidir leis an scagadh ceirbheacs rialta 75% de chásanna ailse cheirbheacs a chosc.

Cé go mbíonn an chuid is mó de thorthaí tástála smearaidh gnáth, léiríonn roinnt tástálacha athruithe i gcealla an cheirbheacs. Is é an víreas papillomavirus daonna (HPV) is cúis leis an gcuid is mó de na hathruithe seo.

Papillomavirus daonna (HPV)

Is víreas coitianta é HPV a bhíonn ag mórchuid na ndaoine ag pointe éigin ina saol. Tá níos mó ná 100 chineál éagsúla den víreas HPV ann. Is féidir le roinnt cineálacha den HPV a bheith ina gcúis le hathruithe cille sa cheirbheacs (muineál na broinne). Is gnách go nglanann córas imdhíonachta an choirp an HPV amach. Mura nglanann an t-ionfhabhtú an HPV amach leis féin, tá baol níos mó ann go ndéanfar athruithe ar chealla ceirbheacsacha a bhféadfadh cóireáil a bheith ag teastáil uathu.

Teorainneacha na scagthástála ceirbheacs

Is iad príomhtheorainneacha an scagthástála ceirbheacs:

ní choiscfidh an scagadh ceirbheacs gach cás den ailse cheirbheacs
forbróidh mná áirithe an ailse cheirbheacs fós féin in ainneoin an scagadh rialta a dhéanamh
tá roinnt athruithe neamhghnácha cille ann a bhféadfar iad a chailliúint. Má dhéantar scagadh ar 1,000 bean, beidh cealla ceirbheacs neamhghnácha ag thart ar 20 bean díobh. Braithfear thart ar 15 bean ar na cealla seo trí scagadh. Ní dhéanfar na cealla seo a bhrath tríd an scagadh i timpeall cúig ban astu siúd, agus d’fhéadfadh an ailse cheirbheacs a fhorbairt sna mná siúd

Bréagdheimhnigh agus bréagdhiúltaigh

Uaireanta bíonn torthaí tástála míchruinn. Tugtar ‘bréagdheimhnigh’ agus ‘bréagdhiúltaigh’ ar na tástálacha siúd. Ní féidir bréagdheimhnigh agus bréagdhiúltaigh a sheachaint. Tarlaíonn siad i ngach clár scagtha.

féadtar toradh a thuairisciú mar thoradh diúltach (gnáthchealla), cé go bhfuil cealla neamhghnácha sa cheirbheacs. Féadfar go gciallódh ‘bréagdhiúltach’ nach ndéantar tuilleadh imscrúduithe ar bhean nuair a d’fhéadfadh baol ailse a bheith ann ag an am sin. Dá bhrí sin, fiú má tá toradh an tástála gnáth, d’fhéadfadh go mbeadh baol fós ann don bhean ailse cheirbheacs go bhfhorbróidh sí ailse cheirbhics níos déanaí. Mar gheall air sin, tá sé tábhachtach go bhfreastalaíonn mná ar scagthástáil ceirbheacs gach uair a bhíonn dlite duit agus go dtugann siad aird i gcónaí ar na hairíonna a d’fhéadfadh a bheith ann
féadtar toradh a thuairisciú mar thoradh dearfach (cealla neamhghnácha), cé nach ndéantar aon athruithe ar chealla an cheirbheacs. D’fhéadfadh sé a tharlú, mar gheall ar gur ‘bréagdearfach’ atá ann, go mbeidh tuilleadh imscrúduithe le déanamh ar bhean ach sa deireadh go ndeimhnítear nach raibh aon bhaol ailse ann ag an am sin

Cuid dhílis d’aon chlár scagtha ceirbheacs is ea torthaí bréagdhiúltacha.

Ag freastal ar an scagthástáil ceirbheacs

Sábhálann an scagadh ceirbheacs rialta saol. Is féidir athruithe neamhghnácha i gcealla an cheirbheacs a bhrath leis, tráth a bhfuil sé níos éasca iad a chóireáil agus cabhraíonn sé le hathruithe a bhrath sula bhforbraíonn na hairíonna.

