Ó An Roinn Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Rinne Ossian Smyth, an tAire Stáit ar a bhfuil freagracht as Cumarsáid agus as an nGeilleagar Ciorclach, comhairliúchán poiblí a sheoladh ar na dréachtrialacháin le haghaidh tobhach comhshaoil ar chupáin indiúscartha aonúsáide ina bhfuil deochanna teo a thabhairt isteach.
Tá an tobhach ar chupáin indiúscartha aonúsáide á thabhairt isteach chun dreasacht a thabhairt do dhaoine cupáin a athúsáid. Feidhmeofar é ar bhealach atá comhchosúil leis an mbealach ina bhfeidhmítear an tobhach ar mhálaí plaisteacha. Faoi na rialacháin seo, féadfaidh tomhaltóirí cupán in-athúsáidte a úsáid agus iad ag ceannach deoch the nó féadfaidh siad 20 cent a íoc as ceann indiúscartha.
Tá sé mar aidhm leis an gcomhairliúchán tuairimí na ngeallsealbhóirí uile a fháil ar fud trí shnáithe — an pobal, an lucht gnó, agus páirtithe leasmhara eile. Tiocfaidh an tréimhse comhairliúcháin don chomhairliúchán Gaeilge chun deiridh ag 5.30i.n. an 1 Nollaig 2022. Moltar sa chomhairliúchán go ndéanfaí na rialacháin i mí na Nollag, agus trí mhí eile (ar a laghad) á gcur i leataobh chun go bhféadfar socruithe ullmhúcháin agus idirthréimhseacha cuí a dhéanamh sula gcuirfear an tobhach i bhfeidhm.
Dúirt an tAire Smyth:
"Seoltar na milliúin cupán aonúsáide chuig líontaí talún nó lena loscadh gach bliain in Éirinn. Is é an uaillmhian atá taobh thiar den tobhach seo ná go mbeidh Éire ar cheann amháin de na chéad tíortha ar domhan a chuirfidh deireadh le cupáin indiúscartha caife agus, ar an tslí sin, go laghdófar dramhaíl inseachanta agus go rannchuideofar le gníomhú ar son na haeráide. Bíonn a lán daoine ag roghnú a gcupáin in-athúsáidte féin a úsáid gach lá.
"Cé nach bhfuil sé mar aidhm leis an tobhach comhshaoil seo ioncam a chruinniú, imfhálófar na fáltais i gciste um an ngeilleagar ciorclach do thionscadail a bhaineann le cuspóirí comhshaoil agus cuspóirí athrú aeráide.
"Tá tabhairt isteach rathúil an tobhaigh ar mhálaí plaisteacha sa bhliain 2002 mar fhianaise ar an dóigh dhearfach a bhfreagraíonn tomhaltóirí d’athruithe beaga ina ngnáthamh laethúil. Tá muinín agam go nglacfaidh daoine leis an aistriú chuig táirgí in-athúsáidte, agus mholfainn do gach duine a dtuairimí ar na dréachtrialacháin a chur in iúl trí pháirt a ghlacadh sa chomhairliúchán poiblí."
Úsáidfear an fhaisnéis a gheofar ón gcomhairliúchán poiblí seo mar bhonn eolais agus na rialacháin á dtabhairt chun críche. Foilseofar tuarascáil comhairliúcháin ar shuíomh gréasáin na Roinne in am trátha.
CRÍOCH
Leagtar amach sa Phlean Gníomhaíochta Dramhaíola le haghaidh Geilleagar Ciorclach, ar plean náisiúnta é, na gealltanais chun tobhaigh chomhshaoil nua a thabhairt isteach ar mhaithe le hiompraíocht níos freagraí bainistíochta dramhaíola a chothú. Tugtar leis an Acht um an nGeilleagar Ciorclach agus Forálacha Ilghnéitheacha, a síníodh ag deireadh mhí Iúil, an creat reachtach chun an tAire a cheadú na tobhaigh sin a chur chun feidhme.
Tá sé mar thosaíocht tosaigh ag an Roinn Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide an tobhach ar chupáin indiúscartha aonúsáide do dheochanna teo a thabhairt isteach. Tá an méid sin á dhéanamh anois trí reachtaíocht thánaisteach. Leathnófar an reachtaíocht sin le himeacht ama chun go n-áireofar léi deochanna fuara agus míreanna eile aonúsáide, tar éis tuilleadh anailíse agus comhairliúcháin a dhéanamh le geallsealbhóirí agus leis an bpobal.
Sa suirbhé náisiúnta bruscair is déanaí, a foilsíodh i mí an Mheithimh 2022, d’aimsigh Irish Business Against Litter (IBAL) go bhfuil údar ann leis an tobhach seo a thabhairt isteach mar gheall ar a leitheadúla atá cupáin chaife ar ár sráideanna, cé go bhfuil laghdú géar tagtha ar an líon ball dubh bruscair atá ann sa tír. Aimsíodh sa suirbhé gurb ard fós atá an méid bruscair cupán caife agus iarradh ann go ndéanfaí gníomhartha chun úsáid cupán páipéir, cupán inmhúirínithe agus cupán in-athchúrsáilte a dhídhreasú. Éascófar na gníomhartha sin leis na rialacháin seo.
Aidhm eile atá leis an tobhach is ea spreagadh a thabhairt do dhaoine smaoineamh faoi na nithe eile is féidir leo a dhéanamh ina ngnáthshaol laethúil chun úsáid acmhainní a laghdú agus chun rannchuidiú le gníomhú ar son na haeráide.
Feidhmítear an tobhach ar bhealach atá comhchosúil leis an mbealach ina bhfeidhmítear an tobhach ar mhálaí plaisteacha, agus na fáltais á n-imfhálú i gciste um an ngeilleagar ciorclach do thionscadail a bhaineann le cuspóirí comhshaoil agus cuspóirí gníomhaithe ar son na haeráide. Tá na cineálacha sonracha tionscadal a bhféadfar na cistí a úsáid dóibh leagtha amach in alt 8 den Acht um an nGeilleagar Ciorclach. . Ní beart cruinnithe ioncaim é an tobhach, is ar mhaithe le hathrú iompraíochta a sholáthar atá sé. Má éiríonn linn an t-athrú sin a sholáthar, imeoidh an t-ioncam as radharc i gceann tamaillín de réir mar a dhéanann daoine an t-aistriú.