Preasráitis
Fógraíonn an tAire McConalogue seoladh suirbhé ar líne do tháirgeoirí tosaigh i slabhra soláthair bia
Ó An Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
Ó An Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara
Foilsithe
An t-eolas is déanaí
D’fhógair an tAire Talmhaíochta, Bia agus Mara, Charlie McConalogue T.D. inniu go bhfuil suirbhé ar líne seolta ag Údarás Forfheidhmiúcháin (ÚF) CÉT (Cleachtais Éagóracha Trádála) chun a ligean do tháirgeoirí tosaigh aon saincheist a bhaineann le CÉT atá acu laistigh den slabhra soláthair bia a chur in iúl don UF. Déanfar iniúchadh sa suirbhé i dtaobh an bhfuil na ceannaitheoirí a bhfaigheann a soláthar ó na táirgeoirí ag caitheamh leo go cothrom agus go dleathach de réir Rialacháin CÉT.
Is é is aidhm don suirbhé faisnéis bhunlíne a chruthú maidir leis na saincheisteanna seo a leanas ó tháirgeoirí táirgí talmhaíochta agus bia -
Cuirfidh na torthaí, mar aon le tuarascáil suirbhé ar leithligh a bhaineann le gnólachtaí soláthraithe, bonn láidir fianaise ar fáil don ÚF chun a chuid acmhainní a dhíriú ar bhealach níos fearr ar shaincheisteanna a léirítear sna suirbhéanna.
Dúirt an tAire:
"Is deis luachmhar é an suirbhé seo d'fheirmeoirí agus d'iascairí dul i dteagmháil leis an ÚA ar bhealach bríoch agus molaim go láidir do gach táirgeoir tosaigh cúig nó sé nóiméad a thógáil chun an suirbhé a chomhlánú. Déanfaidh cuideachta neamhspleách taighde margaidh torthaí an tsuirbhé a phróiseáil go hanaithnid agus táim ag tnúth leis na torthaí a fháil roimh an gcéad chomhdháil ÚF go luath i mí na Bealtaine 2022".
Is féidir an suirbhé a chomhlánú ag UTP: www.utp.gov.ie/ um Chleachtais Éagóracha Trádála agus fanfaidh sé ar oscailt go dtí an 15 Márta 2022.
Shínigh an tAire I.R. Uimh. 198/2021 - Rialacháin an Aontais Eorpaigh (Cleachtais Éagóracha Trádála sa slabhra soláthair talmhaíochta agus bia), 2021 (irishstatutebook.ie).
Thug na Rialacháin seo éifeacht d'fhorálacha na The Unfair Trading Practices (UTP) Directive (Directive (EU) 2019/633 of the European Parliament and of the Council of 17 April 2019 i ndáil leis an gcaidreamh idir-ghnólachtaí sa slabhra soláthair talmhaíochta agus bia.
Cuireann na Rialacháin cosc ar 16 chleachtas éagóracha trádála (CÉT) – 10 (dubh) CÉT a bhfuil toirmeasc orthu i ngach cás agus 6 CÉT (liath) eile atá toirmiscthe mura n-aontaíonn na páirtithe go soiléir agus gan débhrí roimh ré. Tá siad seo leagtha amach in achoimre UTP Summary Leaflet agus liostaithe thíos.
