Ó An Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Rinne Jack Chambers TD, Príomh-Aoire an Rialtais agus Aire Stáit na Gaeltachta agus an Spóirt an dara tuairisc bhliantúil ar dhul chun cinn Phlean Gníomhaíochta don Ghaeilge 2018-2022 a sheoladh inniu thar ceann an Rialtais.
Cuimsítear an tréimhse 18 mí ó 1 Iúil 2019 go 31 Nollaig 2020 sa dara tuairisc seo ina bhfuil leargas ar timpeall 180 gníomh sonrach atá le feidhmiú ag timpeall 60 geallsealbhóir thar shaolré cúig bliana an phlean. Tá freagracht fhoriomlán ag an Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán as comhordú a dhéanamh ar fheidhmiú an Phlean, a thagann le cuspóirí foriomlána na Straitéise 20 Bliain don Ghaeilge 2010-2030 agus leis na naoi réimse gníomhaíochta sa Straitéis.
Tagann foilsiú na tuairisce, a cuireadh faoi bhráid an Rialtais le gairid, leis an ngealltanas a rinneadh nuair a seoladh an Plean Gníomhaíochta i mí an Mheithimh 2018 go bhfoilseofaí a leithéid de thuairisc go bliantúil, ar son na trédhearcachta agus na cuntasachta.
In ainneoin na ndúshlán a tháinig chun cinn ó thús 2020 de dheasca COVID-19, tuairiscítear dul chun cinn suntasach trí chéile maidir le cur chun feidhme na bearta atá sa phlean.
Seo a leanas spléachadh ar na príomhnithe a baineadh amach thar an tréimhse maidir leis an naoi Réimse Gnímh thuasluaite:
Tá tuilleadh eolais ar fáil faoin bPlean Gníomhaíochta (PG5) agus an Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge (S20) ag an nasc a leanas: https://www.gov.ie/ga/eolas-polasaithe/an-straiteis-20-bliain-don-ghaeilge-2010-2030/
Chuir an tAire Catherine Martin fáilte roimh fhoilsiú na tuairisce agus dúirt:
“Níl aon amhras ach go raibh dúshlán faoi leith bainteach leis an tréimhse ó thús 2020 mar gheall ar COVID-19. Fearacht gach réimse eile den saol d’imir an phaindéim tionchar suntasach ar ábaltacht gach eagraíocht lena mbaineann forfheidhmiú an Phlean Gníomhaíochta a gcion a dhéanamh chun cúram a dhéanamh de na bearta a mbaineann leo agus dá gcláir oibre trí chéile ar son na Gaeilge agus na Gaeltachta. Mura raibh aon neart ag éinne air sin, is díol suntais agus misnigh é gur aimsíodh bealaí agus seifteanna nua malartacha chun rudaí a dhéanamh”.
Dúirt an tAire Stáit Jack Chambers:
“Ó ceapadh mé mar Aire Stáit na Gaeltachta tá gach deis tapaithe agam laistigh de na srianta COVID-19 chun bualadh leis an iliomad eagraíochtaí Gaeilge agus Gaeltachta fud fad na tíre ar mhaithe le cloisteáil uathu faoina bhfuil ar bun agus beartaithe acu ar leas na Gaeilge, ar leas na Gaeltachta agus ar leas an phobail lena mbaineann siad."
Dúirt an tAire Stáit chomh maith:
“De thoradh na comhpháirtíochta agus na comhúinéireachta a bhaineann leis seo uile, is údar sásaimh é domsa go bhfuil dul chun cinn suntasach le sonrú sa dara tuairisc seo ar chur chun feidhme an Plean Gníomhaíochta. Lena foilsiú, cuirtear ar shúile an Oireachtais, an státchórais, na n-eagraíochtaí Gaeilge agus Gaeltachta agus an phobail trí chéile an méid atá déanta san achar ama 18 mhí ó Iúil 2019 go Nolllaig 2020. Tugtar léargas ann chomh maith maidir le cá háit is gá le tuilleadh oibre a dhéanamh chun cúram níos fearr a dhéanamh de na bearta úd sa Phlean a bhfuil moill luaite leo.
Tugtar léargas san achoimre fheidhmeach ar fheidhmiú na mbeart éagsúil mar a bhaineann siad leis na naoi réimse faoi leith mar a leagtar amach iad sa Straitéis í féin eadhon:
Tugtar léargas ar staid na mbeart sin agus na mbeart eile ag deireadh mhí na Nollag 2020 sa tuairisc féin ach seo leanas na buaicphointí:
Den 185 gníomh sa Phlean, bhí 51 gníomh le cur i bhfeidhm idir 2018 agus deireadh 2020 mar atá léirithe sa ghraf thuas.
Seo a leanas spléachadh ginearálta ar an dul chun cinn a rinneadh i leith na réimsí gnímh faoi leith:
Réimse Gnímh 1: Oideachas
Réimse Gnímh 2: An Ghaeltacht
Réimse Gnímh 3: An Teaghlach ag Cur na Teanga ar Aghaidh – Idirghabháil go Luath
Réimse Gnímh 4: Riarachán, Seirbhísí agus Pobal
Réimse Gnímh 5: Na Meáin & An Teicneolaíocht
Réimse Gnímh 6: Foclóirí
Réimse Gnímh 7: Reachtaíocht agus Stádas
Réimse Gnímh 8 – Saol Eacnamaíochta
Monatóireacht
Mar a bhaineann sé le feidhmiú an chur chuige leasaithe a leagadh amach sa phlean gníomhaíochta maidir le monatóireacht, tionóladh 3 chruinniú den choiste stiúrtha faoi chathaoirleacht na Roinne le linn na tréimhse tuairiscithe.