Preasráitis
Fáiltíonn an tAire Sláinte roimh achtú an Achta Sláinte (Rialú Foirceannadh Toircheas) 2018
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
D’fháiltigh an tAire Sláinte, Simon Harris TD, inniu roimh achtú an Achta Sláinte (Rialú Foirceannadh Toircheas) 2018.
Chuir an tAire síos ar achtachán na reachtaíochta mar:
“Nóiméad fíor-stairiúil eile.”
Dúirt sé freisin:
“Réitíonn sé an bealach chun an tseirbhís a thabhairt isteach chun toircheas a fhoirceannadh ó Eanáir 2019.”
Ceadaíonn an reachtaíocht foirceannadh toirchis a dhéanamh i gcás ina bhfuil riosca do shaol nó dochair thromchúiseach do shláinte na mná torracha, i gcás éigeandála ina bhfuil riosca den sórt sin láithreach, i gcás ina bhfuil riocht i láthair ar dóigh dó a bheith ann bás an fhéatas a bheith mar thoradh air roimh 28 lá breithe nó laistigh de, agus gan srian suas le 12 sheachtain an toirchis.
Meastar go dtarlóidh an chuid is mó de na foirceannadh, suas le 9 seachtaine ó thoircheas, sa suíomh pobail. Caithfear líon beag de na foirceannadh seo a dhéanamh in ospidéil mháithreachais ar chúiseanna míochaine. Tarlóidh gach foirceannadh tar éis 9 seachtaine ó thoircheas in ospidéil mháithreachais.
Tá ullmhúcháin don tseirbhís á dtabhairt chun críche faoi láthair agus beidh sonraí na líne cabhrach faisnéise agus comhairleoireachta chun toircheas a fhoirceannadh ar fáil ag myoptions.ie. Spreagtar daoine a bhfuil toircheas neamhphleanáilte acu teagmháil a dhéanamh leis an tseirbhís chomhairleoireachta My Options. Is féidir le comhairleoirí faisnéis a sholáthar faoin áit ar féidir le mná rochtain a fháil ar fhoirceannadh seirbhísí toirchis.
Thug Helen Deely, Ceannaire Cláir ar Chlár um Thoirchis Ghnéasach agus Ghéarchéime Géarchéime (SHCPP) FSS, breac-chuntas ar na tacaíochtaí a thairgeann an tseirbhís chomhairleoireachta My Options, ag rá:
“Is seirbhís nua Saorghlao FSS é My Options a sholáthraíonn faisnéis agus tacaíocht rúnda agus saor in aisce do dhaoine atá ag iompar clainne neamhphleanáilte. Beidh Mo Roghanna ar fáil ón 1 Eanáir 2019 an 1800 828 010, áit ar féidir le comhairleoirí gairmiúla a bhfuil taithí acu labhairt le daoine faoina gcuid roghanna go léir, lena n-áirítear tacaíochtaí leanúnacha toirchis agus conas rochtain a fháil ar fhoirceannadh seirbhísí toirchis in Éirinn. Is seirbhís in aisce í seo, atá ar fáil do gach duine a bhfuil sé de dhíth uirthi. Tá tuilleadh faisnéise ar fáil ar líne ag https://www2.hse.ie/unplanned-pregnancy/. "
Dúirt an tAire Harris:
“Ní fhéadfaí an tseirbhís seo a sholáthar gan a lán iarrachtaí, agus ba mhaith liom buíochas a ghabháil le gach duine a d’oibrigh uaireanta fada lena chinntiú go mbeadh seirbhís shábháilte atá dírithe ar mhná ar fáil in Éirinn."
“Is féidir linn súil a chaitheamh anois ar thodhchaí inar féidir le bean ar bith atá ag iompar clainne géarchéime a bheith cinnte go gcaithfear go trócaireach léi agus go mbeidh sí in ann rochtain a fháil ar an gcúram go léir a theastaíonn uaithi féin agus ag a teaghlach sa tír seo, le tacaíocht uathu siúd a bhfuil grá acu iad. "
CRÍOCH
Achtaíodh an tAcht Sláinte (Rialú Foirceannadh Toircheas) 2018, a cheadaíonn an tseirbhís a thabhairt isteach chun toircheas a fhoirceannadh, a achtú an 20 Nollaig. Beidh an tseirbhís chun toircheas a fhoirceannadh ar fáil ó Eanáir 2019.
Ceadaíonn an reachtaíocht foirceannadh a dhéanamh suas le 12 sheachtain an toirchis nó i gcás go bhfuil an baol ann do shaol an bhean atá ag iompar clainne nó dochar mór a dhéanamh do shláinte; nó i gcás ina bhfuil baol do shaol na mná torracha, nó díobháil thromchúiseach do shláinte, i gcás éigeandála; nó i gcás go bhfuil riocht i láthair ar dóigh dó bás an fhéatas a fháil roimh 28 lá breithe nó laistigh de.
Ba cheart di freastal ar lia-chleachtóir pobalbhunaithe (e.g. dochtúir teaghlaigh nó clinic) a luaithe is féidir. Beidh faisnéis faoi Dhochtúirí Teaghlaigh / clinicí atá ag soláthar na seirbhíse ar fáil ó sheirbhís líne chabhrach FSS ‘My Options’ chun toircheas a fhoirceannadh. Is nós imeachta atá íogair ó thaobh ama é deireadh a chur le toircheas agus mar sin tá sé ríthábhachtach rochtain a fháil ar an tseirbhís chomh luath agus is féidir sa toircheas.
