Ó An Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Inniu, d'fhoilsigh an tAire Leanaí agus Gnóthaí Óige, Dr Katherine Zappone, an chéad phlean cur i bhfeidhm atá ullmhaithe ag an Rialtas don 'Chéad 5', an chéad straitéis riamh in Éirinn do luath-óige.
Straitéis radacach deich mbliana is ea Céad 5 agus leis an straitéis sin, bainfear amach an méid seo a leanas:
Leagtar amach sa Phlean um Chur i bhFeidhm na céimeanna uaillmhianacha a thógfar sa chéad tréimhse den chur i bhfeidhm - ó 2019 go 2021. Rinne an Roinn Leanaí agus Gnóthaí Óige cathaoirleacht ar Ghrúpa Idir-Rannach agus d'fhorbair an grúpa sin an plean um chur i bhfeidhm.
Agus í ag labhairt inniu mar gheall ar fhoilsiú an phlean, dúirt an tAire Zappone:
"Mar Aire Leanaí agus Gnóthaí Óige, tá lúcháir orm an Plean um Chur i bhFeidhm na Chéad 5 a fhoilsiú.
"Tá cur síos déanta sa phlean trí bliana seo ar na céimeanna a thógfaimid sa ghearrthéarma chun ollstruchtúr na seirbhísí luath-óige a athchóiriú sna deich mbliana atá amach romhainn, chun a dheimhniú go mbeidh na tacaíochtaí uile atá de dhíth ag leanaí ar fáil acu agus barr a gcumais a bhaint amach.
"Sa Phlean seo, leagtar amach an chonair chun an fhís atá sa Chéad 5 a bhaint amach".
Sainaithnítear sa Chéad 5 breis agus 150 gníomh a dhéanfar a thabhairt chun cinn sa chéim thosaigh um chur i bhfeidhm ó 2019 go 2021. Seo achoimre de na gníomhartha agus garspriocanna tábhachtacha:
i. Teacht ar réimse níos fairsinge de roghanna do thuismitheoirí chun cothromaíocht a bhaint amach idir oibriú agus cúram a thabhairt
Mar gheall ar sceidil na ngarspriocanna a bhainfear amach faoi 2021, déanfar cinnte de go mbeidh teidlíocht aonair ag tuismitheoirí do sheacht seachtaine de shaoire thuismitheoireachta íoctha, a d’fhéadfadh a chur ar chumas leanaí tairbhe a bhaint as cúram tuismitheora breise 14 seachtaine ina gcéad bhliain. Aithníodh réimse de garspriocanna chun go mbainfear an méid seo a leanas amach faoi 2021:
Déanfaidh an Roinn Dlí agus Cirt agus Comhionannais agus an Roinn Gnóthaí Fostaíochta agus Coimirce Sóisialaí an obair seo a stiúradh agus déanfaidh an Roinn Gnó, Fiontar agus Nuálaíochta agus an Roinn Leanaí agus Gnóthaí Óige é a thacú.
ii. Samhail nua de thacaíocht tuistithe
Tá clár oibre sa Phlean um Chur i bhFeidhm na Chéad 5 chun go mbainfear amach an méid seo a leanas faoi 2021:
Déanfaidh an tAonad Tuistithe nua, a bhunaigh an Roinn Leanaí agus Gnóthaí Óige le déanaí, an obair seo a stiúradh agus déanfaidh roinnt Ranna Rialtais eile é a thacú.
iii. Forbairtí nua ar shláinte leanaí
Mar gheall ar na garspriocanna a aithníodh sa Phlean um Chur i bhFeidhm na Chéad 5, déanfar tacaíochtaí sláinte leanaí a neartú sna trí bliana atá amach romhainn. Beidh na garspriocanna sin ag cuir leis agus ar aon dul leis na polasaithe sláinte atá ann cheana, lena n-áirítear an Creat Polasaí um Éire Shláintiúil agus an Beartas Náisiúnta nua Sláinte Bhéil, Smile agus Sláinte.