Ón tráth ar thosaigh CervicalCheck i 2008:

tá breis is 3 mhilliún scagthástáil déanta
braitheadh níos mó ná 100,000 cás de chealla ceirbheacs neamhghnácha, agus d’fhéadfadh go leor acu a bheith ina n-ailse mura mbraitear iad tríd an scagadh, agus a chóireáil nuair is gá

Fiosrúchán Scópála an Dr Scally

Athbhreithniú Neamhspleách ar Shaineolaithe Cliniciúla ag an gColáiste Ríoga Cnáimhseachais agus Gínéiceolaíochta (RCOG)

Coiste Stiúrtha CervicalCheck

CervicalCheck

Cad atá i ndán don scagadh ceirbheacsach agus do chosc na hailse cheirbheacs in Éirinn

Ghlac an rialtas le moltaí uile an Dr Scally maidir le CervicalCheck. Is féidir nuashonruithe ar dhul chun cinn chur i bhfeidhm mholtaí an Dr Scally a fháil anseo.

Is féidir le clár scagtha dea-eagraithe, nuair a dhéantar é a chomhcheangal le vacsaíniú HPV do bhuachaillí agus do chailíní, deireadh a chur le hailse cheirbheacs. Tá an vacsaín HPV á tairiscint do chailíní cheanna féin nuair atá siad sa chéad bhliain sa mheánscoil.

I mí Mheán Fómhair i mbliana, rinneadh an Tairgfear vacsaín HPV do bhuachaillí sa chéad bhliain ar an meánscoil. Tá maoiniú curtha ar fáil chun go dtarlódh sé seo, tar éis moladh ó HIQA.

Cuireadh maoiniú ar fáil freisin chun athrú go cineál nua tástála do scagadh ceirbheacs, [external-link https://www.hiqa.ie/reports-and-publications/health-technology-assessment/hta-hpv-testing-cervical -scagadh-scagadh | an tástáil HPV. ] Tá tabhairt isteach scagthástáil phríomhúil HPV ar aon dul le forbairtí i scagadh ceirbheacs go hidirnáisiúnta. Beidh Éire i measc na chéad tíortha ar domhan chun an t-athrú seo a thabhairt isteach. Tá obair phleanála mhionsonraithe ar siúl anois chun an clár scagthástála ceirbheacs a athrú go dtí an cineál nua tástála seo.

Cumarsáid oscailte macánta le hothair a chinntiú

Is tosaíocht é seirbhís sláinte a spreagadh nuair a bhíonn cumarsáid oscailte macánta le hothair. Tá roinnt moltaí déanta i dtuarascáil an Dr Scally ar shaincheisteanna CervicalCheck faoi nochtadh oscailte agus faoi shláinte na mban. Tá na moltaí seo á gcur i bhfeidhm.

Bunaíodh an Oifig Náisiúnta um Shábháilteacht Othar sa Roinn Sláinte in 2016 agus cuimsíonn a cuid oibre clár tionscnamh sábháilteachta othar lena n-áirítear reachtaíocht sábháilteachta othar. Sa bhliain 2017, ritheadh an tAcht um Dhliteanas Sibhialta (Leasú), 2017, ina ndearnadh foráil don chreat dlíthiúil chun tacú leis an nochtadh oscailte deonach. Is cuid amháin den obair iad na forálacha seo chun cur chuige cuimsitheach othar-lárnach a chur chun cinn maidir le teagmhais sábháilteachta othar a chosc, a bhainistiú agus foghlaim uathu.

I mí Iúil 2018, cheadaigh an Rialtas an Scéim Ghinearálta an Bhille um Shábháilteacht Othar. Comhlánóidh an Bille na cosaintí dlíthiúla do chliniceoirí atá ag gabháil do nochtadh oscailte a tugadh isteach tríd an Acht um Dhliteanas Sibhialta (Leasú) 2017.

I mí na Nollag na bliana seo caite, bhronn an Roinn Sláinte an conradh le haghaidh nasc nua neamhspleách Seirbhís Abhcóideachta Sábháilteachta Othar. Tacóidh an tseirbhís seo leo siúd ar mian leo gearán a dhéanamh faoina dtaithí ar an tseirbhís sláinte poiblí agus soláthróidh sí tacaíocht d’othair a bhféadfadh eachtra sábháilteachta othar difear a dhéanamh dóibh. Meastar go dtiocfaidh an tseirbhís i bhfeidhm sa dara leath de 2019.