Preasráitis
Faomhadh na Comh-Aireachta don Bhille um Pleanáil agus Forbairt 2023 á fhógairt ag an Rialtas
Ó An Roinn Tithíochta, Rialtais Áitúil agus Oidhreachta
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Ó An Roinn Tithíochta, Rialtais Áitúil agus Oidhreachta
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
D’fhógair an Rialtas inniu faomhadh na Comh-Aireachta don Bhille nua um Pleanáil agus Forbairt 2023.
Is é an Bille an tríú Bille is mó i stair an Stáit agus is buaic é ar athbhreithniú 15-mí ar an gcóras pleanála, ar phróiseas fairsing grinnscrúdaithe réamhreachtaíochta, agus ar dhréachtú mionsonraithe le hionchur ó roinnt Ranna Rialtais.
Tabharfaidh an Bille, má achtaítear é, níos mó soiléire, cinnteachta agus comhsheasmhachta maidir le conas a dhéantar cinntí pleanála. Déanfaidh sé an córas pleanála níos comhleanúnaí agus níos so-úsáidte don phobal agus do chleachtóirí pleanála.
I measc na bpríomhleasuithe sa reachtaíocht atá beartaithe tá:
• Pleananna Forbartha nua deich mbliana d’Údaráis Áitiúla
• Ailíniú méadaithe i measc na leibhéal pleanála
• Athstruchtúrú suntasach ar an mBord Pleanála agus an comhlacht le hathainmniú mar an Coimisiún Pleanála
• Amlínte éigeantacha le haghaidh cinnteoireachta ag an gCoimisiún Pleanála
• Leasú ar Phleanáil Athbhreithniú Breithiúnach, lena n-áirítear tabhairt isteach Scéim Costais Dlí Comhshaoil
• Forálacha nua le haghaidh Criosanna Forbartha Uirbeacha
Léiríonn Bille an lae inniu an t-athmhúnlú is mó ar an gcóras pleanála in Éirinn le breis is fiche bliain. Foilseofar an Bille sna seachtainí atá romhainn agus rachaidh sé ar aghaidh ansin os comhair Thithe an Oireachtais.
Agus é ag fógairt faomhadh na Comh-Aireachta don Bhille nua, dúirt an Taoiseach Leo Varadkar:
Teastaíonn cinntí pleanála níos tapúla uainn, athbhreithnithe breithiúnacha níos tráthúla agus níos lú díobh. Faoi láthair tógann sé i bhfad ró-fhada ar iarratais dul tríd an gcóras agus tá sé chun ár leasa uile a chinntiú go bhfuil na hacmhainní cuí ag an gcóras pleanála. Tabharfaidh an Bille um Pleanáil agus Forbairt níos mó cinnteachta agus comhsheasmhachta don phróiseas pleanála, agus beidh sé níos comhleanúnaí agus níos so-úsáidte freisin. Tá go leor le déanamh againn – ó thithíocht, go fuinneamh in-athnuaite, go forbairt réigiúnach – agus is mór-athrú a bheidh sa reachtaíocht seo. Mar sin déanaimis é.
Dúirt an Tánaiste Micheál Martin:
Is í tithíocht an tsaincheist shóisialta aonair is práinní agus is tábhachtaí atá roimh ár dtír ag an am seo. Cuirfidh an Bille seo, an tríú ceann is mó riamh a tháinig os comhair an Oireachtais, feabhsuithe bunúsacha ar ár ndlíthe pleanála, rud a chiallaíonn gur féidir linn dul ar aghaidh leis an obair chun cuspóirí Tithíocht do Chách agus ár bpleananna móra bonneagair eile a sheachadadh.
Dúirt an tAire Iompair Eamon Ryan:
Tá fáilte roimh an mBille seo agus tá sé tráthúil agus déanfaidh sé ár gcóras pleanála a chosaint don todhchaí agus é ag cothromú príomhcholúin chóras pleanála na hÉireann amhail rannpháirtíocht an phobail agus rochtain ar cheartas, breithnithe comhshaoil agus seachadadh príomh-bhonneagair mar iompar poiblí, tithíocht agus fuinneamh in-athnuaite. Is féidir leis an mBille seo a bheith ina bhunchloch dár bhforbairt inbhuanaithe agus chothromaithe mar thír.