Sa chéad chéim um chur i bhfeidhm, faoi stiúir na Roinne Sláinte, beidh an méid seo a leanas:
Déanfar dul chun cinn suntasach i bhforbairt lucht saothair a bheidh tiomnaithe ar shláinte leanaí. Beidh sin dírithe i dtosach ar cheantair ina bhfuil ard-dlús daonra agus míbhuntáiste. Déanfar an obair bhunúsach atá de dhíth chun an gníomh bunathraitheach seo a bhaint amach sa chéad chéim den chur i bhfeidhm.
iv. Athchóiriú an chórais Luathfhoghlama agus Chúraim (LFC)
Leagtar amach conair shoiléir chun inacmhainneacht, inrochtaineacht agus cáilíocht Luathfhoghlamtha agus Cúraim agus Cúraim Leanaí ar Aois Scoile. Tá sceidil garspriocanna ann chun an méid seo a leanas a bhaint amach:
Déanfaidh an Roinn Leanaí agus Gnóthaí Óige agus an Roinn Oideachais agus Scileanna an obair seo a stiúradh.
v. Pacáiste beart chun dul i ngleic le bochtaineacht luath-óige, lena n-áirítear bochtaineacht a bhaineann le hioncam, fuinneamh agus bia.
Sainaithnítear sa Phlean um Chur i bhFeidhm na Chéad 5 bearta nua a rachaidh i ngleic le bochtaineacht sa luath-óige. Beidh bearta maidir le bochtaineacht ioncaim, bochtaineacht fuinnimh agus bochtaineacht bia le fáil ann. Déanfar cinnte de go mbainfear an méid seo a leanas amach faoi 2021:
Déanfar obair tosaigh ar shamhail de chineál DEIS a thabhairt isteach do shuíomhanna LFC.
Déanfaidh roinnt Ranna Rialtais an obair seo a stiúradh, lena n-áirítear Leanaí agus Gnóthaí Óige; Sláinte; Cumarsáid, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaol; Talmhaíocht, Bia agus Mara; agus Gnóthaí Fostaíochta agus Coimirce Sóisialaí.
Agus í ag déanamh tráchta ar an bPlean um Chur i bhFeidhm, labhair an tAire Zappone faoin dul chun cinn atá déanta cheana - agus cuid mhaith de na gníomhartha á gcur i bhfeidhm cheana féin:
"Tá dul chun cinn suntasach déanta cheana féin ar na gealltanais atá sa Chéad 5, ó foilsíodh i dtús é i mí na Samhna 2018.
"I mo Roinn féin, tá tús curtha leis na blocanna tógála, atá riachtanach chun an plean a chur i bhfeidhm, lena n-áirítear Aonad Tacaíochta Tuistithe, Oifig um Chur i bhFeidhm na Chéad 5 agus Plean Meastóireachta agus Taighde Céad 5.
"Le déanaí, d'fhoilsigh mé na baill agus na téarmaí tagartha don Ghrúpa Stiúrtha ar an bPlean Forbartha don Fhórsa Oibre le haghaidh na hEarnála Luathfhoghlamtha agus Cúraim agus Cúraim Leanaí ar Aois Scoile. Déanfar na baill agus na téarmaí tagartha don Sainghrúpa le haghaidh athchóiriú ar an tsamhail chistithe a fhoilsiú taobh istigh de mhí.
"Chomh maith leis sin, leanfar ar aghaidh le hullmhúchán dian chun an Scéim Náisiúnta Cúraim Leanaí a sheoladh níos déanaí i mbliana".
Chuir an tAire fáilte roimh na hiarrachtaí comhoibríocha agus an uaillmhian atá againn ar fad an fhís atá sna Chéad 5 a bhaint amach - ar fud an Rialtais, Gníomhaireachtaí Stáit agus an Earnáil Pobail agus Dheonach.
"Straitéis uile-Rialtais, uile-shochaí fiú, is ea Céad 5 - beidh ról ag gach duine.
"Agus muid ag baint amach na spriocanna atá sa Phlean um Chur i bhFeidhm seo, beidh mo Roinn i gcónaí ag obair chun an iarracht chomhoibríoch seo a stiúradh.
"Táim ag tnúth go mór le hobair a dhéanamh le comhghleacaithe i Ranna Rialtais eile, i nGníomhaireachtaí Stáit, san Earnáil Pobail agus Dheonach agus páirtithe eile chun torthaí níos fearr a bhaint amach do naíonáin, leanaí óga agus a dteaghlaigh".
Tá sé beartaithe ag an Oifig um Chur i bhFeidhm na Chéad 5 tuarascáil bhliantúil a fhorbairt agus beidh an tuarascáil sin bunaithe ar an bPlean um Chur i bhFeidhm. Bhunaigh an Roinn Leanaí agus Gnóthaí Óige an Oifig sin le déanaí chun monatóireacht agus tuairisciú a mhaoirsiú ar chur i bhfeidhm na Chéad 5.
CRÍOCH