Eolas cothrom le dáta bliantúil maidir le Tithíocht do Chách: Tá dul chun cinn á dhéanamh chun go sárófar sprioc 2022 do thithe cónaithe nua

D’fhoilsigh an rialtas an chéad eolas cothrom le dáta bliantúil maidir le Tithíocht do Chách inniu.

Faoin bplean, tá soláthar tithe cónaithe nua ag ardú agus 20,807 teach cónaithe nua tugtha chun críche sa chéad trí ráithe den bhliain, níos mó ná mar a bhí in 2021 ar fad (20,560) agus níos mó ná aon bhliain eile roimhe sin ó thosaigh an tsraith CSO in 2011. Tá an rialtas muiníneach go sárófar an sprioc 24,600 teach cónaithe nua Tithíocht do Chách 2022.

Tá tithe cónaithe á gcur ar fáil sna háiteanna cearta, chun teacht lenár gcuspóirí fáis dlúth, atá dírithe ar phobail atá bríomhar agus inbhuanaithe a thógáil ar fud na tíre.

D’ardaigh an líon árasán a tugadh chun críche i Ráithe 3 in 2022 os cionn 153% ón ráithe chéanna anuraidh, agus bhí beagnach leath de na tithe cónaithe nua a tugadh chun críche sa ráithe sin mar chuid d’fhorbairt iltithíochta.

In ainneoin an tionchar ón mboilsciú ar chostais agus ón gcogadh san Úcráin, tá píblíne láidir ann i gcónaí agus obair thógála tosaithe ar bheagnach 21,000 teach cónaithe nua idir mhí Eanáir agus mhí Mheán Fómhair 2022, agus ceadanna pleanála ceadaithe do 19,837 teach cónaithe le linn an chéad leath den bhliain.

Chomh maith leis an ardú ar an soláthar tithe cónaithe, thug an rialtais isteach raon bearta ceannaigh agus cíosa inacmhainne agus leagadh reachtaíocht síos d’athchóirithe san fhadtéarma ar chórais tithíochta agus pleanála.

Seo a leanas roinnt de na tionscnaimh shuntasacha a tugadh isteach ó foilsíodh an Plean:

• An Scéim Céad Teach a tugadh isteach i mí Iúil 2022, chun go mbeidh sé níos éasca do cheannaitheoirí céaduaire teach cónaithe nua a cheannach. Ó tugadh isteach é, fuarthas os cionn 800 iarratas agus eisíodh 606 ceadú go dáta.
• Iasacht Tithíochta an Údaráis Áitiúil, a chuireann ar chumas iarratasóirí a n-éiríonn leo suas le 90% de luach margaidh na réadmhaoine a fháil ar iasacht.
• tithíocht Cíosa Costais a sheachadadh ina mbeidh cíosanna faoi urrús Stáit ar a laghad 25% níos ísle ná mar a bheadh siad ar an margadh príobháideach. In 2023, tá sé beartaithe 1,850 teach Cíosa Costais breise a sheachadadh.
• Cuireadh síneadh leis an Scéim Cúnaimh Ceannaigh go dtí deireadh 2024. Chuidigh an Scéim sin le os cionn 35,000 duine a gcéad teach cónaithe a cheannach
• cosaintí nua do chíosaithe lena n-áirítear teorainn ar arduithe cíosa incheadaithe ag an Innéacs Comhchuibhithe ar Phraghsanna do Thomhaltóirí nó 2% (cibé acu is ísle) chomh maith le bac sealadach ar dhaoine a dhíbirt as a gcuid tithe cónaithe i míonna an gheimhridh.
• seachadadh 9,183 teach sóisialta in 2021
• feidhmíodh Plean nua Forfheidhmithe Náisiúnta Tithíochta 2022-26, agus soláthrófar leis 1,319 tionóntacht tacaíochta nua do dhaoine atá gan dídean go fadtéarmach agus a bhfuil riachtanais bhreise chasta acu. bhí 680 duine aonair i dtionóntachtaí Tithíocht ar dTús faoi dheireadh 2021
• tugadh isteach scéim Ullamh le Tógáil, arna maoiniú tríd an gCiste Croí Cónaithe (Bailte)
• Deontas Athchóirithe Maoine Folamh nua chun aghaidh a thabhairt ar thithe folmha
• beartas nua maidir le Tús Áite do Lár Bhailte lena n-áirítear tionscnaimh chun bailte a athnuachan
• athruithe ar Scéim Chothrom na Féinne, chun fáil réidh le dídhreasachtaí ar mhaoin fholamh a ligean ar cíos nó a dhíol
• Ionad Teicneolaíochta Tógála nua a bhunú chomh maith le beartais eile chun glacadh forleathan Bealaí Nua-aimseartha Tógála a chur chun cinn
• tionscnaimh earcaíochta san earnáil tógála lena n-áirítear an tionscnamh nua ‘Tógáil don Todhchaí’ chun bheith chun tosaigh ó thaobh gníomhachtú agus earcú chomh maith le hinfheistíocht bhreise chun cur le hinfhaighteacht printíseachtaí agus oiliúint
• Ciste nua Croí Cónaithe (Cathracha) chun aghaidh a thabhairt ar an mbearna airgeadais idir costas tógála agus luach an mhargaidh d’árasáin, tá an scéim seo deartha chun 5,000 árasán a thógáil i lár na gcathracha éagsúla
• Scéim Tosaigh an Tionscadail LDA, scéim atá dírithe ar luas a chur faoi sheachadadh tithe cónaithe ar shuímh a bhfuil cead pleanála iomlán acu agus nach mbeadh forbartha á uireasa sin mar gheall ar mhaoiniú nó ar chonstaicí eile
• níos mó acmhainní curtha ar fáil d’údaráis áitiúla chun tithíocht shóisialta agus inacmhainne a sheachadadh

