Ó An Roinn Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
D'fhoilsigh Roderic O'Gorman, An tAire Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige, torthaí inniu ar shuirbhé leathan ar chúram leanaí a rinne Ipsos i mí Iúil thar ceann na Roinne Leanaí, Comhionannais, Míchumais, Lánpháirtíochta agus Óige.
Fuarthas amach sa suirbhé ionadaíoch náisiúnta ar níos mó ná 500 teaghlach:
• I gcás leanaí óga nach bhfuil ar scoil go fóill, ba é cúram tuismitheoirí (45%) an príomhshocrú cúraim leanaí a úsáideadh agus ina dhiaidh sin luathfhoghlaim agus cúram rialáilte (27%), feighlithe leanaí (16%) agus seantuismitheoirí nó gaolta eile (10%).
• Bhí formhór na bpáistí óga nach raibh ar scoil go fóill (84%), sa socrú cúraim leanaí ab fhearr lena dtuismitheoirí don luathfhoghlaim agus don chúram leanaí.
• Bhí sé deacair ag beagnach 50% de thuismitheoirí a úsáideann cúram neamh-thuismitheoirí do pháistí nach raibh ar scoil fós íoc as agus thuairiscigh 32% de thuismitheoirí a úsáideann luathfhoghlaim rialáilte agus cúram do pháistí nach bhfuil ar scoil fós nach bhfuair siad aon fhóirdheontas Stáit.
• Do pháistí scoile faoi 15, ba é an príomhshocrú cúraim leanaí iarscoile a úsáideadh ná cúram tuismitheoirí (69%) agus cúram leanaí rialáilte in aois scoile (11%), seantuismitheoirí nó gaolta eile (8%), agus feighlithe leanaí (7%) ina dhiaidh sin agus bhí cúram tuismitheoirí (77%) an príomhshocrú cúraim leanaí le linn laethanta saoire scoile agus ina dhiaidh sin seantuismitheoirí nó gaolta eile (10%), feighlithe leanaí (4%) agus cúram leanaí rialáilte in aois scoile (3%).
• Bhí níos mó ná 90% de pháistí scoile sa socrú ab fhearr lena dtuismitheoirí maidir le cúram leanaí.
• Bhí sé deacair ar níos mó ná duine as gach cúigear tuismitheoirí a úsáideann cúram neamhthuismitheoireachta do pháistí atá ag dul ar scoil íoc as agus thuairiscigh 80% de thuismitheoirí a bhí ag baint úsáide as cúram leanaí rialáilte in aois scoile nach bhfuair siad aon fhóirdheontas Stáit.
Ón 29 Lúnasa, beidh gach leanbh faoi 15 bliana d'aois atá ag baint úsáide as luathfhoghlaim rialáilte agus cúram leanaí incháilithe le haghaidh fóirdheontas uilíoch faoin Scéim Náisiúnta um Chúram Leanaí – suas le €1,170 sa bhliain.
Mar a fógraíodh i mBuiséad 2023, tá méadú suntasach le teacht ar thacaíochtaí faoin Scéim Náisiúnta um Chúram Leanaí. Ón 2 Eanáir 2023, ardóidh an fóirdheontas uilíoch uasta faoin Scéim go €3,276 in aghaidh na bliana.
Bhailigh an suirbhé sonraí freisin maidir le feasacht tuismitheoirí ar thacaíochtaí Stáit atá ann cheana féin, chomh maith le tosaíochtaí tuismitheoirí maidir le feabhsuithe luathfhoghlama agus cúraim leanaí agus infheistíocht Stáit amach anseo.
• Thuairiscigh níos mó ná naonúr as gach deichniúr (91%) tuismitheoir go raibh siad ar an eolas faoin gclár ECCE agus go raibh níos lú ná leath (48%) ar an eolas faoi thacaíochtaí a bhí ar fáil faoin Scéim Náisiúnta UM Chúram Leanaí.
• Ba iad na trí fheabhsú is fearr a d'aithin tuismitheoirí ná: luathfhoghlaim agus cúram leanaí níos inacmhainne (23%), níos mó áiteanna foghlama agus cúraim leanaí (21%) agus uaireanta oscailte níos faide (10%).
• Maidir le hinfheistíocht amach anseo sa luathfhoghlaim agus cúram leanaí, thuairiscigh 31% de thuismitheoirí gur chóir go mbeadh gach páiste ar an tosaíocht is airde don Rialtas, agus thuairiscigh 28% de thuismitheoirí gur chóir go mbeadh páistí a bhfuil riachtanais bhreise acu ar an gcohórt tosaíochta is airde.
Ag caint faoi torthaí an tsuirbhé, dúirt an tAire O'Gorman:
"Tá an Scéim Náisiúnta um Chúram Leanaí ag tacú leis na mílte teaghlach faoi láthair chun a gcostais luathfhoghlama agus cúraim leanaí a fhritháireamh. Léiríonn torthaí an tsuirbhé seo, áfach, go bhfuil deacrachtaí fós ag go leor teaghlach costais luathfhoghlama agus cúraim leanaí a chomhlíonadh.
"Agus reo táillí i bhfeidhm anois i níos mó ná 91% de sheirbhísí luathfhoghlama agus cúraim leanaí, tabharfaidh na feabhsuithe ar an Scéim Náisiúnta um Chúram Leanaí – a fógraíodh i mBuiséad 2023 – laghduithe suntasacha isteach as costais phóca do luathfhoghlaim agus cúram leanaí do thuismitheoirí, ó mhí Eanáir.
"Thairis sin, ligfidh obair, atá ar bun chun rialachán a leathnú chun feighlí leanaí neamhghaolta a íoc, ar aon dul leis an bPlean Gníomhaíochta Náisiúnta um Mheabhair Leanaí 2021-2028 – oscailt na Scéime Náisiúnta um Chúram Leanaí d'fheighlithe leanaí faoi 2024, rud a chuirfidh ar chumas níos mó tuismitheoirí rochtain a fháil ar fhóirdheontais Stáit nach bhfuil in ann sin a dhéanamh fós.
"Chomh maith le luathfhoghlaim agus cúram leanaí níos inacmhainne, léiríonn torthaí an tsuirbhé seo go dteastaíonn ó thuismitheoirí níos mó áiteanna luathfhoghlama agus cúraim leanaí agus uaireanta oibriúcháin níos faide.
"Mar gheall ar an Scéim nua Croí-Mhaoinithe, tá méadú tagtha ar líon na n-uaireanta áite atá á dtairiscint ag seirbhísí i gcomparáid le dhá bhliain anuas, agus méaduithe suntasacha go háirithe ar uaireanta áite do leanaí faoi 3 bliana d'aois. Tá méaduithe ar uaireanta áite á dtiomáint ag meascán d'áiteanna nua atá á gcruthú i seirbhísí reatha nó i seirbhísí nua agus seirbhísí atá ann cheana féin a mhéadaíonn líon na n-uaireanta a oibríonn siad. Leithdháileann an scéim nua Croí-Mhaoinithe infheistíocht ar sheirbhísí de réir a gcumais a bhaineann le líon na n-áiteanna, líon uaireanta an chloig atá na háiteanna sin ar fáil agus an aoisghrúpa leanaí a bhfuil na háiteanna ar fáil dóibh. Tá €259 milliún á chur ar fáil don chéad bhliain den scéim seo".
Is féidir cóip de thorthaí an tsuirbhé a fháil anseo
CRÍOCH