Tarlóidh an chuid is mó de na foirceannadh, suas le 9 seachtaine ó thoircheas, i suíomh an phobail. Caithfear líon beag de na foirceannadh seo a dhéanamh in ospidéil mháithreachais ar chúiseanna míochaine. Tarlóidh gach foirceannadh tar éis 9 seachtaine ó thoircheas in ospidéil mháithreachais. Ar an gcéad dul síos, beidh ar an mbean torracha teagmháil a dhéanamh le dochtúir teaghlaigh nó le clinic atá ag soláthar na seirbhíse agus, más gá, atreorófar í chuig ospidéal máithreachais le haghaidh foirceanta.
Maidir le foirceannadh suas le 9 seachtaine ó thoircheas, beidh dhá chuairt ar lia-chleachtóir ag teastáil mar gheall ar an tréimhse feithimh 3 lá a shonraítear sa reachtaíocht. Tabharfar an tríú cuairt ar lia-chleachtóir le haghaidh iarchúraim. Má tá an bhean idir 9 agus 12 sheachtain ag iompar clainne, atreoróidh a lia-chleachtóir pobalbhunaithe (e.g. dochtúir teaghlaigh) í chuig ospidéal máithreachais.
Tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara go mbaineann an tréimhse feithimh 3 lá le gach foirceannadh suas le 12 sheachtain an toirchis, is cuma an dtarlaíonn an foirceannadh sa phobal nó in ospidéal máithreachais.
Níl aon tréimhse feithimh ag teastáil i gcásanna ina bhfuil gá le foirceannadh i gcás éigeandála, áit a bhfuil riosca do shaol nó dochair thromchúiseach do shláinte na mná; nó i gcás go bhfuil riocht i láthair ar dóigh dó bás an fhéatas a fháil roimh 28 lá breithe nó laistigh de.
Faoin reachtaíocht, maidir le foirceannadh suas le 12 sheachtain an toirchis, caithfidh tréimhse 3 lá dul in éag idir an lia-chleachtóir ag deimhniú nach bhfuil an toircheas níos mó ná 12 sheachtain agus an foirceannadh á dhéanamh. Níl an riachtanas seo neamhghnách; tá forálacha comhchosúla ag roinnt tíortha san Eoraip, lena n-áirítear an Bheilg, an Ghearmáin agus an Ísiltír. Chun críocha na reachtaíochta, tá 12 sheachtain an toirchis dátaithe ón gcéad lá den tréimhse míosta deireanach atá ag bean, ar aon dul le gnáthphrionsabail mhíochaine.
Caithfidh sí freastal ar lia-chleachtóir pobalbhunaithe (e.g. dochtúir teaghlaigh) a atreoróidh í chuig an ospidéal máithreachais, más gá.
Sea, ach sa chás go bhfuil riosca ann do shaol na mná nó dochair thromchúiseach dá sláinte; i gcás ina bhfuil riosca do shaol na mná nó dochair thromchúiseach dá sláinte i gcás éigeandála; nó i gcás go bhfuil riocht i láthair ar dóigh dó bás an fhéatas a fháil roimh 28 lá breithe nó laistigh de. Leagtar amach sa reachtaíocht líon na gcleachtóirí míochaine atá i gceist agus na critéir nach mór a chomhlíonadh chun go bhféadfar foirceannadh an toirchis a dhéanamh i ngach ceann de na cásanna seo.
Úsáideann foirceannadh míochaine dhá chógas, a thógtar 24 go 48 uair an chloig óna chéile de ghnáth, ach, i gceist le foirceannadh máinliachta tá nós imeachta a dhéantar, faoi ainéistéiseach, in ospidéal máithreachais.
Cé go mbeidh an chuid is mó de na foirceannadh míochaine, de réir an chleachtais is fearr agus is sábháilte, d’fhéadfadh go mbeadh foirceannadh máinliachta ag roinnt mná, i gcomhairle lena lia-chleachtóir, san ospidéal.
Sea. Faoin reachtaíocht, níl oibleagáid ar lia-chleachtóir, altra nó bean chabhartha foirceannadh toirchis a dhéanamh nó páirt a ghlacadh i gcoinne agóide coinsiasach. Mar sin féin, ní mór dóibh socrú a dhéanamh chun cúram an bhean atá ag iompar clainne a aistriú, a luaithe is féidir, ionas gur féidir léi leas a bhaint as foirceannadh. Níl feidhm ag an bhforáil agóide coinsiasach i gcás éigeandála.
Sea. Ní bheidh lia-chleachtóir in ann foirceannadh a dhéanamh mura gcomhlíontar, dar leis nó léi, na critéir atá leagtha amach sa reachtaíocht.
Sea. Féadfaidh an bhean an dara tuairim a lorg nó féadfaidh sí iarratas a dhéanamh chuig FSS ar athbhreithniú i gcás go ndiúltaíonn lia-chleachtóir foirceannadh toirchis a dhéanamh nó mura dtugann sé tuairim. Níl feidhm ag an bhforáil athbhreithnithe seo ach amháin i gcás ina bhfuil an baol ann go ndéanfar dochar tromchúiseach do shláinte na mná; nó i gcás go bhfuil coinníoll i láthair ar dóigh dó bás an fhéatas a fháil roimh 28 lá breithe nó laistigh de (i.e. faoi ailt 9 agus 11 den reachtaíocht).
Beidh foirceannadh an toirchis saor in aisce, faoin tseirbhís sláinte poiblí, do mhná a bhfuil gnáthchónaí orthu sa Stát. Beidh cógais bhreise, mar anailgéisigh agus antaibheathaigh faoi réir creataí incháilitheachta atá ann cheana. Má roghnaíonn bean rochtain phríobháideach a fháil ar an tseirbhís beidh uirthi an costas iomlán a bhaineann leis an nós imeachta a íoc.