10 CÉT dubha (toirmiscthe i ngach cás):
1. Íocaíocht tráth is déanaí ná 30 lá i leith táirgí somheata talmhaíochta agus bia
2. Íocaíocht tráth is déanaí ná 60 lá le haghaidh táirgí eile talmhaíochta agus bia
3. Cealuithe gearrfhógra ar tháirgí somheata talmhaíochta agus bia
4. Athruithe conartha aontaobhacha ag an gceannaitheoir
5. Íocaíocht nach mbaineann le hidirbheart ar leith
6. Riosca caillteanais agus meathlúcháin a aistrítear chuig an soláthraí
7. Diúltú deimhniú i scríbhinn ar chomhaontú soláthair ag an gceannaitheoir, in ainneoin iarraidh ón soláthraí
8. Mí-úsáid rúin trádála ag an gceannaitheoir
9. Frithbheartaíocht thráchtála ag an gceannaitheoir
10. Na costais a bhaineann le scrúdú a dhéanamh ar ghearáin ó chustaiméirí a aistriú chuig an soláthraí
CÉT Liath (toirmiscthe mura n-aontaíonn na páirtithe go soiléir agus gan débhrí roimh ré):
1. Tugann an ceannaitheoir táirgí neamhdhíolta ar ais don soláthraí gan íoc as na táirgí neamhdhíolta sin
2. Íocaíocht ón soláthraí as stocáil, taispeáint agus liostú
3. Íocaíocht ón soláthraí as ardú céime
4. Íocaíocht ón soláthraí as margaíocht
5. Íocaíocht ón soláthraí as fógraíocht
6. Íocaíocht ón soláthróir d'fhoireann an cheannaitheora, áitreabh fheistiú
Tugann na Rialacháin cosaint d'aon soláthraí táirgí talmhaíochta agus bia a bhfuil láimhdeachas suas le €350 milliún acu faoi réir láimhdeachas an tsoláthraí a bheith níos ísle ná láimhdeachas an cheannaitheora laistigh de chatagóirí sonraithe. Tugann na Rialacháin cosaint do chúig leibhéal céimnithe de chatagóirí láimhdeachais soláthraithe i gcoibhneas leis an gceannaitheoir suas go dtí an teorainn láimhdeachais €350 milliún.
Faoi na Rialacháin, sainmhínítear soláthróir mar tháirgeoir talmhaíochta nó mar aon duine nádúrtha nó dlíthiúil a dhíolann táirgí talmhaíochta agus bia. Sainmhínítear ceannaitheoir mar aon duine nádúrtha nó dlíthiúil nó aon údarás poiblí a cheannaíonn táirgí talmhaíochta agus bia. Ní bhaineann na Rialacháin ach le caidrimh idir-ghnólachtaí agus ní chlúdaíonn siad díolacháin le tomhaltóirí.
Tá Rialacháin CÉT infheidhme ón 1 Iúil 2021 maidir le comhaontuithe soláthair a bunaíodh ón 28 Aibreán 2021 agus, ón 28 Aibreán 2022, ní mór do gach comhaontú soláthair, lena n-áirítear iad siúd a bhí i bhfeidhm roimh an 28 Aibreán 2021, a bheith i gcomhréir leis na Rialacháin.
Tá suíomh gréasáin tiomnaithe bunaithe ag an Údarás Forfheidhmiúcháin – www.utp.gov.ie – ina bhfuil ábhair úsáideacha acmhainní agus sonraí teagmhála lena n-áirítear conas is féidir le soláthraithe gearán a dhéanamh leis an Údarás.
Tiomantas Chlár an Rialtais chun Ombudsman Náisiúnta Bia a bhunú
Cuimsíonn Clár an Rialtais tiomantas do:
'Cothroime, cothromas agus trédhearcacht a chinntiú sa bhiashlabhra trí údarás nua a bhunú ar a dtugtar an tOmbudsman Náisiúnta Bia (NFO) chun an Treoir maidir le Cleachtais Éagóracha Trádála a fhorfheidhmiú. Déanfaidh an t-údarás nua sin rialacha uile-Aontais a fhorfheidhmiú maidir le cleachtais éagóracha trádála atá toirmiscthe sa slabhra soláthair bia agus beidh cumhachtaí aige an Treoir seo a fhorfheidhmiú, agus pionós á ghearradh orthu siúd a sháraíonn rialacháin. Beidh ról ar leith ag NFO maidir le hanailís agus tuairisciú a dhéanamh ar shonraí praghais agus margaidh in Éirinn.'
Teastaíonn reachtaíocht phríomha chun an Oifig nua a bhunú agus foráil a dhéanamh maidir le feidhmeanna a théann níos faide ná na cumhachtaí a leagtar síos i dTreoir CÉT. Tá an reachtaíocht seo á hullmhú mar ábhar tosaíochta.
CRÍOCH