Is eol don rialtas go bhfuil dúshláin sa mhargadh tithíochta agus táthar ag obair chun aghaidh a thabhairt orthu sin. Sa bhliain ó foilsíodh Tithíocht do Chách, bhí níos mó deacrachtaí ná mar a bhí riamh cheana mar gheall ar an gcogadh san Úcráin, an ghéarchéim fuinnimh agus rátaí úis a bheith ag ardú.

Leagtar amach sa Phlean nuashonraithe mar atá an rialtas ag freagairt do na himthosca athraithe sin agus ag cinntiú go bhfanfaidh an fócas ar thithe cónaithe a sheachadadh ag scála agus ag luas chun réiteach a fháil ar an ngéarchéim.

Áirítear ann bearta nua agus nuashonraithe a mbeidh na torthaí seo a leanas orthu:

• an costas tógála a laghdú
• an córas pleanála a bheith níos trédhearcaí agus níos éasca le húsáid ag an úsáideoir
• an margadh cíosa a fheabhsú
• an chóiríocht do mhic léinn a ardú
• níos mó tithe cónaithe sóisialta agus inacmhainne ar Thailte Stáit a sheachadadh
• ár mbailte agus ár sráidbhailte a athnuachan
• borradh a chur faoi tháirgiúlacht trí luas a chur faoi ghlacadh Bealaí Nua-Aimseartha Tógála
• cur le lucht saothair na hearnála tógála
• a chinntiú go dtairgfear líon dóthanach tithe cónaithe sa todhchaí

Tugann an Plean cinnteacht agus seasmhacht dár saoránaigh agus do go leor geallsealbhóirí atá rannpháirteach i seachadadh tithe cónaithe.

Bhí an méid seo a leanas le rá ag an Taoiseach Micheál Martin agus é ag trácht ar fhoilsiú an Phlean Gnímh Tithíocht do Chách, atá nuashonraithe:

Deir an Tánaiste Leo Varadkar an méid seo a leanas:

Bhí an méid seo le rá ag an Aire Ryan:

Agus eisean ag tráchtaireacht ar na príomhréimsí fócais do 2023, bhí an méid seo a leanas le rá ag an Aire Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta, Darragh O’Brien:

Tithíocht do Chách

Is é ‘Tithíocht do Chách’ plean tithíochta an rialtais d’Éirinn go dtí 2030. Is féidir é a léamh ag www.gov.ie/housingforall. Seo a leanas cuspóir foriomlán an phlean: ‘Ba chóir go mbeadh rochtain ag gach uile duine sa Stát ar theach baile le ceannach nó le fáil ar cíos ag praghas inacmhainne, é tógtha chuig caighdeán ard agus san áit cheart, agus go mbeadh caighdeán maireachtála maith ar fáil.’

Tithíocht do Chách – Plean Gnímh Nuashonraithe & Tuarascáil Dul Chun Cinn Ráithe 3 2022.

Tá na spriocanna soláthair seo a leanas san áireamh i ‘Tithíocht do Chách’:

• 33,000 aonad nua, ar an meán, in aghaidh na bliana suas go dtí 2030 agus an bhliain sin san áireamh. Áireofar leis sin, ar an meán, 10,000 aonad tithíochta sóisialta, 4,000 teach cónaithe le Ceannach Inacmhainne, 2,000 de thithe Cíosa Costas agus 17,000 teach cónaithe príobháideach.
• thar shaolré an phlean (go dtí deireadh 2030) meastar go mbeidh na 300,000 teach riachtanach comhdhéanta de: 90,000 teach sóisialta; 36,000 teach cónaithe le Ceannach Inacmhainne, 18,000 tithe cónaithe ‘Cíosa Costas’ agus thart ar 156,000 teach príobháideach.
• soláthróidh banc talún an Stáit talamh chun 15,000 aonad a thabhairt chun cinn agus tabharfaidh an Stát maoiniú d’údaráis áitiúla chun talamh a cheannach. Tá Spriocanna Soláthair Tithíochta tugtha do gach údarás áitiúil.
• tá tábla ina bhfuil spriocanna bliantúla, briste síos de réir cineál tionachta, san áireamh sa phlean