Agus é ag cur béime ar thábhacht an Bhille do sholáthar níos mó tithe, dúirt an tAire Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta, Darragh O’Brien:
Éascóidh na leasuithe sa Bhille seo soláthar méadaithe tithíochta agus bonneagar ríthábhachtach. Tá sé ríthábhachtach dúinn athruithe struchtúracha a leabú ar ár gcóras pleanála chun cabhrú le dul i ngleic leis na dúshláin iomadúla atá againn agus is céim mhór é an Bille seo chun é sin a bhaint amach, mar aon le leasuithe gaolmhara ar nós rolladh amach na ríomhphleanála agus clár athbhreithnithe acmhainní chun bonn a chur faoi na leasuithe iomadúla atá sa reachtaíocht.
Tugann an Bille amlínte éigeantacha, reachtúla isteach thar gach próiseas toilithe, lena n-áirítear, don chéad uair don Bhord Pleanála.
Tugann sé isteach freisin struchtúr corparáideach atá athbhreithnithe go suntasach don Bhord Pleanála, a athainmneofar mar An Coimisiún Pleanála, le deighilt idir feidhmeanna corparáideacha, cinnteoireachta agus rialachais.
Beidh beartais agus treoir níos comhsheasmhaí ar fud gach leibhéal pleanála, ó náisiúnta go háitiúil. Uasghrádófar treoirlínte agus treoracha beartais Treoirlínte ón aire go Ráitis Pleanála Náisiúnta, arna gceadú ag an Rialtas.
Síneofar saolré na bPleananna Forbartha ó sé bliana go deich mbliana, le hathbhreithniú tar éis bhliain 5, agus beidh siad níos straitéiseacha sa nádúr. Beidh timthriallta na bpleananna seo ag teacht le timthriall infhaighteachta sonraí an Daonáirimh agus déanfaidh comhaltaí tofa áitiúla athbhreithniú orthu gach cúig bliana.
Déanann an Bille athchóiriú freisin ar ghnéithe den athbhreithniú breithiúnach pleanála, le hathruithe ar nós deireadh a chur leis an gceanglas maidir le hiarratas a dhéanamh ar shaoire; mionleasú forais; soiléiriú ar dóthain spéise agus tabhairt isteach Scéim Costais Dlí Comhshaoil nua.
Tógann Bille an lae inniu ar an athbhreithniú a rinne Oifig an Ard-Aighne agus grinnscrúdú an Chomhchoiste Oireachtais um Thithíocht ar an dréacht-Bhille a foilsíodh níos luaithe i mbliana.
I measc na bpríomhathruithe ón mBille bunaidh tá:
• Athbhreithniú ar fhorálacha pleanála thar gach leibhéal pleanála chun comhsheasmhacht oibriúcháin a chinntiú agus tréimhse níos faide chun pleananna forbartha a chríochnú; aiseolas ó gheallsealbhóirí a chur san áireamh.
• Tá athbhreithniú déanta ar amlínte reachtúla thar na próisis toilithe go léir – lena n-áirítear den chéad uair don Choimisiún Pleanála. Réimníonn siad seo ó idir 18 agus 48 seachtain ag brath ar an gcineál iarratais nó achomhairc, le córas de bhearta um ardú go comhréireach i bhfeidhm mura ndéanann an Coimisiún cinntí laistigh de na teorainneacha ama sainordaitheacha atá sonraithe sa Bhille.
• Athbhreithniú ar fhorálacha Measúnaithe Comhshaoil chun comhlíonadh iomlán agus ailíniú iomlán le Treoracha an AE a chinntiú.
• Tuilleadh sonraí a chur san áireamh maidir le hathruithe ar phróisis agus pharaiméadair na pleanála Athbhreithniú Breithiúnach, ar nós deireadh a chur leis an gceanglas maidir le hiarratas a dhéanamh ar shaoire, agus tabhairt isteach Scéim Costais Dlí Comhshaoil nua.
• Mionchoigeartú breise ar mhionsonraí athstruchtúrú iomlán eagraíochtúil an Choimisiúin Pleanála.
• Tá foráil sa Bhille nua do Chriosanna Forbartha Uirbeacha (CFUanna) a thabharfaidh cumhacht d’údaráis áitiúla limistéir a bhfuil acmhainneacht shuntasach forbartha iontu a ainmniú, lena n-áirítear tithíocht. Beidh na réimsí seo mar fhócas d’infheistíocht an Stáit i mbonneagar cumasúcháin ríthábhachtach chun a chinntiú gur féidir an acmhainneacht forbartha a bhaint amach go tráthúil, agus go n-aithneofar go luath sa phróiseas talamh criticiúil a theastaíonn le haghaidh bonneagair.
Is féidir treoir maidir leis an mBille atá beartaithe a rochtain ar líne:Guide to the Planning and Development Bill 2023